Η Ελλάδα στην Κοινωνική Ευρώπη – Άρθρο κ. Χρήστου Α. Ιωάννου, Διευθυντή Τομέα Απασχόλησης και Αγοράς Εργασίας ΣΕΒ, στα ΝΕΑ, 10/7/2020
10 Ιουλίου 2020 |
Άρθρα & Συνεντεύξεις
Η διαδικτυακή διαβούλευση με τον Επίτροπο Απασχόλησης και Κοινωνικών Δικαιωμάτων Νίκολας Σμίτ, (έναντι της προ μηνών αναβληθείσας επίσκεψής του στην Αθήνα), είναι μια ευκαιρία να πιάσουμε ως χώρα το νήμα της ευρωπαϊκής συζήτησης για τον Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων.
Ο Ευρωπαϊκός Πυλώνας Κοινωνικών Δικαιωμάτων είναι μια, μεταξύ άλλων, ένδειξη ότι η Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Ένωση, προχωρά. Το ζήτημα είναι ότι πρέπει μαζί με την Ευρώπη, να προχωρήσουμε και εμείς, ως κράτος μέλος, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις επιχειρήσεων και εργαζομένων, οι κοινωνικές οργανώσεις.
Η Ευρώπη προχωρά καθώς σχεδόν δύο χρόνια μετά από την πρώτη αναφορά αυτού του όρου από τον πρόεδρο Ζ.Κ. Γιουνκέρ, το 2015, στο Ευρωκοινοβούλιο, το 2017 είχαμε την υιοθέτηση του στην Κοινωνική Σύνοδο Κορυφής στο Γκέτεμποργκ. Και το 2019 έγινε το πλαίσιο και το βάθρο της Ευρωπαϊκής πολιτικής για την Κοινωνική Ευρώπη, της Επιτροπής και των κρατών μελών. Αποτελεί το πλαίσιο και για το νέο ΕΣΠΑ και για τα θέματα Ανθρωπίνων Πόρων και Κοινωνικής Πολιτικής που περιλαμβάνονται στο συζητούμενο Ταμείο Ανάκαμψης.
Η αξιοποίηση των 20 αρχών-δικαιωμάτων του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων, που κατανέμονται σε 3 κατηγορίες, του ευρωπαϊκού προγράμματος προώθησης τους τα επόμενα χρόνια, και των οικονομικών πόρων που τα συνοδεύουν, είναι μία ευκαιρία για να παρακολουθήσει η Ελλάδα την Κοινωνική Ευρώπη.
Οι 20 αρχές – δικαιώματα που περιλαμβάνει αφορούν την ανταπόκριση σε ραγδαίες αλλαγές. Όχι την διατήρηση του status quo. Και δεν είναι αυτονόητα. Μερικά παραδείγματα και υπογραμμίσεις:
«1. Εκπαίδευση, κατάρτιση και διά βίου μάθηση: Κάθε άτομο έχει δικαίωμα σε ποιοτική και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση, κατάρτιση και διά βίου μάθηση προκειμένου να αποκτήσει και να διατηρήσει δεξιότητες που θα του επιτρέπουν να συμμετέχει πλήρως στην κοινωνία και να διαχειρίζεται με επιτυχία τις αλλαγές στην αγορά εργασίας.» Ποιοτική εκπαίδευση, και κατάρτιση, για να διαχειριζόμαστε με επιτυχία τις αλλαγές στην αγορά εργασίας. Τα έχουμε;
«5. Ασφαλής και ευπροσάρμοστη απασχόληση: … Σύμφωνα με τη νομοθεσία και τις συλλογικές συμβάσεις, διασφαλίζεται η αναγκαία ευελιξία για τους εργοδότες ώστε να μπορούν αυτοί να προσαρμόζονται γρήγορα στις μεταβολές των οικονομικών συνθηκών». Η Κοινωνική Ευρώπη, και τα ευρωπαϊκά συνδικάτα, αναγνωρίζουν την ευελιξία ώστε οι εργοδότες να προσαρμόζονται στις οικονομικές συνθήκες.
«15. Εισόδημα ηλικιωμένων και συντάξεις: Οι εργαζόμενοι και οι αυτοαπασχολούμενοι που έχουν συνταξιοδοτηθεί έχουν δικαίωμα σε σύνταξη ανάλογη προς τις εισφορές που κατέβαλλαν για δεκαετίες, που θα τους διασφαλίζει επαρκές εισόδημα…».
Στην ουσία η ανταπόκριση της Ελλάδας σε κάθε μία από τις 20 αρχές-δικαιώματα του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων δικαιολογεί, προϋποθέτει, μια σειρά μεταρρυθμίσεων, μεγάλων ή μικρών. Η ανταπόκριση της Ελλάδας χρειάζεται, όπως και η Ευρωπαϊκή πολιτική, ισορροπία στα μέσα και στους μηχανισμούς υλοποίησης των αρχών – δικαιωμάτων. Είναι 4 τα μέσα σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο:
– Νομοθετικές πρωτοβουλίες, ευρωπαϊκές και εθνικές.
– Κοινωνικός διάλογος που θα εμπλουτισθεί, ακολουθώντας την εμπειρία άλλων κρατών μελών και του ευρωπαϊκού, ώστε να ενισχυθεί ο ρόλος των κοινωνικών εκπροσώπων.
– Συνδυασμό τους με το Ευρωπαϊκό εξάμηνο για τις οικονομικές πολιτικές και το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων, που μένει να εχει ουσία και όχι μια τυπική διαδικασία σε εθνικό επίπεδο.
– Χρηματοδοτική στήριξη, με αφετηρία την πρόταση της Επιτροπής για το Ταμείο Ανάκαμψης, με προτεραιότητα σε επιχορηγήσεις, που πρέπει να καλύψουν ένα μεγάλο επενδυτικό κενό στην Ελλάδα.
Το πρόγραμμα δραστηριοτήτων ΕΕ και κρατών μελών ας λάβει υπόψιν τις συνθήκες της νέας κρίσης. Οι αναμενόμενες ανακοινώσεις για την updated skills agenda, το updated digital skills action plan, και την European education area, είναι κρίσιμες για να ανταποκριθούν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες και οικονομίες στις σύγχρονες επαναστατικές αλλαγές, και δεν μπορούν να το κάνουν χωρίς εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις.
Ο Πυλώνας και οι αρχές του είναι μια πολύ καλή βάση για μεταρρυθμίσεις και κοινωνικό διάλογο στην Ελλάδα, που θέλει (αν θέλει) να ανακάμψει γρήγορα από δύο κρίσεις. Την τρέχουσα και την προηγούμενη. Για να γίνει μια παραγωγική κοινωνία και ανταγωνιστική οικονομία στα νοτιοανατολικά σύνορα της Ευρώπης, που ανήκει (και) στην Κοινωνική Ευρώπη.
