Το πλαίσιο και η ποιότητα των κανόνων μιας οικονομίας καθορίζουν την ανταγωνιστικότητά της, καθώς και τον βαθμό εμπιστοσύνης καταναλωτών και επενδυτών. Ο ΣΕΒ είναι διαχρονικός υποστηρικτής κάθε προσπάθειας ενδυνάμωσης του ελεύθερου ανταγωνισμού, κάτι που ενισχύει και τη δυνατότητα των επιχειρήσεων να καινοτομούν να επενδύουν και να τονώνουν την απασχόληση. Παράλληλα, μεγάλοι κερδισμένοι είναι οι καταναλωτές που απολαμβάνουν μεγαλύτερη ποικιλία, ποιότητα, και καλύτερες τιμές.
Το δύσκολο έργο της απελευθέρωσης της ελληνικής αγοράς από πλήθος νόμων και διατάξεων που οδηγούν στον περιορισμό και τη στρέβλωση του ελεύθερου ανταγωνισμού αποτέλεσε μέρος των πολιτικών, που υιοθετήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια (π.χ. άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων). Ωστόσο, η απελευθέρωση της ελληνικής αγοράς από πλήθος στρεβλωτικών κανόνων, συναντάει αδράνειες που την καθυστερούν. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει συμβάλει, με τη σειρά της, σε αντίστοιχες προσπάθειες βελτίωσης εντοπίζοντας για παράδειγμα, περιπτώσεις υπέρμετρα περιοριστικών υποχρεώσεων (π.χ. στην τιμολόγηση).
Η εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ
Το Toolkit, δηλαδή η εργαλειοθήκη, του ΟΟΣΑ αποτελεί ένα μηχανισμό για τον εντοπισμό δυσλειτουργιών, από νόμους, που επιβαρύνουν τον ανταγωνισμό και τον εντοπισμό εργαλείων για την αντιμετώπισή τους. Αξιοποιείται από τις χώρες που το χρησιμοποιούν, για τον εντοπισμό των παρεμβάσεων, που πρέπει να γίνουν, σε επιμέρους αγορές και για την αξιοποίηση των καταλληλότερων νομικών εργαλείων. Σύμφωνα με τη συνήθη πρακτική, οι κυβερνήσεις των χωρών, που χρησιμοποιούν την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ επιλέγουν κλάδους της οικονομίας με σημαντική συμμετοχή στην Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία, ώστε, μέσα από την αξιοποίησή της να υπηρετούνται οι δικές τους πολιτικές προτεραιότητες.
Η εργαλειοθήκη, εξετάζει το νομοθετικό πλαίσιο. Δεν εξετάζεται η εφαρμογή από τη δημόσια διοίκηση, οι διεθνείς καλές πρακτικές, τυχόν θέματα αθέμιτου ανταγωνισμού ή διοικητικών βαρών των επιχειρήσεων. Ωστόσο εξετάζεται ο υπερβάλλων ζήλος στην εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας (gold plating).
Τα αποτελέσματα της χρήσης της εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα έχουν εκπονηθεί τρεις εργαλειοθήκες (2012, 2014, 2016), οι οποίες αρχικά αντιμετωπίστηκαν με καχυποψία, αν όχι εχθρικότητα.
Οδήγησαν όμως συνολικά στην αξιολόγηση των συνθηκών ανταγωνισμού σε 13 τομείς που αντιπροσωπεύουν το 30,7% της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας στη χώρα και το 35,2% της απασχόλησης, από τον τουρισμό έως το εμπόριο, τον κλάδο τροφίμων και συγκεκριμένους κλάδους της μεταποίησης. Έγινε έτσι αξιολόγηση 2.312 νόμων και κανονιστικών διατάξεων, εντοπίστηκαν 1.276 εξ αυτών, που δυνητικά περιορίζουν τον ανταγωνισμό και διατυπώθηκαν 775 προτάσεις. Η υιοθέτηση των 161 εξ αυτών, κατά τις εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ, θα δημιουργήσει στην Ελλάδα αντίκτυπο με χαμηλότερες τιμές για τους καταναλωτές, βελτίωση της αποτελεσματικότητας και αύξηση των πωλήσεων.
Συνολικά, ο θετικός αντίκτυπος για την ελληνική οικονομία είναι σχεδόν €6 δισ. Ακόμα, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες του ΟΟΣΑ, η συνολική επίδραση θα είναι ακόμα μεγαλύτερη, λαμβάνοντας υπόψη τα μακροπρόθεσμα οφέλη από τον «εξορθολογισμό» του νομοθετικού πλαισίου και την άρση των περιοριστικών για τον ανταγωνισμό διατάξεων.
Ο ΣΕΒ παρακολουθεί την πορεία υλοποίησης του συνόλου των προτάσεων του ΟΟΣΑ και της μεταφοράς τους στην ελληνική νομοθεσία: Αν και η πρώτη εργαλειοθήκη, που ήταν και η ευρύτερη, προκάλεσε αντιδράσεις, που ακόμα και σήμερα αποτελούν αντικείμενο συζήτησης (άνοιγμα καταστημάτων τις Κυριακές, σημεία πώλησης βρεφικού γάλακτος, bake-off, Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα, κ.ο.κ.), η 3η εργαλειοθήκη ήταν μακράν η μεγαλύτερη σε έκταση νομοθετημάτων, εντοπισμένων εμποδίων και πλήθους συστάσεων.
Βάσει της αξιολόγησης του βαθμού υλοποίησης των 775 συστάσεων του ΟΟΣΑ, η οποία ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 2019, περισσότερο από το 90% των συστάσεων από τα τρία έργα είχε υλοποιηθεί πλήρως κατά τη συγκεκριμένη ημερομηνία, με αποτέλεσμα την εξάλειψη σημαντικού αριθμού νόμων με αρνητικές επιπτώσεις στον ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων στην εγχώρια αγορά, κάτι το οποίο αποδεικνύει τη διαχρονική προσήλωση των κυβερνήσεων.
Πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε την εργαλειοθήκη σήμερα;
Η εργαλειοθήκη δεν είναι απλώς ένα έργο του ΟΟΣΑ. Είναι μια ποιοτική και σοβαρή απάντηση στη μέχρι σήμερα αποσπασματικότητα και έλλειψη αξιολόγησης εφαρμογής που συχνά χαρακτηρίζει τη διαδικασία παραγωγής του νομοθετικού έργου.
Συνεπώς, η εργαλειοθήκη, αποτελεί και μια στροφή στην αντίληψη του νομοθέτη για την αξία και χρησιμότητα της διαβουλευτικής διαδικασίας. Είναι ένας «οδικός χάρτης» για πιο οργανωμένες και συντεταγμένες πρωτοβουλίες αλλαγής των εθνικών κανόνων, ώστε να παραμένουν σύγχρονοι, δίκαιοι και αποτελεσματικοί, και να εξυπηρετούν το σκοπό του νομοθέτη πάντοτε με σεβασμό στην αρχή της αναλογικότητας και το κοινό καλό αποφεύγοντας την διατήρηση εμποδίων ή προνομίων.
Διαβάστε εδώ το Special Report.
Δείτε εδώ το Infographic.
