Ασφαλιστική δικαιοσύνη και Ανάπτυξη

Το ασφαλιστικό μας σύστημα αποτελεί μία από τις πιο κραυγαλέες ιστορίες μεταρρυθμιστικής αποτυχίας. Μετά από 23 χρόνια χαμένων ευκαιριών, αναβολών και «αποφυγής» του πολιτικού κόστους, η χώρα μας σχεδιάζει μία ακόμη μεταρρύθμιση.
Σήμερα το τοπίο είναι αισθητά χειρότερο από το 2010, όταν έγινε η τελευταία ημιτελής προσπάθεια: τα 2/3 των Ελλήνων συντηρούνται από την εργασία του 1/3, το δημογραφικό πρόβλημα συνεχίζει να επιδεινώνεται, η ανεργία εκτοξεύτηκε – ιδιαίτερα στους νέους – οι επιχειρήσεις δίνουν μάχη επιβίωσης σε ένα νέο κύκλο ύφεσης, οι επενδύσεις περιμένουν… να υπάρξει σταθερότητα και σοβαρότητα. Είναι ξεκάθαρο ότι για να καταβάλλονται εισφορές και να πληρώνονται συντάξεις, κάποιος πρέπει να παράγει πλούτο. Τον πλούτο αυτό παράγουν οι, ήδη επιβαρυμένες με νέο γύρο φόρων, ελληνικές επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι σε αυτές.
Επιχειρήσεις και εργαζόμενοι, μετρούν τις πληγές τους και δεν θέλουν άλλες δοκιμασίες. Θέλουν σταθερότητα και ανάπτυξη. Η λύση στο ασφαλιστικό χρειάζεται να είναι βιώσιμη, δίκαιη, φιλοεργατική αλλά και φιλοαναπτυξιακή, σεβόμενη τους δημοσιονομικούς περιορισμούς της χώρας. Πιστεύουμε ότι ένα βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα, μαζί με αποτελεσματικές πολιτικές επενδύσεων, απασχόλησης και ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού θα ενισχύσει την παραγωγή και τα εθνικά έσοδα.
Σε αυτή την κατεύθυνση, επικεντρωνόμαστε  σε τέσσερεις άξονες:

• Πρώτος άξονας είναι ότι το γενικό πλαίσιο ρυθμίσεων πρέπει να σέβεται και να προωθεί τη συνταξιοδοτική δικαιοσύνη και την ανταποδοτικότητα των εισφορών. Ασφαλισμένοι και συνταξιούχοι απαιτούν ισότιμη μεταχείριση σε βάθος χρόνου και ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, με ποσοστό αναπλήρωσης αντίστοιχο με αυτό που ισχύει σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Για τους χαμηλοσυνταξιούχους απαιτείται ειδική μέριμνα, αλλά το σύστημα πρέπει να είναι ανταποδοτικό στην πράξη, ώστε να ανταμείβεται ο κάθε ασφαλισμένος ανάλογα με το χρόνο εργασίας και τις εισφορές του. Όταν αυτό γίνει φανερό στους εργαζόμενους, θα βοηθήσει στην πάταξη της αδήλωτης εργασίας, που με τη σειρά της μαζί με την πάταξη της εισφοροδιαφυγής συντελούν στη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Υπενθυμίζεται ότι το μη μισθολογικό κόστος στην Ελλάδα είναι σήμερα από τα υψηλότερα στην Ευρώπη, έχοντας μάλιστα τη χαμηλότερη δυνατή ανταποδοτικότητα και επιδεινώνοντας σημαντικά την ανταγωνιστικότητα της εργασίας. Μια νέα αύξηση του, ισοδυναμεί με νέο φόρο στην εργασία, τον οποίο ουσιαστικά φορτώνουμε στη νέα γενιά και δίνουμε κίνητρα στη μαύρη οικονομία.
• Δεύτερος άξονας είναι η διαφάνεια στη χρηματοδότηση των ταμείων, στις προοπτικές βιωσιμότητας, στον τρόπο καθορισμού των παροχών για τους συνταξιούχους. Η έλλειψη διαφάνειας συγκάλυψε άστοχες αποφάσεις στο παρελθόν. Γι αυτό, απαιτούνται αναλογιστικές μελέτες που αποτυπώνουν  την εξέλιξη των χρηματοδοτικών αναγκών και πάνω στις οποίες θα διεξάγεται κοινωνικός διάλογος. Απαιτούνται επίσης ετησίως οικονομικοί απολογισμοί, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, που συντάσσονται έγκαιρα, ελέγχονται και δημοσιοποιούνται, όπως ισχύει για όλες τις οντότητες δημοσίου συμφέροντος (τράπεζες, εισηγμένες εταιρείες, κλπ). Ακόμη, η ζωή όλων θα γίνει ευκολότερη και πιο δίκαιη με την κωδικοποίηση και απλοποίηση του θεσμικού πλαισίου.
• Τρίτος άξονας, είναι η αξιοποίηση του Β΄& Γ΄ ασφαλιστικού πυλώνα. Το σημερινό νομοθετικό πλαίσιο του Β΄ πυλώνα έχει αποδειχθεί ανεπαρκές. Η διαμόρφωση ενός ελκυστικού και βιώσιμου πλαισίου για την παροχή επαγγελματικών συντάξεων, θα συμπληρώνει το επίπεδο προστασίας  των ασφαλιζόμενων σε συνδυασμό πάντα με την κοινωνική ασφάλιση του Α’ πυλώνα. Γι αυτό και προτείνουμε την αναμόρφωση της νομοθεσίας για την ίδρυση και λειτουργία επαγγελματικών ταμείων. Απαιτείται επίσης η ενθάρρυνση της ιδιωτικής ασφάλισης, με εκλογίκευση του φορολογικού συστήματος που την διέπει.
• Τέταρτος άξονας είναι η καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής και της αδήλωτης εργασίας, φαινόμενα που πλήττουν τα έσοδα και δημιουργούν αθέμιτο ανταγωνισμό στις  συνεπείς επιχειρήσεις. Επιπλέον η αδήλωτη εργασία, που αυξήθηκε σημαντικά στα χρόνια της κρίσης, σε συνδυασμό με την μακροχρόνια ανεργία, δημιουργεί πληθυσμό ανασφάλιστων πολιτών, με πολύ αρνητικές μακροχρόνιες επιπτώσεις στο ατομικό επίπεδο αλλά και στο επίπεδο του συστήματος. Συνεπώς, η σημασία μέτρων για καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής και της αδήλωτης εργασίας, με κύριο όπλο τις ηλεκτρονικές συναλλαγές, είναι τεράστια σε όλα τα πεδία συναλλαγών του κράτους με τις επιχειρήσεις.

Έχουμε μπροστά μας μια μεγάλη ευκαιρία να βάλουμε τις βάσεις για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο που θα επιμερίσει δίκαια πόρους και ευκαιρίες σε εργαζόμενους, άνεργους, συνταξιούχους, νέους και μεγαλύτερους, θα συμβάλει στη δημοσιονομική σταθερότητα αλλά και στην ανάπτυξη της οικονομίας. Παρ’ όλ’ αυτά η ελληνική κοινωνία παρακολουθεί αμήχανα τις εξελίξεις, καθώς ο διάλογος παραμένει περιορισμένος. Ως κοινωνικός εταίρος, ο ΣΕΒ κρούει τον κώδωνα και καταθέτει τις προτάσεις του.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην  «ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ»
το Σάββατο 28 Νοεμβρίου 2015.