”Το Γεφύρι της Κάρτας”, Άρθρο του Γενικού Διευθυντή ΣΕΒ κ. Άκη Σκέρτσου στην Καθημερινή της Κυριακής, 10/7/2016

Πουθενά ίσως δεν εφαρμόζεται τόσο καλά η ρήση  «ο χρόνος είναι χρήμα», όσο στην περίπτωση των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Στην Ελλάδα που μαστίζεται παραδοσιακά από την φοροδιαφυγή –από την φοροκλοπή καλύτερα, μια και πρόκειται  για κλοπή εσόδων του κράτους–  οι ηλεκτρονικές συναλλαγές αποκτούν σχεδόν υπαρξιακό χαρακτήρα για όλους. Όσο καθυστερούν τόσο ανεβαίνει ο λογαριασμός της υπερφορολόγησης για τους συνεπείς φορολογούμενους. Αποτελεί δε σοβαρότατη παράλειψη η αδυναμία της Ελληνικής Πολιτείας, μέσα στα έξι και πλέον χρόνια της κρίσης, να εφαρμόσει ένα αποτελεσματικό σχέδιο κανόνων και κινήτρων για την επέκτασή τους.

Η απόσταση που χωρίζει την Ελλάδα από άλλες οικονομίες στον τομέα αυτό είναι χαώδης. Στη Σουηδία, το πλαστικό χρήμα χρησιμοποιείται ακόμη και στις εκκλησίες, ενώ σε χώρες της υποσαχάριας Αφρικής πολλοί πλανόδιοι πωλητές πληρώνονται μέσα από ψηφιακά πορτοφόλια. Οι τεχνικές λύσεις, λοιπόν, υπάρχουν. Προφανώς, αλλού σκοντάφτουμε. Στην πραγματική πολιτική βούληση να εφαρμοστούν αυτές οι λύσεις.

Γιατί όμως οι ηλεκτρονικές συναλλαγές είναι τόσο σημαντικές; Διότι δημιουργούν ένα ηλεκτρονικό δίχτυ που ελέγχει τη φοροκλοπή και μπορεί να έχει θεαματικά και γρήγορα αποτελέσματα, εκεί όπου όλες οι άλλες μέθοδοι έχουν αποτύχει. Και όταν λέμε ηλεκτρονικές συναλλαγές δεν εννοούμε  μόνον το πλαστικό χρήμα, αλλά ένα ολοκληρωμένο πλέγμα που περιλαμβάνει επίσης την ηλεκτρονική τραπεζική και την ηλεκτρονική τιμολόγηση.

Είναι φυσικά σαφές ότι οι ηλεκτρονικές συναλλαγές δεν είναι πανάκεια, γιατί απαιτούν έναν αποτελεσματικό φοροελεγκτικό μηχανισμό. Όμως οπλίζουν αυτόν τον μηχανισμό με ένα πολύ ισχυρό όπλο. Αν υπήρχε η αναγκαία πολιτική βούληση, η καθιέρωση τους θα μπορούσε μέσα σε δύο χρόνια, να μειώσει την παραοικονομία από το 25% που είναι σήμερα στο 15%, το οποίο σημαίνει ένα «άσπρισμα» της οικονομίας κατά 5 δις. ευρώ. Θα μπορούσε επίσης να  αυξήσει την εισπραξιμότητα του ΦΠΑ κατά 1 δις. ευρώ ετησίως, που σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε, ενδεικτικά, να μειώσει τον ΕΝΦΙΑ για όλους περίπου κατά το 1/3.

Όμως οι ηλεκτρονικές συναλλαγές δεν είναι ωφέλιμες μόνον για την αντιμετώπιση της φοροκλοπής. Ωφελούν σημαντικά και την ανάπτυξη, αυξάνοντας την αποτελεσματικότητα της λειτουργίας, τόσο του δημοσίου τομέα όσο και των επιχειρήσεων. Και τα οφέλη είναι σημαντικά: οι ηλεκτρονικές προμήθειες μπορούν να εξασφαλίσουν στο Δημόσιο εξοικονόμηση της τάξης των 200 εκ. ευρώ κάθε χρόνο, ενώ η καθολική εφαρμογή της ηλεκτρονικής τιμολόγησης μπορεί να εξοικονομήσει από  1 έως 1,5 δις ευρώ στις ελληνικές επιχειρήσεις ετησίως, κάνοντάς τις πιο ανταγωνιστικές και εξωστρεφείς σε μία παγκοσμιοποιημένη ψηφιακή οικονομία.

Αν όμως τα πλεονεκτήματα των ηλεκτρονικών συναλλαγών είναι τόσο σημαντικά και τόσο άμεσα τότε γιατί δεν εφαρμόζονται; Γιατί η πολιτεία δεν θεσπίζει τα απαραίτητα μέτρα και κίνητρα, αλλά και τις οργανωτικές αλλαγές που απαιτούνται;

Πρώτον, γιατί υπάρχουν αντιστάσεις τόσο εντός του στενού πυρήνα του κράτους όσο και εκτός. Χρειάζεται λοιπόν αποφασιστικότητα, σταθερή πολιτική βούληση και διαρκής στήριξη της προσπάθειας από τις υψηλότερες βαθμίδες της κυβέρνησης. Είναι σημαντικό η προσπάθεια αυτή να λάβει τον χαρακτήρα μιας εθνικής εκστρατείας που θα ωφελήσει εν τέλει την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Η κυβέρνηση πρέπει να καταλάβει ότι σε αυτή την προσπάθεια δεν είναι μόνη. Έχει τη στήριξη των σημαντικότερων φορέων της αγοράς και επιβάλλεται να αξιοποιήσει το κοινό πλαίσιο θέσεων και δράσεων που έχουν καταθέσει ο ΣΕΒ, ο ΣΕΤΕ και η ΕΣΕΕ.

Δεύτερος λόγος της καθυστέρησης είναι η αναποτελεσματικότητα της προετοιμασίας και της προώθησης των μέτρων. Χρειάζεται  αναλυτική επεξεργασία, εκτίμηση των επιπτώσεων, προσεκτικό ζύγισμα της πολιτικής και συντονισμός των συναρμόδιων υπουργείων. Εκεί διαπιστώνεται μία σημαντική ανεπάρκεια και είναι φανερό ότι χρειάζεται άμεσα κεντρικός συντονισμός από την κορυφή της κυβέρνησης, προκειμένου να υλοποιηθεί αυτό το πολυσχιδές έργο. Οι κοινωνικοί εταίροι είναι έτοιμοι να συνδράμουν με πόρους και τεχνογνωσία σε αυτό το εγχείρημα.

Τρίτος λόγος είναι οι σειρήνες του λαϊκισμού. Εκείνοι που μιλούν για τον «Μεγάλο Αδελφό», για τις τράπεζες  που θα αποκομίσουν τεράστια κέρδη, και για τους περιπτεράδες που δεν θα μπορούν να τα βγάλουν πέρα, χρησιμοποιούν επιχειρήματα της περασμένης δεκαετίας και προσφέρουν κάκιστη υπηρεσία στη Ελλάδα. Όλοι αυτοί οι φόβοι απαντώνται με προηγμένες τεχνολογικές λύσεις και κίνητρα που θα ενθαρρύνουν τη χρήση πλαστικού χρήματος από τους μικροεπιχειρηματίες, όπως πχ η επιστροφή φόρου για την ούτως ή άλλως ήδη χαμηλή προμήθεια που χρεώνουν οι τράπεζες.

Τα capital controls δυσκόλεψαν την ζωή των πολιτών και κόντεψαν να προκαλέσουν ασφυξία στις επιχειρήσεις. Είχαν όμως και ένα παράπλευρο όφελος: αύξησαν τις ηλεκτρονικές συναλλαγές και συνέτειναν σε μία αλλαγή νοοτροπίας. Τώρα είναι η ευκαιρία να γίνουν όλες οι απαραίτητες ενέργειες για την πλήρη καθιέρωσή τους. Για να δώσουμε ώθηση στην ψηφιακή οικονομία, να αντιμετωπίσουμε αποφασιστικά τη φοροκλοπή και να πετύχουμε τελικά την τόσο αναγκαία μείωση των φορολογικών συντελεστών σε μισθωτούς και επιχειρήσεις.