Δουλειές σε δύο μέτωπα
Άρθρο κ. Χρήστου Α. Ιωάννου, Διευθυντή Τομέα Απασχόλησης και Αγοράς Εργασίας ΣΕΒ, στο Βήμα της Κυριακής
Δεν είναι κωμικοτραγικό οι επιχειρήσεις να δυσκολεύονται να βρουν προσωπικό, ενώ υπάρχουν σχεδόν μισό εκατομμύριο άνεργοι και ακόμη περισσότεροι ανενεργοί σε εργάσιμη ηλικία που θα ήθελαν και μπορούσαν να εργασθούν και για την δική τους ευημερία; Οι αλλεπάλληλες διαπιστώσεις δυσκολιών και ελλείψεων σε κλάδους και επιχειρήσεις από την μια, ανεργίας που είναι πηγή ανισοτήτων και αποκλεισμών από την άλλη, επιβάλλουν άμεσες ενέργειες όπως και μεταρρυθμίσεις. Από πλευράς μας, έχουμε, ήδη, αναλάβει ενέργειες προσανατολισμού, όπως το Skills4Jobs και το IG@Work του ΣΕΒ, η ΠΕΦ «Academy Professional Development» της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας, η «Διττή Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση Ζυθοποιών Βυνοποιών» στην Ελληνική Ζυθοποιία Αταλάντης (ΕΖΑ). Παραμένει, όμως, να αντιμετωπισθεί η σύνοδος πολλών στρεβλώσεων και τάσεων στις αγορές εργασίας της Ελλάδας. Χρειάζεται δουλειά και στην προσφορά και στην ζήτηση, καθώς η πρόκληση των ελλείψεων θα είναι διαρκής τα επόμενα χρόνια, ενώ η δημογραφία αργά αλλά σταθερά μειώνει το εργατικό δυναμικό εργάσιμης ηλικίας.
Απαιτείται να λειτουργήσουν στην εκπαίδευση και την τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση οι θεσμοί που συνδέουν εκπαίδευση και παραγωγή και διευκολύνουν τη μετάβαση των νέων στην απασχόληση: η μαθητεία και η πρακτική άσκηση. Να γεννηθεί επαγγελματικός προσανατολισμός στο εκπαιδευτικό σύστημα. Το περιεχόμενο σπουδών να παρακολουθεί τις τεχνολογικές εξελίξεις. Η τριτοβάθμια εκπαίδευση να μην παράγει πολλούς ανειδίκευτους πτυχιούχους, που υπο- ή ετεροαπασχολούνται, και πτυχία χωρίς επαγγελματικό αντίκρισμα. Στα ρυθμιζόμενα τεχνικά αδειοδοτούμενα επαγγέλματα οι αδειοδοτήσεις να μην δυσλειτουργούν. Να αντιμετωπισθούν οι δυσκολίες των γυναικών για παραμονή τους στην αγορά εργασίας. Να γίνει τέλος πιο αποτελεσματικό το σύστημα συνεχιζόμενης εκπαίδευσης – κατάρτισης.
Η αύξηση της κινητικότητας στην αγορά εργασίας, λόγω δημιουργίας σχεδόν 300.000 νέων θέσεων εργασίας τα τελευταία 4 χρόνια, και η μεγαλύτερη επιτάχυνσή της μετά την πανδημία, είναι θετικές εξελίξεις. Η διατήρηση της αδήλωτης εργασίας δεν είναι. Η σύζευξη προσφοράς και ζήτησης της εργασίας γίνεται στις επιχειρήσεις. Η προσφορά πρέπει να είναι σε μεγάλη και διαρκή επαφή με τις επιχειρήσεις που δημιουργούν θέσεις εργασίας. Και τους κλάδους της οικονομίας. Έχουν και οι επιχειρήσεις δουλειά να κάνουν. Να δίνουν σήματα αναγκών, περιεχομένου θέσεων εργασίας, και σήματα μισθών. Οι αγορές εργασίας λειτουργούν και μέσω σημάτων που πρέπει να δίνουν οι μισθοί: σήματα προσανατολισμού στις αγορές εργασίας με τις σχετικές αμοιβές και την μεταβολή τους. Το σημείο εκκίνησης του 2019 ήταν/είναι χαμηλό λόγω καθήλωσης της οικονομίας κατά την δεκαετία των χρεωκοπιών (2010-2019) σε περιορισμένη παραγωγική βάση, χαμηλής προστιθέμενης αξίας, χαμηλών ειδικοτήτων, χαμηλής απασχόλησης, χαμηλών μισθών. Το θέμα των αποδοχών και των σχετικών αμοιβών δεν είναι ανεξάρτητο της εγχώριας παραγωγής και της παραγωγικότητας. Μετά την μισθολογική καθήλωση και εξίσωση, οι μισθολογικές μεταβολές αρχίσαν εν μέρει, πριν την έλευση του πληθωρισμού. Το επόμενο διάστημα θα επιταχυνθούν σε κρίσιμες ειδικότητες και κλάδους. Η μισθολογική διαφοροποίηση είναι θετική. Προϋποθέτει την δυνατότητα αξιολόγησης της εργασίας και της παραγωγικότητας.
