Η εξέλιξη των Treasurers και ο κομβικός τους ρόλος στην αναπτυξιακή πορεία των Ελληνικών επιχειρήσεων

Μαριάννα Πολυκράτη
Group Treasurer, Avramar
Μέλος Δ.Σ. του Hellenic Association of  Treasurers

Άρθρο στο Μηνιαίο Ενημερωτικό Δελτίο ΣΕΒ – Ρυθμιστικό Περιβάλλον και Επιχειρήσεις –  29 Μαΐου 2023

Τι είναι το “Treasury”; Αναζητώντας στο λεξικό την ελληνική ερμηνεία του όρου, μεταφράζεται ως Θησαυροφυλάκιο. Πράγματι, στο παρελθόν οι Treasurers ήταν οι φύλακες του “θησαυρού”, ήτοι των χρημάτων και των πολύτιμων αντικειμένων. Ωστόσο ο ρόλος έχει μετασχηματιστεί με την πάροδο των ετών, γεγονός στο οποίο συντέλεσαν καθοριστικά οι τελευταίες παγκόσμιες κρίσεις ρευστότητας (2008: Lehman Brothers, 2012: Κίνδυνος Grexit, 2013: Κυπριακή Οικονομική Κρίση, 2015: Capital Controls Ελλάδας, 2020: Covid, 2022: Πόλεμος Ουκρανίας). Τις περιόδους αυτές, το Treasury διεθνώς, αλλά και ειδικότερα στην Ελλάδα, βρέθηκε στο “μάτι του κυκλώνα” και ανέδειξε την ανθεκτικότητα, την αποτελεσματικότητα και την επινοητικότητα των Treasurer στην διαχείριση και αντιμετώπιση κινδύνων. Κατά την μακρά αυτή περίοδο κρίσεων, ήταν αυτοί που ξεπέρασαν τις δυσκολίες και εντόπισαν ευκαιρίες για βελτίωση, όπως την  δημιουργία διαδικασιών και πολιτικών που θα διασφαλίζανε την απρόσκοπτη λειτουργία των επιχειρήσεων στο μέλλον.

Αναδεικνύοντας την αξία τους στην διαχείριση και αντιμετώπιση κρίσεων, έχουν βάλει τα θεμέλια για τoν στρατηγικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσουν στο μέλλον, λόγω της μοναδικής θέσης που κατέχουν στις επιχειρήσεις ως το τμήμα που έχει την απόλυτη εποπτεία της ροής των κεφαλαίων. Μέσω της θέσης αυτής, έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν τις πηγές που παράγουν τις χρηματορροές εντοπίζοντας τυχόν προβλήματα και προτείνοντας στοχευμένες λύσεις ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή και απρόσκοπτη λειτουργία της εταιρείας.

Πέρα από την διαχείριση της ρευστότητας (ταμειακές ροές, χρηματοδοτήσεις, επενδύσεις διαθεσίμων) και της δημιουργίας πολιτικών και διαδικασιών, στο Treasury προστέθηκε η διαχείριση των χρηματοοικονομικών κινδύνων, με επίκεντρο τον συναλλαγματικό, τον επιτοκιακό, των commodities και της κυβερνοασφάλειας στις διαδικτυακές πληρωμές.

Βλέποντας πόσο σημαντική είναι η έγκαιρη πληροφόρηση των επιχειρήσεων με κατάλληλα, ποιοτικά και αξιόπιστα στοιχεία, γίνονται αρωγοί των νέων τάσεων για το μέλλον, χρησιμοποιώντας νέες τεχνολογίες για την αυτοματοποίηση των λειτουργιών μέσω συστημάτων και συνδεσιμότητας όπως “treasury management systems”, “cash flow forecasting tools”, “data analytics”, “APIs”, “Fintech”, “Blockchain” ενώ οδηγούν την «πράσινη» μετάβαση μέσω προϊόντων όπως πράσινες χρηματοδοτήσεις, πράσινες καταθέσεις και επενδύσεις.

Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι όλα είναι ρόδινα στο Treasury. Υπάρχουν ακόμα επιχειρήσεις που δεν έχουν ξεκάθαρη εικόνα του ρόλου και των λειτουργιών του, εμμένοντας στον «παραδοσιακό» ρόλο ως ταμία και λογιστή, αγνοώντας την προστιθέμενη αξία που μπορεί να εισφέρει στον οργανισμό.

Η εξέλιξη του ρόλου των Treasurer μέσω της συνεχούς εκπαίδευσης αλλά και με την ενίσχυση με συστήματα, πολιτικές, διαδικασίες, θα πρέπει να είναι μέσα στις προτεραιότητες των επιχειρήσεων. Τα οφέλη για τις επιχειρήσεις πέρα από τα προφανή (βελτίωση αποτελεσματικότητας, αξιόπιστα στοιχεία, μείωση γραφειοκρατικού τρόπου λειτουργίας), είναι η διαφάνεια, η βελτίωση του κεφαλαίου κίνησης και του κόστους δανεισμού, η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση των επιχειρηματικών κινδύνων, και τέλος ο συμβουλευτικός ρόλος τους σε πιο στρατηγικές αποφάσεις (άντληση κεφαλαίων, εξαγορές, συγχωνεύσεις, πολιτική αμοιβών μετόχων και κόστος κεφαλαίου).

Συγκρίνοντας την διαδρομή των Ελλήνων Treasurer με των αντίστοιχων στο εξωτερικό, είναι ευρέως γνωστό ότι δεν υστερούν σε επαγγελματική κατάρτιση, γνώση, εμπειρία, ανθεκτικότητα και ευρηματικότητα. Αντιθέτως, είναι από εκείνους που έχουν διαχειριστεί επιτυχημένα αλλεπάλληλες κρίσεις και έχουν κερδίσει την πλήρη εμπιστοσύνη των Ελλήνων επιχειρηματιών για την διαχείριση του «πορτοφολιού» των εταιρειών. Το επόμενο βήμα για την εναρμόνιση τους με τον σύγχρονο ρόλο των Treasurer διεθνώς, είναι η στήριξή τους στην υλοποίηση της ψηφιακής μετάβασης και της αναγνώρισης του στρατηγικού ρόλου στο σχεδιασμό, στη λήψη αποφάσεων και στην συμμετοχή σε Executive Committees, Advisory Board Εταιρειών και Διοικητικά Συμβούλια.

«Το δε προνοείν και προλαµβάνειν κρείττον εστί του θεραπεύειν» (Ιπποκράτης).