“Μεταρρυθμιστικό big bang για διπλασιασμό των παραγωγικών επενδύσεων” – Άρθρο του Γενικού Διευθυντή του ΣΕΒ, κ. Άκη Σκέρτσου στο ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ, 22/4/2018
Στην εθνική προσπάθεια ανάπτυξης της οικονομίας και αύξησης της απασχόλησης, λίγη συζήτηση γίνεται δυστυχώς για το είδος και το ύψος των επενδύσεων που χρειάζεται να γίνουν στην οικονομία τα επόμενα χρόνια. Ακόμη λιγότερη, δε, για τις κατάλληλες πολιτικές ενθάρρυνσης των παραγωγικών επενδύσεων που θα οδηγήσουν στην αναγκαία αλλαγή του αναπτυξιακού υποδείγματος προς μια οικονομία της παραγωγής και των εξαγωγών.
Η τεράστια αποεπένδυση που αφήνει πίσω της η κρίση απαιτεί και μια τεράστια προσπάθεια για την αποκατάσταση του επενδυτικού κενού που μας χωρίζει από την υπόλοιπη Ευρώπη, το οποίο υπολογίζεται στα 100 δις ευρώ. Δυστυχώς, παρά τις καλύτερες επιδόσεις της οικονομίας, και το 2017 οι συνολικές ακαθάριστες επενδύσεις παρέμειναν αρνητικές. Δηλαδή οι αποσβέσεις ήταν περισσότερες από τις καθαρές νέες επενδύσεις. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δεν δημιουργείται νέος κεφαλαιουχικός εξοπλισμός στην οικονομία και άρα δεν βελτιώνεται η παραγωγικότητά της.
Κύριο ρόλο σε μια τέτοια συζήτηση παίζουν η ποσότητα και η ποιότητα των ιδιωτικών κερδοφόρων επενδύσεων. Διότι ναι μεν το μερίδιο των επενδύσεων ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν στο υψηλό 26% πριν την κρίση (έναντι 13% σήμερα), η συντριπτική όμως πλειονότητά τους κατευθυνόταν στους διεθνώς μη εμπορεύσιμους κλάδους της οικονομίας υποστηρίζοντας ένα αναπτυξιακό υπόδειγμα εισαγωγών, αποβιομηχάνισης και κατανάλωσης.
Είναι συνεπώς βασικό ζητούμενο να βρεθεί ένα νέο σημείο ισορροπίας στην Ελληνική οικονομία ως προς το μέγεθος και το μείγμα των ιδιωτικών επενδύσεων, ώστε με τις κατάλληλες μεταρρυθμιστικές πολιτικές να αξιοποιήσουμε την έξοδό μας από τα μνημόνια και τη διεθνή κινητικότητα των επενδυτικών κεφαλαίων προς όφελος της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας.
Ταυτόχρονα οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε άλλη μια πρόκληση: η Ελλάδα παρά τις πολλές μεταρρυθμίσεις που έχει πραγματοποιήσει τα προηγούμενα χρόνια δεν αποτελεί ακόμη ελκυστικό επενδυτικό προορισμό. Αυτό επιβεβαιώνεται από πλείστες όσες μελέτες. Πρέπει λοιπόν να περάσουμε από την απλή νομοθέτηση στην περίφημη «ιδιοκτησία» των μεταρρυθμίσεων και εν τέλει στην υλοποίησή τους.
Μετά από μια 10ετία ισχνών αγελάδων, και με τη δυναμική που αναπτύσσεται στην οικονομία μας, ο ΣΕΒ υποστηρίζει ένα δυναμικό σενάριο διπλασιασμού των παραγωγικών επενδύσεων, με ετήσιο ρυθμό αύξησης επενδύσεων άνω του 10%, από €22,5 δισ. το 2017 σε €45 δισ. περίπου το 2024, ή στο 20% του ΑΕΠ, που είναι σήμερα ο μέσος όρος των επενδύσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο χρόνος αυτός μπορεί να συντομευθεί περαιτέρω και ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης να αυξηθεί ακόμη περισσότερο αν η Ελληνική Πολιτεία επιλέξει ένα μεταρρυθμιστικό big bang εφαρμόζοντας μεταρρυθμίσεις που θα μας ξεχωρίσουν από τον διεθνή επενδυτικό ανταγωνισμό.
Για παράδειγμα, υπολογίσαμε ότι με ετήσιο ρυθμό αύξησης των επενδύσεων κατά 15% (αντί για 10% στο βασικό σενάριο), ο στόχος των επενδύσεων στο 20% του ΑΕΠ μπορεί να επιτευχθεί το 2022, σε 5 αντί για 7 χρόνια. Αντιθέτως, με ρυθμό αύξησης των επενδύσεων κατά 5% τότε απαιτούνται 16 περίπου χρόνια για να επιτευχθεί ο ανωτέρω στόχος. Ας σκεφτούμε τι αντίκτυπο θα είχε στην πληγή του brain drain μια τέτοια επιτάχυνση στην αποκατάσταση της οικονομικής δραστηριότητας.
Μπορούμε και πρέπει να γίνουμε πιο φιλόδοξοι. Η χώρα μας μπορεί μέσα σε μια επταετία να έχει υπερδιπλασιάσει τις επιχειρηματικές επενδύσεις και να έχει διαμορφώσει μια πιο ισορροπημένη οικονομία, με αύξηση και των δημόσιων επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένων και των επενδύσεων σε κατοικίες και real estate. Όχι βέβαια, με τις προς κρίσης υπερβολές, όταν οι επενδύσεις σε κατοικίες ήταν μεγαλύτερες εκείνων των επιχειρήσεων. Αν δεν κινηθούμε προς αυτή την κατεύθυνση και επιλέξουμε τη business as usual παλινδρόμηση στις πολιτικές και τις πρακτικές του παρελθόντος, η χώρα θα λιμνάζει σε χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, αποεπένδυσης και μειωμένης παραγωγικότητας για χρόνια.
