Ενθαρρύνοντας τις μεταρρυθμίσεις για βιώσιμη ανάπτυξη

Άρθρο κ. Μιχάλη Μητσόπουλου, Διευθυντή Τομέα Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος και Ρυθμιστικών Πολιτικών του ΣΕΒ, στα Παραπολιτικά

Το 2022 βρίσκει την παγκόσμια και την ελληνική οικονομία αντιμέτωπες με έναν ιδιαίτερο συνδυασμό προκλήσεων αλλά και ευκαιριών. Οι δυνατότητες που δημιουργούνται από την εκπληκτική πρόοδο της τεχνολογίας σε όλα τα πεδία θα αναμετρηθεί με το στοίχημα της στροφής προς τη βιώσιμη ανάπτυξη και την αποτελεσματική διαχείριση της πανδημίας. Γεωπολιτικές εξελίξεις και η επιστροφή του πληθωρισμού, οι δημογραφικές προκλήσεις και η διαχείριση του δημοσίου και ιδιωτικού χρέους σε ένα αβέβαιο περιβάλλον σίγουρα περιπλέκουν παραπέρα τα πράγματα.

Όμως, σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία η χώρα μας έχει, πλέον, κάποια πλεονεκτήματα.  Ενδεικτικά  αναφέρω:

• Παρόλο που το δημόσιο και ιδιωτικό χρέος παραμένουν υψηλά για τα δεδομένα του σημερινού ΑΕΠ, στην προοπτική ταχείας ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια δεν θα υπάρξει πρόβλημα λόγω των διακρατικών συμφωνών και των εργαλείων διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους που έχουν προωθηθεί.
• Παρόλο που οι εξελίξεις σε ότι αφορά στην αναθεώρηση των δημοσιονομικών κανόνων της ζώνης του ευρώ δεν αναμένεται να περιορίσουν την ανάγκη μιας σημαντικής δημοσιονομικής προσαρμογής τα επόμενα χρόνια, η ροή των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης μπορεί να διασφαλίσει την αναπτυξιακή δυναμική της χώρας.
• Γενναίες μεταρρυθμίσεις των τελευταίων ετών ειδικά σε ότι αφορά τη χωροταξία, την αδειοδότηση ειδικά της μεταποίησης και των δραστηριοτήτων εφοδιαστικής αλυσίδας σε χώρο με προσδιορισμένη χρήση γης, τα φορολογικά κίνητρα, τη φορολόγηση των εταιρικών κερδών και τη διαχείριση της επιχειρηματικής αποτυχίας διασφαλίζουν ότι αυτή τη φορά τα χρήματα που θα εισρεύσουν στη χώρα μπορούν να κατευθυνθούν σε παραγωγικές επενδύσεις και στον πειραματισμό στην καινοτομία.

Μάλιστα στη συγκυρία αυτή καταγράφεται για τη χώρα ένα παράδοξο. Ακριβώς επειδή τα θέματα χωροταξίας και αδειοδότησης ουσιαστικά απαγόρευσαν για δεκαετίες την ανανέωση και ανάπτυξη του παραγωγικού ιστού και των αλυσίδων που τον υποστηρίζουν, η χώρα μας εμφανίζει σημαντικά κενά στον ιστό αυτό. Αυτά καλούμαστε να καλύψουμε με ταχείς ρυθμούς, μετατρέποντας σήμερα τα ελλείμματα του παρελθόντος σε αναπτυξιακές ευκαιρίες και μάλιστα με όρους βιώσιμης ανάπτυξης.

Για να πετύχει η μετάβαση αυτή και να αξιοποιηθούν οι ευκαιρίες που έχουμε δημιουργήσει, θα πρέπει τόσο ο δημόσιος όσο και ο ιδιωτικός τομέας να κινηθούν με ταχύτητα, σχέδιο και αποτελεσματικότητα τα επόμενα χρόνια.

Το κράτος χρειάζεται καταρχήν να ολοκληρώσει την μεταρρυθμιστική του προσπάθεια. Ήδη, έχει σημειωθεί αξιέπαινη πρόοδος, αλλά δεδομένου του ακραία δυσμενούς σημείου εκκίνησης στο επιχειρηματικό και φορολογικό περιβάλλον, παραμένει σημαντικό έργο να γίνει. Την ίδια ώρα, αυτές οι μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να συνδυάσουν κίνητρα, ρυθμίσεις και αντικίνητρα με τέτοιο τρόπο ώστε ο μετασχηματισμός προς τη βιώσιμη ανάπτυξη να είναι μεν φιλόδοξος αλλά παράλληλα να μην οδηγήσει στην ανακοπή της αναπτυξιακής προοπτικής και την εξόντωση του παραγωγικού ιστού που σήμερα επιβιώνει, καθώς θα υφίσταται τον ανταγωνισμό εισαγωγών από περιοχές του πλανήτη που θέτουν λιγότερο φιλόδοξους κλιματικούς στόχους σε σύγκριση με την Ευρώπη.

Από την πλευρά των επιχειρήσεων, που έχουν επιβιώσει πλέον των 10 ετών βαθιάς κρίσης, ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση συνίσταται στον εκσυγχρονισμό του τρόπου διακυβέρνησης.  Μόνο έτσι θα αξιοποιήσουν το βελτιωμένο επιχειρηματικό περιβάλλον και θα προσελκύσουν κεφάλαια και τεχνογνωσία που θα τους επιτρέψουν να υλοποιήσουν τον απαραίτητο μετασχηματισμό, που άλλωστε είναι ταυτόσημος με την ευκαιρία που πρέπει να αδράξουμε. Η πρόκληση και η ευκαιρία είναι μπροστά.