Η ευρωπαϊκή ανάκαμψη και η απασχόληση – Άρθρο κ. Χρήστου Α. Ιωάννου, Διευθυντή Τομέα Απασχόλησης και Αγοράς Εργασίας ΣΕΒ, στα ΝΕΑ, 11/6/2020
Η κρίση του Covid-19 ακολουθείται, διεθνώς, από κρίση απασχόλησης. Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας μας έχει ήδη προειδοποιήσει για αυτό. Θα μας το δείξει και η επόμενη έκδοση του Employment Outlook 2020 του ΟΟΣΑ. Οι εξελίξεις στις ΗΠΑ είναι ενδεικτικές. Η ανεργία ανέβηκε από 3,5% τον Φεβρουάριο 2020, που ήταν χαμηλό 50 ετών, στο 14,7% τον Απρίλιο 2020, που είναι το υψηλότερο στην ιστορία των διαθέσιμων δεδομένων (από τον Ιανουάριο 1948).
Προγράμματα βραχυχρόνιας εργασίας στην ΕΕ την «έσωσαν», προσωρινά, από δραματική αύξηση της ανεργίας τύπου ΗΠΑ. 40 και πλέον εκατομμύρια ευρωπαίων εργαζομένων είναι σε προγράμματα προσωρινής βραχυχρόνιας εργασίας – προς αποφυγή των απολύσεων.
Το δημοσιονομικό κόστος των επιδομάτων βραχυχρόνιας εργασίας, που έγιναν απαραίτητα για αντιμετώπιση της αυξανόμενης ανεργίας και χρησιμοποιούνται σε 20 από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ (με την Ελλάδα 21η από 15/6) εκτιμάται ότι θα ανέβει το 2020 στα 135 δισ. ευρώ.
Κόστος υψηλότερο του προϋπολογισμού (100 δισ. ευρώ) του ευρωπαϊκού προγράμματος επιδότησης της βραχυχρόνιας εργασίας (SURE) για σχεδόν τρία χρόνια. Πρόκειται για «πιστωτική γραμμή», που πιθανότατα δεν θα αξιοποιήσουν όλα τα κράτη-μέλη. (Π.χ. η Γερμανία τον Μάρτιο είχε αποθεματικό 28 δισ. ευρώ για το δικό της kurzarbeit).
Η εμπειρία του 2008-2009 κα τα μεγέθη έδειχναν ότι χωρίς έγκαιρη, αποτελεσματική και ισχυρή πολιτική αντίδραση υποστήριξης επιχειρήσεων και εργαζομένων, η ανεργία θα αυξανόταν και στην ΕΕ πολύ πάνω από το 9% που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προέβλεψε για το 2020, και δεν θα επέστρεφε στο 7,9%, που προέβλεψε για το 2021.
Γι΄ αυτό η απασχόληση, η αντιμετώπιση της ανεργίας, έγινε ένας από τους στόχους της πρότασης που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 27 Μαΐου για το σχέδιο Ανάκαμψης και την «ΕΕ Επόμενης Γενιάς», με μίγμα πιστωτικών γραμμών (που χωρούν μόχλευση) και μη-επιστρεπτέων επιχορηγήσεων.
Η δυνατότητα ανάκαμψης της Ευρώπης στηρίζεται στην επιδίωξη επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων. Για τη δημιουργία βιώσιμης και δίκαιης ανάπτυξης, ψηφιακής και πράσινης μετάβασης. Και ενίσχυσης των ευρωπαϊκών περιφερειών που αποκλίνουν, για την αποφυγή απώλειας περισσότερων θέσεων εργασίας.
Οι πρόσθετοι πόροι (750 δισ. ευρώ) της ΕΕ θα υποστηρίξουν, σύμφωνα με την Επιτροπή, τη δημιουργία έως και δύο εκατομμυρίων πρόσθετων θέσεων εργασίας μεταξύ 2021-2024. Από το 2025 και μετά, αυτό θα συμβάλλει σε αύξηση της παραγωγικότητας και αύξηση των πραγματικών μισθών. Μέχρι το 2022 τα δύσκολα για την απασχόληση είναι μπροστά. Η απασχόληση αντιδρά συνήθως με καθυστέρηση στις ανοδικές και καθοδικές κινήσεις της οικονομίας. Οι καθοδικές, και οι υφέσεις, χαρακτηρίζονται συνήθως από μεγάλες αυξήσεις εισροών στην ανεργία (δηλ. περισσότερες απολύσεις) και μεγάλες μειώσεις εκροών από ανεργία (δηλ. λιγότερες προσλήψεις και μεγαλύτερες περίοδοι ανεργίας). Αυτή η κρίση, που αρχίζει, δεν αποτελεί εξαίρεση.
Γι΄ αυτό ο πολυτιμότερος «πόρος» που πρέπει να αποκτηθεί και να αξιοποιηθεί είναι να αποκτήσει η Ελλάδα –έστω μέσα στην κρίση- αυτό που δεν εχει επί σειρά ετών: συνεκτική και ευέλικτη πολιτική απασχόλησης. Που να «κουμπώνει» με σχέδιο παραγωγικού μετασχηματισμού και ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας.
Ώστε να πιάσουν τόπο και οι οικονομικοί πόροι. Όχι μόνο το ποσοστό «πιστωτικής γραμμής» που αναλογεί στην Ελλάδα από το SURE, οι αυξημένοι πόροι για την απασχόληση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου +, οι πόροι που της αναλογούν από το λογαριασμό Συνοχής της «ΕΕ Επόμενης Γενιάς». Αλλά και οι φόροι και οι εισφορές που πληρώνουν οι πολίτες, και κατευθύνονται, υποτίθεται, στην υποστήριξη της απασχόλησης.
