Είναι τελικά υψηλοί οι φόροι στις επιχειρήσεις; – Άρθρο κ. Αλέξανδρου Χατζόπουλου, Γενικού Διευθυντή ΣΕΒ στο Capital.gr, 2/7/2019

Σύμφωνα με τις πλέον πρόσφατες νομοθετικές εξελίξεις για το 2022 έχει νομοθετηθεί ο φόρος στα διανεμόμενα κέρδη να μειωθεί στο 25%, από 29% που ίσχυε έως το 2018. Αλλά 17 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν, ήδη, σήμερα συντελεστή κάτω από 25%. Μάλιστα, χώρες όπως η Εσθονία πλέον φορολογούν με μηδενικό συντελεστή τα κέρδη και επιβάλλουν φόρο μόνο στα διανεμόμενα μερίσματα. Τα οποία στην Ελλάδα πλέον θα φορολογούνται με 10%, αντί 15%, συντελεστής που πράγματι είναι ανταγωνιστικός – 5 ευρωπαϊκές χώρες έχουν σήμερα συντελεστή κάτω του 10% στα διανεμόμενα κέρδη. Αν, όμως, προστεθεί η εισφορά αλληλεγγύης (ενδεικτικά, 9% για φορολογούμενο με ετήσιο εισόδημα €65-220.000) καθώς και η ασφαλιστική εισφορά σε μέλος της διοίκησης που κατέχει τουλάχιστον το 3% (20,05%) η διανομή κερδών καταλήγει, ξανά, στην Ελλάδα να έχει τις υψηλότερες επιβαρύνσεις στην Ε.Ε.. Οι επιβαρύνσεις αυτές δεν έχουν σημασία για τον μικρομέτοχο, όμως έχουν σημασία για τη διοίκηση και τους μετόχους που λαμβάνουν τις επενδυτικές αποφάσεις και συνεπώς επηρεάζουν τελικά την ελκυστικότητα της χώρας ως επενδυτικό προορισμό. Αυτό ισχύει ακόμα περισσότερο στην εποχή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης , η οποία διευρύνει σημαντικά τις υποψήφιες τοποθεσίες για πραγματοποίηση παραγωγικών επενδύσεων, που συμμετέχουν σε διεθνείς αλυσίδες αξίας και ευνοούν τη δημιουργία ευρύτερων οικοσυστημάτων εξωστρεφών επιχειρήσεων γύρω από αυτές.

Τις επιχειρήσεις δεν τις απασχολεί όμως μόνο ο βασικός συντελεστής στα κέρδη και διανεμόμενα μερίσματα. Υπάρχουν σημαντικές παράμετροι που επηρεάζουν την ανταγωνιστικότητα του φορολογικού πλαισίου μιας χώρας, όπως είναι ενδεικτικά οι αποσβέσεις. Από το 2013 η Ελλάδα κατατάχθηκε στις χώρες με το μακρύτερο και πλέον ανελαστικό διάστημα αποσβέσεων στην Ευρώπη, καθώς οι αποσβέσεις μηχανολογικού εξοπλισμού ορίστηκαν στα 10 έτη (10% ετησίως), αντί του εύρους από 4 έως 10 έτη που ίσχυε έως τότε. Οι αντίστοιχες επενδύσεις πλέον αποσβένονται πολύ αργά, με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις, που αποδεδειγμένα επένδυσαν, να πληρώνουν για τα πρώτα χρόνια αυξημένο φόρο και, εφόσον στο μέλλον συνεχίζουν να έχουν κέρδη, μειωμένο φόρο στα ύστερα χρόνια της επένδυσης. Παρόλο που διαχρονικά καταβάλλεται ο ίδιος φόρος, η επιχείρηση στερείται διαχρονικά ρευστότητα, ειδικά όταν επενδύει σταθερά και εντατικά.

Επιπλέον, η Ελλάδα αποτελεί μια από λίγες χώρες της Ε.Ε. που προσφέρουν μόνο 5 έτη για τον συμψηφισμό ζημιών με μελλοντικά κέρδη, την ώρα που η μεγάλη πλειοψηφία των κρατών μελών προσφέρει περιθώριο δέκα ετών ή και χωρίς χρονικό περιορισμό για τον συμψηφισμό αυτό. Έτσι, επιτρέπουν ειδικά σε επενδύσεις με μακρύ ορίζοντα απόσβεσης να συμψηφίσουν τις ζημιές των πρώτων ετών με τα κέρδη των επόμενων ετών. Επίσης, δίνουν τη δυνατότητα σε όσους επενδύουν σε καινοτόμα εγχειρήματα, τα οποία συχνά αποτυγχάνουν, να συμψηφίσουν τις ζημιές αυτές με τα κέρδη που έπονται των πιο σπάνιων επιτυχιών. Ειδικά σε μια οικονομία, που θέλει να στραφεί στην καινοτομία, την έρευνα και την αναβάθμιση των προϊόντων και των υπηρεσιών που παράγει, αυτή η διάσταση είναι από τις πλέον σημαντικές για τη στροφή των επιχειρήσεων σ’ αυτή την κατεύθυνση.

Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, επίσης, δίνουν τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις που καταγράφουν λογιστικά κέρδη εντός του ομίλου τους, ενδεικτικά λόγω υπεραξιών από ενδοομιλικές συναλλαγές, να τις φορολογήσουν μόνο εφόσον αυτές διανέμονται ως μέρισμα, επιτρέποντας την κεφαλαιοποίηση αυτών των κερδών και τη χρήση τους για τη χρηματοδότηση επενδύσεων.

Στοίχημα επιβίωσης η ανταγωνιστική φορολογία σε εργασία και παραγωγή

Συνολικά, συνεπώς, για τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα πράγματι οι φόροι είναι υψηλοί, ακόμα και εφόσον εφαρμοσθούν οι μειώσεις που έχουν νομοθετηθεί για τα επόμενα έτη. Η ανταγωνιστική φορολογία σε εργασία και παραγωγή αποτελεί πλέον στοίχημα επιβίωσης για τη χώρα και γι’ αυτό ο ΣΕΒ συστηματικά προτείνει:

• Την υλοποίηση των εξαγγελιών μείωσης του φόρου στα επιχειρηματικά κέρδη και τα διανεμόμενα κέρδη.
• Την επιπλέον και σημαντική μείωση της ειδικής εισφοράς, περιλαμβανομένων των υψηλότερων εισοδημάτων.
• Τη μη επιβολή ασφαλιστικών εισφορών στα μερίσματα, που εισπράττει μέλος της διοίκησης που είναι και μέτοχος.
• Την αύξηση του επιτρεπόμενου χρόνου μεταφοράς ζημιών τουλάχιστον στη 10ετία, και ιδανικά χωρίς χρονικό περιορισμό.
• Την προσαρμογή των φορολογικών συντελεστών αποσβέσεων σε επίπεδα συμβατά με εκείνα που προβλέπουν οι ανταγωνιστικές χώρες.
• Το δικαίωμα επιλογής ως προς τη δυνατότητα σταθερής ή μεταβλητής μεθόδου αποσβέσεων (αύξουσα ή φθίνουσα μέθοδος).
• Τη δυνατότητα φορολόγησης ενδοομιλικών κερδών από υπεραξία μόνο με τη διανομή τους.