Η πρόοδος του οικοσυστήματος καινοτομίας

Άρθρο Δρος Κώστα Τρούλου, Senior Advisor του Τομέα Βιομηχανίας, Ανάπτυξης, Τεχνολογίας και Καινοτομίας του ΣΕΒ, στη Ναυτεμπορική

Η ανάπτυξη του Ελληνικού οικοσυστήματος καινοτομίας τα τελευταία χρόνια αποτυπώνεται εμφανώς στους παγκόσμιους δείκτες κατάταξης, η χώρα εξελίσσεται σε κυρίαρχο παίκτη στη Νοτιοανατολική (ΝΑ) Ευρώπη.

Η Ελλάδα κατατάσεται 48η στο δείκτη του StartupBlink για το 2022, βελτιώνοντας την επίδοσή της κατά 6 θέσεις. Στον ίδιο δείκτη, η Αυστρία βελτίωσε τη κατάταξή της κατά 5 θέσεις και είναι 23^η, ενώ η Νορβηγία είναι 24^η έχοντας κερδίσει 7 θέσεις. Την μεγαλύτερη βελτίωση κατέγραψε η Ισλανδία στην 41^η θέση κερδίζοντας 14 θέσεις. Η χώρα μας αναπτύσσεται γοργά, αλλά οι ρυθμοί πρέπει να αυξηθούν προκειμένου να επιτευχθεί ουσιαστική σύγκλιση με τα κράτη της Κεντρικής Ευρώπης.

Την ίδια στιγμή, στην ΝΑ Ευρώπη, τα πράγματα είναι αρκετά διαφορετικά:

[1] Η συνολική αποτίμηση των ελληνικών startups είναι περίπου 8.2 δις με μόνο τη Ρουμανία να καταγράφει υψηλότερη κεφαλαιοποίηση 9.4 δις. Η Ρουμανία έχει αναβαθμίσει το οικοσύστημα των startup της, υστερεί όμως αισθητά στην υιοθέτηση ψηφιακών τεχνολογιών από τις επιχειρήσεις της.

[2] Σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές, τα ελληνικά startups προσέλκυσαν 415 εκατομύρια ευρώ το 2022, το οποίο αντιστοιχεί σε περίπου 40% των συνολικών επενδύσεων στην ΝΑ Ευρώπη. Το 73% των επενδύσεων προήλθε από το εξωτερικό, και το 10% από επιχειρηματικούς αγγέλους (ποσό διπλάσιο σε σχέση με πέρυσι).

[2] Το Quality index του StartupBlink, το οποίο αξιολογεί τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των οικοσυστημάτων φέρνει την Ελλάδα δεύτερη στη ΝΑ Ευρώπη, σχεδόν ισόβαθμη με τη Ρουμανία.

Ιδιαιτέρως, σε ότι αφορά τη ποιότητα του οικοσυστήματος, η περίπτωση της Ελλάδας είναι αρκετά ενδιαφέρουσα:

[1] Υπάρχει μεγάλη κινητικότητα σε ότι αφορά άμεσες επενδύσεις στη καινοτομία. Υπάρχουν μεγάλες επενδύσεις που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στη χώρα, από πολυεθνικές για την ανάπτυξη κέντρων καινοτομίας (π.χ. Το Applied Intelligence Center της Accenture στην Αθήνα, το Κέντρο Ψηφιακής Καινοτομίας της Pfizer στη Θεσσαλονίκη, οι μεγάλες επενδύσεις σε data centers από τη Microsoft, Amazon και Google). Σε αυτές θα πρέπει κανείς να προσθέσει άλλες 168 ξένες εταιρείες που έχουν ήδη εγκαταστήσει κέντρα έρευνας και ανάπτυξης σε Αθήνα, Πάτρα, Ηράκλειο, Ιωάννινα, Λάρισα, Ξάνθη). Τέλος, είναι αρκετές οι ελληνικές επιχειρήσεις που τα τελευταία χρόνια υλοποιούν μακρόπνοα στρατηγικά σχέδια, ιδρύοντας κέντρα έρευνας και καινοτομίας και εξελίσσοντας οικοσύστηματα από startups πέριξ αυτών.

[2] Διεθνείς οργανισμοί έρχονται στην Ελλάδα, παγκόσμιοι accelerators ανοίγουν γραφεία και αναζητούν συνεργασίες (όπως πρόσφατα το plug and play tech center). Δεδομένου του στενού χρονικού ορίζοντα που έχουμε για να συγκλίνουμε ουσιαστικά προς τον ευρωπαϊκό μέσο όρο είναι εξαιρετικής σημασίας να μπορούμε να αξιοποιήσουμε τις γνώσεις και τις εμπειρίες (τα lessons learned) τρίτων.

[3] Οι μονόκεροι στην Ελλάδα είναι λίγοι, όμως έχουν εξαιρετικά ποιοτικά χαρακτηριστικά. Οι εταιρείες Viva, Skroutz, και PeopleCert με αποτίμηση άνω του ενός δις είναι εδραιωμένες και διαθέτουν φήμη και κερδοφορία. Η υψηλή αποτίμησή τους δεν είναι κυρίως προϊόν προσδοκιών, αλλά ιδιαιτέρως μετρήσιμων οικονομικών μεγεθών.

Είναι βέβαιο ότι έχουμε επιτύχει πολλά, αλλά για να μεγιστοποιήσουμε την αξία του οικοσυστήματος πρέπει να εκμεταλλευτούμε τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του. Γι αυτό το σκοπό, ο ΣΕΒ συνεχίζει να υλοποιεί δράσεις για α) την αναβάθμιση των δεξιοτήτων των στελεχών των startups με εκπαιδευτικά προγράμματα από εταιρείες όπως η Google και η Microsoft, β) τη προβολή των τεχνολογιών των startups του Elevate Greece μέσω των Innovation Ready workshops, και γ) τη διασύνδεση μεγάλων επιχειρήσεων, startups και spinoffs για τη διερεύνηση συνεργειών και συνεργασιών. Ταυτόχρονα, εξελίσσει τμήμα μελών scaleup στα οποία προσφέρει εξειδικευμένες και προσωποποιημένες υπηρεσίες για τη γρήγορη επιχειρηματική ανάπτυξή τους, και βοηθάει έμπρακτα στην προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων στην καινοτομία, διευκολύνοντας τους ενδιαφερόμενους να γνωρίσουν εταιρείες που το έχουν ήδη κάνει.