Απόφαση ορόσημο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σχετικά τη εταιρική φορολογία
Κωνσταντίνος Διαμαντούρος
Μόνιμος Αντιπρόσωπος ΣΕΒ
στην BusinessEurope και την ΕΕ
Άρθρο στο Μηνιαίο Ενημερωτικό Δελτίο ΣΕΒ – Ρυθμιστικό Περιβάλλον και Επιχειρήσεις – 30 Σεπτεμβρίου 2024
Στις 10 Σεπτεμβρίου, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δικαίωσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην υπόθεση που είχε ξεκινήσει το 2016 κατά της Ιρλανδίας σχετικά με την εταιρική φορολογία της Apple.
Πιο συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε αποφασίσει το 2016 ότι το φορολογικό καθεστώς το οποίο η Ιρλανδία παρείχε στην Apple, βάσει του οποίου πλήρωνε εταιρικό φόρο 0,05% αντί για 12,5% που προβλέπεται, συνιστούσε παράνομη κρατική ενίσχυση που οδηγούσε σε διαστρέβλωση του ανταγωνισμού. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το εν λόγω φορολογικό καθεστώς επέτρεπε στην Apple να μεταφέρει το μεγαλύτερο μέρος των κερδών της σε μία νομική οντότητα που δεν υπαγόταν σε καμία δικαιοδοσία και η οποία υπήρχε μόνο στα χαρτιά με μηδενική οικονομική δραστηριότητα. Κατά συνέπεια, η Apple ήταν υποχρεωμένη να επιστρέψει € 13 δις σε φόρους στην Ιρλανδία που δεν είχαν πληρωθεί αναδρομικά από το 1991.
Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν μέρος μίας ευρύτερης προσπάθειας να καταπολεμηθούν πρακτικές επιθετικής φορολογικής πολιτικής από πολυεθνικές στο έδαφος της ΕΕ. Ήταν εξαιρετικά αμφιλογέμονη καθώς θεωρήθηκε ως παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο δικαίωμα των κρατών μελών να προσδιορίζουν την φορολογική πολιτική τους που αποτελεί αποκλειστικό τους προνόμιο βάσει της ευρωπαϊκών συνθηκών.
Σε πρώτη φάση, η Apple με τη στήριξη της ιρλανδικής κυβέρνησης προσέφυγε κατά της απόφασης στο Γενικό Δικαστήριο το οποίο τις 15 Ιουλίου 2020, ακύρωσε την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καθώς έκρινε ότι δεν απέδειξε την ύπαρξη επιλεκτικού οικονομικού πλεονεκτήματος κατά την έννοια των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να προσφύγει κατά της ακυρωτική απόφασης του Γενικού Δικαστηρίου στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο της ΕΕ που αποτελεί το ανώτατο κοινοτικό νομικό όργανο το οποίο στις 10 Σεπτεμβρίου δικαίωσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τελεσίδικα με μία απόφαση που υποχρεώνει οριστικά την Apple να καταβάλει € 13 δις το ιρλανδικό κράτος. Η απόφαση έχει σημαντικές νομικές επιπτώσεις καθώς κατοχυρώνει πλέον το δικαίωμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να προσφεύγει κατά κρατών μελών για πρακτικές επιθετικής φορολογικής πολιτικής.
Εν τω μεταξύ, μέσω της συμφωνίας σε επίπεδο ΟΟΣΑ, έχει θεσπιστεί πλαίσιο σχετικά με την εξασφάλιση παγκόσμιου ελάχιστου επιπέδου φορολογίας 15% για εταιρίες με ετήσιο κύκλο εργασίας άνω των € 750 εκατ. που ενσωματώνεται στο ευρωπαϊκό δίκαιο μέσω της Οδηγίας (ΕΕ) 2022/2523 του Συμβουλίου.
Ως εκ τούτου, η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου αφορά ουσιαστικά το φορολόγηση εταιριών με κύκλο εργασίας κάτω των € 750 εκατ. που αφορά και την συντριπτική πλειοψηφία των εταιριών.
