Απαλλαγή από τέλος χαρτοσήμου τρεχούμενων δοσοληπτικών λογαριασμών που έχουν ως αιτία έντοκη δανειακή σύμβαση

Δήμητρα Κατσίπη
Δικηγόρος ΜΔΕ, Δικηγορική Εταιρεία Ποταμίτης Βεκρής

Χάρης Σταμπουλής
Δικηγόρος ΜΔΕ, Δικηγορική Εταιρεία Ποταμίτης Βεκρής

Άρθρο στο Μηνιαίο Ενημερωτικό Δελτίο ΣΕΒ – Ρυθμιστικό Περιβάλλον και Επιχειρήσεις –  3 Ιουλίου 2023

Με τη με αριθμό 1944/2022 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας έγινε δεκτό ότι δεν οφείλεται τέλος χαρτοσήμου (άρ. 15 παρ. 1 περ. α’ ΚΝΤΧ) επί τρεχούμενων δοσοληπτικών λογαριασμών, όταν έχουν ως αιτία έντοκη δανειακή σύμβαση. Το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο, ερμηνεύοντας τις διατάξεις του άρθρου 63 περ. β) και του άρθρου 2 του Κώδικα Φ.Π.Α., και βασιζόμενο σε προηγούμενη πρόσφατη νομολογία του ίδιου (ΣτΕ 2163/2020-ΣτΕ 5/2020 και ΣτΕ 2323/2020-5/2020 Επταμ.) οδηγήθηκε στο συμπέρασμα ότι η χορήγηση έντοκου χρηματικού δανείου περιλαμβάνεται κατ’ αρχήν μεταξύ των πράξεων του άρθρου 2 του Κώδικα Φ.Π.Α. ως παροχή υπηρεσιών υποκείμενη στον φόρο προστιθεμένης αξίας, πλην απαλλάσσεται αυτού κατά το άρθρο 22 παρ. 1 περ. κγ’ του ίδιου νόμου. Ειδικότερα, η χορήγηση έντοκου χρηματικού δανείου ως διάθεση κεφαλαίου σε τρίτον, έναντι του οποίου (κεφαλαίου) καταβάλλεται η δέουσα αμοιβή υπό μορφή τόκων, συνιστά παροχή υπηρεσιών από επαχθή αιτία. Σημειώθηκε, μάλιστα, ότι πράξεις του άρθρου 2 του Κώδικα Φ.Π.Α., και συνακόλουθα αντικείμενο του φόρου προστιθέμενης αξίας, συνιστούν οι συμβάσεις έντοκων χρηματικών δανείων συλλήβδην και όχι μόνον οι τόκοι οι οποίοι απορρέουν από αυτές και αποτελούν την αμοιβή εκείνου που χορηγεί το δάνειο για τη διάθεση του κεφαλαίου σε τρίτον και, ως εκ τούτου, την κατ’ άρθρο 19 του Κώδικα Φ.Π.Α. αντιπαροχή, η οποία λαμβάνεται ως φορολογητέα αξία.

Από τη στιγμή, λοιπόν, που η έντοκη δανειακή σύμβαση υπόκειται κατ’ αρχήν σε Φ.Π.Α., απαλλάσσεται από το τέλος χαρτοσήμου, αφού το άρθρο 15 παρ. 1 περ. α’ του Κ.Ν.Τ.Χ., καθ’ ο μέρος επιβάλλει τέλος χαρτοσήμου επί συμβάσεων έντοκων χρηματικών δανείων, καταργήθηκε από 1.1.1987, δυνάμει του άρθρου 57 παρ. 1 του ν. 1642/1986 (ήδη άρθρο 63 Κώδικα Φ.Π.Α.), διότι, κατά την πρόβλεψη της διάταξης αυτής, καταργήθηκαν οι «διατάξεις για την επιβολή τελών χαρτοσήμου στις πράξεις» του άρθρου 2 του Κώδικα Φ.Π.Α. Συνακόλουθα, για τον ίδιο λόγο, έχει, επίσης, καταργηθεί από 1.1.1987 και η διάταξη του έκτου εδαφίου του άρθρου 15 παρ. 5 περ. γ) του Κ.Ν.Τ.Χ., καθ΄ ο μέρος επιβάλλει τέλος χαρτοσήμου επί “τρεχούμενων δοσοληπτικών λογαριασμών” που έχουν ως αιτία έντοκη δανειακή σύμβαση.

Με βάση το ανωτέρω σκεπτικό, απορρίφθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας η σχετική αίτηση αναίρεσης του Ελληνικού Δημοσίου, καθώς έγινε δεκτό ότι για τη σύμβαση δανείου, σε εκτέλεση της οποίας η αναιρεσίβλητη εταιρεία προέβαινε σε αναλήψεις χρημάτων από το ταμείο της και σε καταθέσεις σε λογαριασμό αλλοδαπής εταιρείας -ενώ η τελευταία προέβαινε σε επιστροφές χρημάτων, με τον αντίθετο τρόπο, δηλαδή μεταφορά χρημάτων σε λογαριασμό της αναιρεσίβλητης (τρεχούμενοι δοσοληπτικοί λογαριασμοί)- και εισέπραττε τους αναλογούντες τόκους που υπολογίστηκαν με βάση τους όρους της σύμβασης, δεν οφείλεται τέλος χαρτοσήμου.