Ομιλία κ. Κωνσταντίνου Μπίτσιου, στο Συνέδριο της Τράπεζας της Ελλάδος σε συνεργασία με την EBRD και τον ΣΕΒ με θέμα «Εξαγωγές για Ανάπτυξη», 1/12/2017

Κυρίες και Κύριοι,

Ευχαριστώ πολύ την Τράπεζα της Ελλάδος και την EBRD για τη σημερινή πρόσκληση.
Μια πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση της Εθνικής Τράπεζας αναφέρει, ότι μόνο το ένα τρίτο των ελληνικών επιχειρήσεων που εξάγει το πράττει για στρατηγικούς λόγους.

Τα υπόλοιπα δυο τρίτα εξάγουν είτε ευκαιριακά δηλαδή, κάποιος τους προσέγγισε από το εξωτερικό είτε λόγω των δυσμενών συνθηκών της εγχώριας αγοράς.
Συνεπώς, έχουμε μεγάλα περιθώρια να αυξήσουμε τις εξαγωγές μας.

Αυτό προϋποθέτει αλλαγή στρατηγικής για τις επιχειρήσεις μας.
Προϋποθέτει, όμως και τη στενή συνεργασία με την Πολιτεία.

Θα ήθελα να επισημάνω ότι στο προβλεπτό μέλλον, δεν θα έχουμε σημαντική αύξηση της ελληνικής κατανάλωσης.
Οι επιχειρήσεις δεν θα μπορέσουν να αναπτυχθούν με βάση την ελληνική αγορά.

Οι εξαγωγές λοιπόν, είναι μονόδρομος για την ανάπτυξη αλλά και για τη βιωσιμότητα των ελληνικών επιχειρήσεων.
Τα τελευταία στοιχεία για τις εξαγωγικές μας επιδόσεις είναι θετικά: την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου του τρέχοντος έτους η συνολική αξία των εξαγωγών αυξήθηκε κατά 13 %.

Ανήλθε στα 21 δισ. ευρώ από 18 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2016.
Χωρίς τα πετρελαιοειδή οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 5,9% την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου του τρέχοντος έτους.
Ανήλθαν στα 14 δις ευρώ από 13,5 δις το αντίστοιχο διάστημα του 2016.
Τα στοιχεία αυτά είναι θετικά αλλά δεν είναι ικανοποιητικά.
Η Πορτογαλία, μία χώρα με παρόμοια χαρακτηριστικά με εμάς, εξάγει αγαθά διπλάσιας αξίας:
50 δις ευρώ οι Πορτογάλοι. 25 δις εμείς.

Ποια είναι λοιπόν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε και πως μπορούμε να βελτιώσουμε την κατάσταση.

Κατ’ αρχήν με τους ανταγωνιστές μας, δεν παίζουμε με ίσους όρους.
Εννοώ, το μη μισθολογικό κόστος, το ενεργειακό κόστος αλλά και το κόστος του χρήματος.
Για να μη μιλήσουμε για τη γραφειοκρατία τα καθημερνά εμπόδια που τα ξέρουμε όλοι και δεν έχει νόημα να τα επαναλαμβάνουμε.

Ένα δεύτερο πρόβλημα είναι οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων.
Πέρα από τα γραφειοκρατικά προβλήματα που δημιουργούν στην εξαγωγική διαδικασία, πολλές φορές ξεχνάμε ότι οι εξαγωγείς μας είναι και εισαγωγείς.
Εισάγουν πρώτες ύλες και υλικά που είναι απαραίτητα για την εξαγωγή του τελικού προϊόντος.
Ακόμη και στον πρωτογενή τομέα, σε προϊόντα όπως τα κρασιά και τα νωπά φρούτα και λαχανικά, χρειάζονται υλικά συσκευασίας τα οποία εισάγονται από άλλες χώρες.

Ένα τρίτο πρόβλημα, είναι η έλλειψη οικονομιών κλίμακας, δηλαδή παραγωγικής μεγέθυνσης, που μεταφράζεται σε αδυναμία εξυπηρέτησης μεγάλων πελατών και εισόδου σε ανταγωνιστικές αγορές.
Το τέταρτο πρόβλημα, είναι η έλλειψη αναγνωρίσιμων εμπορικών σημάτων (brands).

Λίγες Ελληνικές εταιρίες έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν ισχυρά εμπορικά σήματα στο εξωτερικό.
Ένα πέμπτο πρόβλημα είναι ότι πολλά εξαγώγιμα προϊόντα έχουν χαμηλή προστιθέμενη αξία με συνέπεια την αδυναμία επενδύσεων σε έρευνα και δημιουργία νέων προϊόντων.

Θα έχουμε την ευκαιρία να ακούσουμε αργότερα τους εκπροσώπους τεσσάρων επιτυχημένων εξαγωγικών εταιριών που θα μας δώσουν απτά παραδείγματα των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν.

Κυρίες και κύριοι,
Δεν αρκούν οι διαπιστώσεις.
Πρωταρχικός στόχος του ΣΕΒ είναι να καταργηθούν τα πολλά αντικίνητρα στις εξαγωγές και να διαμορφωθούν σταθεροί κανόνες σε όλα τα επίπεδα.
Είναι το αντικείμενο των προτάσεων που διατυπώνει διαχρονικά ο ΣΕΒ προς την Πολιτεία.
Οι προτάσεις αυτές, προέρχονται από τις ομάδες εργασίας του ΣΕΒ στις οποίες συμμετέχουν μέλη των επιχειρήσεων μας.
Αυτοί δηλαδή που ζουν το πρόβλημα.
Για να στηρίξει, όμως, και έμπρακτα τις ελληνικές επιχειρήσεις, ο ΣΕΒ προχώρησε στη σύσταση του Export Ready.
Είναι ένα πλέγμα στοχευμένων και εξατομικευμένων υπηρεσιών που βασίζονται σε αντίστοιχες καλές πρακτικές του εξωτερικού και σε επιτυχημένα παραδείγματα επιχειρήσεων που είναι μέλη μας.

Το Export Ready έχει τρεις βασικούς πυλώνες:
Ο πρώτος πυλώνας, έχει ως στόχο την ενημέρωση των επιχειρήσεων από επιτυχημένα στελέχη της αγοράς, για θέματα εσωτερικής οργάνωσης, εξαγωγικής στρατηγικής και επιτυχημένων πρακτικών.

Ο δεύτερος ενημερώνει και προετοιμάζει τις επιχειρήσεις για τις επιχειρηματικές προοπτικές.

Σε συνεργασία με τον όμιλο Fitch, Ο ΣΕΒ προσφέρει στα μέλη του γενικές και κλαδικές μελέτες που δίνουν μια εις βάθος πληροφόρησή για 73 αγορές-στόχους .
Οι μελέτες προσφέρουν εξειδικευμένες πληροφορίες.

Τις τάσεις ανά κλάδο, τα προϊόντα που έχουν ζήτηση, τους ανταγωνιστές, τα έργα υποδομών στα οποία μπορούν να συμμετάσχουν, τα προβλήματα γραφειοκρατίας που θα αντιμετωπίσουν.

Ο τρίτος πυλώνας επικεντρώνεται στις υπηρεσίες δικτύωσης και στις επιχειρηματικές συνεργασίες.

Σε συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών, ο ΣΕΒ έχει πραγματοποιήσει επιχειρηματικές αποστολές με στόχο την προώθηση των εξαγωγών.
Θα ήθελα να τονίσω στο σημείο αυτό, ότι όταν η Πολιτεία συνεργάζεται με την επιχειρηματικότητα τότε, έχουμε θετικά και απτά αποτελέσματα.
Ο κοινός προγραμματισμός των επισκέψεων, ο συντονισμός και η ουσιαστική συνδρομή της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Εξωτερικών, έχουν φέρει μετρήσιμα αποτελέσματα.

Έχουν φέρει το ζητούμενο: επιχειρηματικές συμφωνίες.
Για να ενισχύσουμε, όμως, περαιτέρω την εξωστρέφεια, απαιτείται η βελτίωση του συντονισμού ανάμεσα στους φορείς που ασχολούνται με τις εξαγωγές.

Το 2012, δημοσιεύθηκε η έκθεση του Ολλανδικού Υπουργείου Οικονομικών Υποθέσεων που αποτύπωνε τα προβλήματα που χρήζουν βελτίωσης σε ότι αφορά στην προώθηση των ελληνικών εξαγωγών.

Η έκθεση αναδείκνυε τη διαχρονική αδυναμία του ελληνικού κράτους να εκπονήσει μια συνεκτική και συνεπή στρατηγική εξωστρέφειας, η οποία να οργανώνει και να κατευθύνει τις προσπάθειες των εξαγωγέων σε τομείς και αγορές όπου εντοπίζονται ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα για τα ελληνικά προϊόντα και τις υπηρεσίες.
Η έκθεση απέδιδε την αδυναμία σε οργανωτικές δυσλειτουργίες της δημόσιας διοίκησης και ειδικότερα, στην απουσία αποτελεσματικού συντονισμού των φορέων και υπηρεσιών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της εξωστρέφειας.

Η έκθεση περιείχε προτάσεις, οι οποίες ύστερα από διαβούλευση ανάμεσα σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς αποτυπώνονται στο Σχέδιο Δράσης που παρουσιάστηκε σε έγγραφο του υπουργείου Οικονομίας, τον Μάρτιο του 2016.

Η συγχώνευση του ΟΠΕ με το Entreprise Greece όπως και η σταδιακή δημιουργία μιας εθνικής ενιαίας θυρίδας για τις εξαγωγές αποτέλεσε ένα πρώτο θετικό βήμα.

Αλλά δεν αρκεί.
Είναι σημαντικό να υλοποιηθούν όλες οι προτάσεις που αναφέρονται στο Σχέδιο Δράσης.
Θα ήθελα επίσης να επισημάνω ότι δεν είναι λειτουργικό να έχουμε και το Υπουργείο Εξωτερικών αλλά και το Υπουργείο Οικονομίας με το Invest in Greece δηλαδή δυο κρατικούς φορείς να ασχολούνται με την εξωστρέφεια.
Δημιουργεί σύγχυση και αποτελεί ένα σοβαρό πρόσκομμά για τις ελληνικές επιχειρήσεις που επιθυμούν να εξάγουν.
Γνωρίζω ότι η ενοποίηση είναι θέμα διαχρονικό.
Απαιτεί πολιτική βούληση για να διευθετηθεί.

Κυρίες και κύριοι,

Πολλές αγορές είναι ανεξερεύνητές για την Ελλάδα και υπάρχει πεδίον δόξης λαμπρόν να ενώσουμε δυνάμεις και να διεισδύσουμε.
Οι εξαγωγές, είναι ένα αντίδοτο στην κρίση.

Σας ευχαριστώ.