Η διασύνδεση πανεπιστημίων και επιχειρήσεων τους ενδυναμώνει όλους

Άρθρο κ. Γιάννου Μητσού, Senior Advisor, Τομέας ΜΜΕ, Θέσεων και Ενημέρωσης ΣΕΒ, στην Εφημερίδα των Συντακτών

Το μέλλον των πανεπιστημίων, η επαγγελματική προοπτική των αποφοίτων τους, η εμπορική αξιοποίηση της έρευνας, η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και η αναπτυξιακή πορεία της χώρας είναι άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους.
Σε μια συμπεριληπτική κοινωνία, τα πανεπιστήμια (και τα ερευνητικά κέντρα) είναι μια από τις πλέον σημαντικές πλουτοπαραγωγικές πηγές για το μέλλον, και κατεξοχήν φορείς ενίσχυσης της ανεξαρτησίας των νέων και της κοινωνικής και οικονομικής κινητικότητας. Διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο προετοιμάζοντας τους νέους και τις νέες για τη μετάβασή τους στην αγορά εργασίας και εξοπλίζοντάς τους με εκείνα τα γνωστικά και άλλα εφόδια που θα τους επιτρέψουν να επιλέξουν κατάλληλα και να εξελιχθούν με επιτυχία. Νέες και νέοι που θα αποτελέσουν τα μελλοντικά στελέχη και το ερευνητικό δυναμικό και που θα είναι σε θέση να ενισχύσουν και τις επιχειρήσεις, τις καινοτομικές τους δυνατότητες και την ικανότητά τους να βρίσκουν λύσεις που θα τις καταστούν ανταγωνιστικές στο διεθνές περιβάλλον.

Παράλληλα, εν μέσω μεγάλων προκλήσεων με επαγγέλματα που αλλάζουν, δημιουργούνται ή καταργούνται, με ταχεία τεχνολογική εξέλιξη και νέα δεδομένα, και σε ένα ιδιαίτερα δύσκολο παγκόσμιο ανταγωνιστικό περιβάλλον, η κτήση, αξιοποίηση και εφαρμογή νέας γνώσης αποτελεί ζήτημα επαγγελματικής επιβίωσης για τους μελλοντικούς εργαζόμενους. Από την υψηλού επιπέδου έρευνα, μέχρι τα τεχνικά επαγγέλματα, όλοι θα καλούνται να αξιοποιούν τις γνώσεις τους, αλλά και να τις επικαιροποιούν όσο πιο τακτικά γίνεται. Αυτή η διαδικασία διαρκούς μάθησης, σε ζητήματα που είναι σημαντικά για τις επιχειρήσεις, αποτελεί και ένα σημαντικό πυλώνα για ενίσχυση της απασχόλησης σε μια οικονομία που παράγει. Απέναντι στις προκλήσεις της ψηφιακής επανάστασης, της πράσινης μετάβασης και των αναγκών τους σε γνώσεις και δεξιότητες, αυξάνει και η ανάγκη για εργαζόμενους υψηλών προσόντων σε όλα σχεδόν τα επαγγέλματα. Το ίδιο ισχύει και για την ανάγκη για επιστήμονες με επιχειρηματική διάθεση και ικανότητες.

Όμως, παρά την υψηλή επιστημονική και ακαδημαϊκή ποιότητα που συναντάται ευρέως η Ελλάδα ακόμα υστερεί σε σημαντικές διαστάσεις της εκπαίδευσης (ανώτατης κυρίως, αλλά όχι μόνο, και για παράδειγμα της τεχνικής): σύνδεση με αγορά εργασίας, σύνδεση με παραγωγή, αξιοποίηση της έρευνας για καινοτομία. Υπάρχει έλλειμμα ως προς τους όρους ανάπτυξης, διατήρησης και αξιοποίησης δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, γεγονός που επιδρά αρνητικά στην απασχόληση, ιδιαίτερα των νέων, και στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και της ελληνικής οικονομίας. Παράλληλα, η χώρα πάσχει στην εμπορική αξιοποίηση της, καλής, έρευνας που παράγεται, δηλαδή στο μετασχηματισμό της καινοτομίας σε προϊόντα και υπηρεσίες.

Κλειδί για τη βελτίωση όλων αυτών είναι η διασύνδεση εκπαίδευσης, έρευνας και επιχειρήσεων. Τα πανεπιστήμια θα είναι σε θέση να εκπαιδεύουν σε καίρια για την επαγγελματική σταδιοδρομία των φοιτητών ζητήματα, οι ερευνητές και επιστήμονες θα έχουν πρόσβαση σε επιχειρηματική γνώση και ευκαιρίες που αλλιώς δεν θα γνώριζαν, και οι φοιτητές θα εφοδιάζονται με τεχνικές αλλά και οριζόντιες γνώσεις και δεξιότητες. Όλα αυτά είναι σημαντικά εφόδια για να βρει κάποιος τον επαγγελματικό του βηματισμό, αλλά και για να κινηθεί με επιτυχία.

Το πανεπιστήμιο είναι ο κατεξοχήν φορέας ενίσχυσης της ανεξαρτησίας των νέων και της κοινωνικής και οικονομικής κινητικότητας. Είναι επίσης, κατεξοχήν φορέας μετάδοσης (και δημιουργίας) της γνώσης. Γνώση που χρειάζονται και οι επιχειρήσεις γιατί χωρίς ανθρώπους με γνώσεις, κατάρτιση και ανοιχτούς ορίζοντες, δύσκολα θα μπορούν να είναι ανταγωνιστικές.

Όσο πιο στενά συνεργαστούν οι επιχειρήσεις και τα πανεπιστήμια, τόσο πιο καλά θα λειτουργήσει η πρακτική άσκηση, η βιομηχανική έρευνα, οι ψηφιακές δεξιότητες, η νεοφυής επιχειρηματικότητα, και άλλα πολλά. Και όσο πιο καλά λειτουργήσουν αυτά, τόσο πιο πολύ θα διευρύνεται ο αντίκτυπός τους στην κοινωνία και στην οικονομία. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να σπαταλάμε δυνάμεις, ούτε να κινείται ο καθένας μόνος. Αντίθετα, η αμοιβαία προσέγγιση πανεπιστημίων, ερευνητικών κέντρων και επιχειρήσεων, που ήδη ωριμάζει και εξελίσσεται, μπορεί να αποτελέσει ένα αποφασιστικό βήμα προς τον μετασχηματισμό του παραγωγικού μας οικοσυστήματος.