ESG: όχι μόνο επίκαιροι αλλά θεμελιώδεις πυλώνες της σύγχρονης επιχειρηματικότητας
Σκοπός της πρώτης εκδήλωσης του ΣΕΒ αφιερωμένη στο ESG ήταν να συζητηθεί η εξέλιξη των θεμάτων ESG και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις και να διαδοθεί ευρύτερα η έννοια του ESG ώστε να ενσωματωθεί από όλο και περισσότερες επιχειρήσεις ως μοχλός, για επιτάχυνση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, τη συμπεριληπτικότητα και την κοινωνική ευημερία.
Η εκδήλωση περιλάμβανε δύο πάνελ συζήτησης υπό το συντονισμό της Δρ. Εύας Γκενάκου, Ειδική ΕSG – Σύμβουλος ΣΕΒ. Στο πρώτο πάνελ παρουσιάστηκαν οι αλλαγές στο ρυθμιστικό τοπίο ενώ στο δεύτερο, η πολυδιάστατη επίδραση του ESG στις επιχειρήσεις και οι κινήσεις που έχουν πραγματοποιήσει μερικές από τις πλέον πρωτοπόρες επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Μετά το πέρας των παρουσιάσεων, οι εκπρόσωποι των επιχειρήσεων που παρακολούθησαν την εκδήλωση, τόσο στην αίθουσα, όσο και εξ αποστάσεως το κοινό στην αίθουσα, αλλά και όσοι παρακολουθούσαν εξ αποστάσεως είχαν την ευκαιρία να θέσουν ερωτήσεις και να τοποθετηθούν στη συζήτηση που ακολούθησε.
Ανοίγοντας την εκδήλωση, ο κ. Ευθύμιος Βιδάλης, Πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΣΕΒ και επικεφαλής της Επιτροπής ΕSG, υπογράμμισε τη σημασία του ESG για την επιχειρηματικότητα σήμερα και επισήμανε ότι η συμμόρφωση με τους δείκτες ESG είναι πλέον αναγκαία για πρόσβαση στο κεφάλαιο, τόσο σε διεθνές όσο και σε εγχώριο επίπεδο, ενώ και η νομοθεσία επιταχύνει τις ανάγκες.
Ακόμα, τόνισε ότι «Οι εταιρείες πρέπει να εντοπίζουν, να ιεραρχούν, να δημοσιοποιούν διαστάσεις ESG που τις αφορούν αλλά και να μπορούν να εξηγούν τον τρόπο με τον οποίο τα θέματα αυτά επηρεάζουν την εταιρική τους επίδοση και την ικανότητά τους να εφαρμόζουν τη στρατηγική τους.
Στην πράξη αυτό σημαίνει να είναι σε θέση να εξετάσουν και να απαντήσουν ερωτήματα όπως:
- Ποιο είναι το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της επιχείρησης και της εφοδιαστικής της αλυσίδας;
- Πώς μπορεί μια επιχείρηση να βελτιώσει τον κοινωνικό της αντίκτυπο, τόσο στο εσωτερικό της, όσο και σε σχέση με την κοινωνία όπου δραστηριοποιείται;
- Πώς οδηγεί τη θετική αλλαγή η διοίκηση μιας επιχείρησης;»
Κατέληξε λέγοντας πως ο ΣΕΒ, αντιλήφθηκε τη σημασία του ESG από αρκετά νωρίς, υποστηρίζει τις επιχειρήσεις και έχει βάλει ως στόχο να ανέβουν όσο το δυνατόν περισσότερες στο άρμα του ESG.
1ο Πάνελ: Πώς αλλάζει το τοπίο για τις επιχειρήσεις σχετικά με τα θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και εταιρικής διακυβέρνησης.
Στη συζήτηση παρουσιάστηκαν, από τους αρμόδιους διευθυντές του ΣΕΒ, οι αλλαγές έως τώρα αλλά και οι επερχόμενες, στον τομέα του Ε, S και G για τις επιχειρήσεις, ρυθμιστικά ζητήματα και οι πρωτοβουλίες του οργανισμού:
Ο Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου, Γενικός Διευθυντής του Συμβουλίου ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (ΒΙΑΝ), επεσήμανε τις σημαντικές αλλαγές, αναφέρθηκε στην ανάγκη συμμόρφωσης με τους δείκτες ESG, επισημαίνοντας την πρόκληση που αντιμετωπίζει η Ευρώπη με το στόχο δραστικής μείωσης των εκπομπών ως το 2030 και κλιματικής ουδετερότητας ως το 2050. Επισήμανε επίσης τη σημασία Κοινωνικής Δικαιοσύνης (του “S”), και της συνδυασμένης προσέγγισης με το Περιβάλλον (το “E”) ενισχύοντας τη σημασία των νέων δεξιοτήτων και της συμπεριληπτικότητας. Τόνισε ωστόσο πως το ρυθμιστικό περιβάλλον είναι δυναμικό και αναφέρθηκε σε νέες υποχρεώσεις, όπως το Double Materiality μέσω της Ευρωπαϊκής Οδηγίας CSRD για εταιρικές γνωστοποιήσεις (Corporate Sustainability Reporting Directive), καθώς επίσης και τη σημασία της βιοποικιλότητας ως αναπόσπαστου τμήματος της δέσμευσης για τη βιωσιμότητα.
Η Κατερίνα Δασκαλάκη, Διευθύντρια Τομέα Εργασιακών Σχέσεων, επεσήμανε τη σημασία του “S” (Κοινωνικά θέματα), εστιάζοντας στις εργασιακές σχέσεις, στην αγορά εργασίας και στους κοινωνικούς εταίρους. Επισήμανε τις τάσεις και προκλήσεις στο ρυθμιστικό πλαίσιο των εργασιακών σχέσεων, σχολιάζοντας τις εξελίξεις σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και διεθνώς, τονίζοντας το σεβασμό για τα εργασιακά δικαιώματα και τη σημασία συμμόρφωσης με τη νομοθεσία. Τέλος, υπογράμμισε την ανάγκη για μια νέα κουλτούρα στις επιχειρήσεις και στα τμήματα HR, με επίκεντρο τη διαρκή εκπαίδευση και ενημέρωση των εργαζομένων.
Η Ντόρα Οικονόμου, Διευθύντρια Τομέα Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού, ανάδειξε τα κοινωνικά ζητήματα της ισότητας, διαφορετικότητας, και συμπερίληψης στο πλαίσιο του ESG. Τόνισε τη σημασία της εκπαίδευσης για την αντιμετώπιση της βίας και της παρενόχλησης, ενώ υπογράμμισε πως και την ανάγκη αξιολόγησης θέσεων εργασίας ως προς την ισότητα στις αμοιβές (και στην εργασία γενικότερα). Η δημιουργία αναφορών και reporting για την παρακολούθηση αυτών των πτυχών είναι σημαντικό βήμα σε ένα κόσμο που αλλάζει. Χαρακτηριστικά ανέφερε πως οι νέοι εργαζόμενοι θεωρούν σημαντικά τα θέματα ευεξίας και εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, και αναζητούν πληροφορίες για τις πολιτικές και τις επιδόσεις αυτές στους απολογισμούς των επιχειρήσεων.
Ο Μιχάλης Μητσόπουλος, Διευθυντής Τομέα Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος και Ρυθμιστικών Πολιτικών, επικεντρώθηκε στο “G”, δηλαδή την εταιρική διακυβέρνηση. Ανέφερε το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο με τις Οδηγίες CSRD για τις εταιρικές γνωστοποιήσεις σε θέματα ESG και CSDDD για τη δέουσα επιμέλεια σε περιβαλλοντικά και κοινωνικά θέματα στην Ευρώπη καθώς και τις σχετικές οδηγίες του ΟΟΣΑ. Στην ουσία πρόκειται για μια προσπάθεια του Ευρωπαίου νομοθέτη να νομοθετήσει την καλή συμπεριφορά της επιχείρησης, με στόχο την κοινωνική και περιβαλλοντική υπευθυνότητα. Επισήμανε τις αλλαγές που έχουν επιφέρει οι νέοι νόμοι, όπως ο νόμος 4706/2020 που περιγράφει αναλυτικά το μηχανισμό που πρέπει να ακολουθεί μια επιχείρηση για την επίτευξη κοινωνικής και περιβαλλοντικής υπευθυνότητας. Τέλος, επεσήμανε ότι ο μηχανισμός της εταιρικής διακυβέρνησης επιτρέπει στις επιχειρήσεις να λαμβάνουν ταχύτερα και καλύτερη πληροφορία, ενισχύοντας τη δυνατότητά τους να λαμβάνουν αποφάσεις σε σχέση με τα ρίσκα και τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται.
2ο Πάνελ: Η πολυδιάστατη επίδραση του ESG στις επιχειρήσεις και οι κινήσεις που έχουν πραγματοποιήσει μερικές από τις πλέον πρωτοπόρες.
Η συντονίστρια καλωσόρισε τους ομιλητές του δεύτερου πάνελ που είχε σαν θέμα τα φάσμα των κριτηρίων ESG και πρακτικά παραδείγματα της ενσωμάτωσής τους στη λειτουργία των επιχειρήσεων.
Ο Δημήτρης Καζάζογλου-Σκούρας, Head of Governance & Sustainability στην Alpha Bank, τόνισε ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί μια πραγματικότητα που διαταράσσει τις αγορές. Επεσήμανε πώς αυτή η διαταραχή μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία ή απειλή για τις επιχειρήσεις, και ότι η επένδυση σε βιώσιμες πρακτικές καθιστά μια επιχείρηση πιο ανθεκτική. Η επένδυση αυτή περιλαμβάνει την προετοιμασία για κλιματικούς κινδύνους, τις αλλαγές στην αγορά και τη συμμόρφωση με τις προσδοκίες της κοινωνίας για θέματα ESG, συμπεριλαμβανομένης και της διαφάνειας στην εταιρική διακυβέρνηση. Αναφέρθηκε στην καινούρια πλατφόρμα ESGR που θα χρησιμοποιείται από τις ελληνικές τράπεζες για τη συλλογή δεδομένων από εταιρείες-πελάτες ως προς την ενσωμάτωση των πρακτικών ESG και τις επιδόσεις στα σχετικά θέματα, συνδέοντας τον έλεγχο των δεδομένων και με τις δημόσιες γνωστοποιήσεις που θα απαιτούνται πλέον και από την CSRD. Τέλος, εξέφρασε την άποψη ότι όσες επιχειρήσεις κινηθούν νωρίς προς την κατεύθυνση της βιωσιμότητας, επωφελούμενες από τα κίνητρα που παρέχονται αυτή τη στιγμή, θα έχουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Η Αγγελική Λαμπροπούλου, Διευθύντρια Προμηθειών της Ηρακλής-Holcim, τόνισε ότι η ενσωμάτωση των αρχών ΕSG αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της στρατηγικής της εταιρείας, και υπογράμμισε πώς ήταν η Ηρακλής-Holcim ήταν η πρώτη εταιρεία στην κλάδο που έθεσε συγκεκριμένους και μετρήσιμους στόχους για τη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, πιστοποιημένους από την Πρωτοβουλία SBTi (Science Based Targets initiative). Αναφέρθηκε στην σημασία συμμετοχής των προμηθευτών στην υλοποίηση των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης, με κατανόηση των ερωτηματολογίων ESG και διασφάλιση συμμόρφωσης μέσω όρων στα συμβόλαια, ελέγχους και συνεχή αξιολόγησή τους. Επισήμανε επίσης τις προκλήσεις όσον αφορά στην αντίληψη της εφαρμογής των κριτηρίων του ESG από τον επιχειρηματικό κόσμο, την ανάγκη εκπαίδευσης και την οικονομική επένδυση για τη μετάβαση σε πράσινες λύσεις. Επιπλέον, υπογράμμισε τη σημασία της διαφάνειας και της συνεχούς ανατροφοδότησης με τους προμηθευτές και την ανάγκη συνεργασίας για την επίτευξη των στρατηγικών στόχων προς ένα αειφόρο μέλλον.
Η Ελένη Χριστογιάννη, Group ESG Manager του Ομίλου Quest, περιέγραψε την ξαφνική αύξηση της απαίτησης για διαφάνεια από πολλές πλευρές, που με τη σειρά της οδήγησε σε μια διαδικασία σχεδιασμού από κάτω προς τα άνω (bottom-up) με ενεργό συμμετοχή από όλες τις εταιρείες του Ομίλου σε μια στρατηγική που βασίζεται σε τέσσερις πυλώνες: το περιβάλλον, τους εργαζόμενους, τους υπεύθυνους επιχείρησης και τα βιώσιμα προϊόντα. Καθόρισε επίσης 10 συγκεκριμένους στόχους με ορίζοντα υλοποίησης έως το 2020 και το 2025, με μακροπρόθεσμο στόχο τη δημιουργία αξίας. Πρόκειται για την ανάγκη δημιουργίας μιας νέας κουλτούρας είπε, και τόνισε τη σημασία της ενημέρωσης, της εκπαίδευσης και της ευαισθητοποίησης για την αποτελεσματική ενσωμάτωση της ESG στρατηγικής, τόσο στο εσωτερικό των επιχειρήσεων, όσο και ευρύτερα. Επισήμανε επίσης, ότι οι CEOs του Ομίλου συνδέουν τη μεταβλητή αμοιβή τους στην επιτυχημένη υλοποίηση της στρατηγικής ESG αλλά και το γεγονός ότι οι μεγάλες θυγατρικές του Ομίλου προχωρούν στη δημιουργία δικών τους αναφορών, αξιολογώντας τα δικά τους θέματα και μεταφέροντας τη διαχείρισή τους. Τέλος, είπε ότι ο Όμιλος εξετάζει τη συμμόρφωσή του με το CSRD και τις ευκαιρίες που φέρνει αυτή η νέα οδηγία. Top of Form
Ο Γιώργος Μαυραγάνης, Customer Operations head of South Eastern & South Central Europe, ΕΛΑΪΣ-Unilever επεσήμανε τη σημασία της υιοθέτησης πρακτικών ESG και περιέγραψε το Sustainable Living Plan που έχει η Unilever από το 2009 με τρεις πυλώνες: Περιβάλλον (μείωση εκπομπών άνθρακα) – Εργαζόμενοι – Τοπικές Κοινωνίες. Τόνισε ότι οι μεγάλοι προμηθευτές υποχρεούνται να συμμορφώνονται με προκαθορισμένα κριτήρια και υπόκεινται σε ανεξάρτητους ελέγχους. Εφόσον εναρμονιστούν, γίνονται αποδεκτοί, ενώ σε αντίθετη περίπτωση, αποκλείονται. Η προσέγγιση αυτή αναμένεται να επιφέρει οφέλη στην ορατότητα, στη διαχείριση του κόστους και στην ικανοποίηση των εργαζομένων, ενώ προάγει τη διαφορετικότητα και παρέχει οικονομικά οφέλη πέρα από την αύξηση της αξιοπιστίας και της εμπιστοσύνης σε καταναλωτές, κοινωνία και κυβερνήσεις.
