Απασχόληση και λειτουργία επιχειρήσεων σε ακραία καιρικά φαινόμενα

Δρ. Βασίλης Κατσαντώνης
Associate Advisor, Τομέας Εργασιακών Σχέσεων ΣΕΒ
Σωτήρης Πέτρου
Advisor, Τομέας Εργασιακών Σχέσεων ΣΕΒ

Άρθρο στο Μηνιαίο Ενημερωτικό Δελτίο ΣΕΒ – Ρυθμιστικό Περιβάλλον και Επιχειρήσεις –  27 Σεπτεμβρίου 2023

Στις καταστροφές από απρόβλεπτους παράγοντες όπως τα ακραία καιρικά φαινόμενα ή άλλες φυσικές καταστροφές, η επιτυχία της διαχείρισης της επόμενης ημέρας συναρτάται εν πολλοίς από τα μέτρα της Πολιτείας. Για περιπτώσεις μαζικών πλημμυρών, όπως οι πρόσφατες στην Θεσσαλία, οι εργοδότες είναι καλό να γνωρίζουν ότι η Πολιτεία έχει προνοήσει τα εξής όσον αφορά τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού τους. Οι εργοδότες των οποίων οι επιχειρήσεις:

• Έχουν σταματήσει πλήρως τη λειτουργία τους: Δεν οφείλουν μισθούς στους εργαζομένους για όσο χρόνο παραμένουν κλειστές λόγω των πλημμυρών.
• Λειτουργούν μερικώς: Δεν οφείλουν μισθούς στους εργαζομένους των τμημάτων που είναι αναγκαστικώς (όχι κατ’ επιλογήν του εργοδότη) εκτός λειτουργίας και δεν παρέχουν την εργασία τους. Αντιθέτως, οφείλουν κανονικά μισθούς στους εργαζόμενους των τμημάτων που παραμένουν σε λειτουργία.
• Συνεχίζουν τη λειτουργία τους, αλλά οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να προσέλθουν: Εφόσον οι εργαζόμενοι απασχολούνται πάνω από 10 ημέρες στην επιχείρηση, τους οφείλεται μισθός για τις ημέρες που δεν μπορούν να προσέλθουν λόγω των πλημμυρών. Οι εργοδότες οφείλουν να παρέχουν μισθούς μέχρι ένα μήνα απουσίας, εάν οι εργαζόμενοι εργάζονται περισσότερο από ένα χρόνο στην επιχείρηση, ενώ οφείλουν μισθούς μέχρι μισό μήνα απουσίας εάν οι εργαζόμενοι εργάζονται λιγότερο από ένα χρόνο στην επιχείρηση.
• Λειτουργούν με μερική προσέλευση: Η αδυναμία προσέλευσης λόγω των πλημμυρών συνιστά ανυπαίτιο κώλυμα παροχής της εργασίας και οι εργαζόμενοι δικαιούνται να λάβουν το ημερομίσθιό τους (το κώλυμα θα κριθεί ανά εργαζόμενο, δηλαδή ανάλογα με το που μένει, από τι εμποδίζεται να προσέλθει κλπ.)

Ο Πίνακας αποτυπώνει με περισσότερες λεπτομέρειες τις σχετικές πληροφορίες.

Η ένταξη των επιχειρήσεων σε κάθε κατηγορία τεκμαίρεται από την αίτηση που κάνουν (με μορφή υπεύθυνης δήλωσης) καθώς και από το αίτημα προς την Περιφέρεια για την καταγραφή των ζημιών που έχουν προκληθεί στις εγκαταστάσεις τους. Πιο συγκεκριμένα, η Πολιτεία για τη δοκιμαζόμενη περιφέρεια Θεσσαλίας και τη στήριξη των επιχειρήσεων της σε σχέση με την απασχόληση τους έχει επιπλέον εξαγγείλει:

Α. Αναστολή συμβάσεων εργασίας έως και 3 μήνες (Κ.Υ.Α. 17483/2023, ΦΕΚ B’ 5417/13.09.2023) με παράλληλη κρατική αποζημίωση ειδικού σκοπού 534€ στους εν λόγω εργαζομένους (Ανακοίνωση Υπουργείου Εργασίας 11/9/2023) και εφόσον κατατεθεί σχετική υπεύθυνη δήλωση στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ. Οι εργαζόμενοι των οποίων η σύμβαση εργασίας αναστέλλεται υποβάλλουν και αυτοί υπεύθυνη δήλωση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του ειδικού μηχανισμού στήριξης των εργαζομένων (supportemployees.services.gov.gr) του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων[1].

Β. Αναστολή καταβολής ασφαλιστικών εισφορών από 2 έως 6 μήνες (ΥΑ Δ15/Δ/80782). Για τους εργαζόμενους των οποίων η σύμβαση εργασίας αναστέλλεται λόγω φυσικών καταστροφών, προβλέπεται πλήρης ασφαλιστική κάλυψη. Η επιχείρηση – εργοδότης υποβάλει Αναλυτική Περιοδική Δήλωση (ΑΠΔ) στον e-ΕΦΚΑ, για κάθε μήνα αναστολής της σύμβασης εργασίας. Με διακριτή κωδικοποίηση συμπληρώνονται τα στοιχεία ασφάλισης και ασφαλιστικών εισφορών που αφορούν στο χρονικό διάστημα αναστολής των συμβάσεων εργασίας και το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών που καλύπτονται από τον κρατικό προϋπολογισμό.

[1] Πάντως, για τους εργοδότες που θέλουν να στηρίξουν με οικειοθελή παροχή τους εργαζόμενους τους που βρίσκονται σε καθεστώς αναστολής της σύμβασης εργασίας, αυτό δεν κρίνεται απολύτως ασφαλές φορολογικά λόγω της μηνιαίας υπεύθυνης δήλωσης Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ.