Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει επικαιροποίηση της Οδηγίας για τη φορολόγηση της ενέργειας

Κωνσταντίνος Διαμαντούρος

Μόνιμος αντιπρόσωπος ΣΕΒ, Γραφείο Βρυξελλών

Άρθρο στο Μηνιαίο Ενημερωτικό Δελτίο ΣΕΒ – Ρυθμιστικό Περιβάλλον και Επιχειρήσεις – 27 Ιουλίου 2021

Στις 14 Ιουλίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το πακέτο «Fit for 55» που έχει στόχο την επικαιροποίηση της ενωσιακής νομοθεσίας στον τομέα του περιβάλλοντος ώστε να καταστεί εφικτή η μείωση των εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπείου κατά 55% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Μία από τις νομοθετικές πρωτοβουλίες που συμπεριλαμβάνονται στο πακέτο είναι η αναθεώρηση της Οδηγίας 2003/96. Πρωταρχικός στόχος της εν λόγω Οδηγίας ήταν η δημιουργία ενός ενιαίου πλαισίου για τη φορολογία της ηλεκτρικής ενέργειας και των καυσίμων κινητήρων και θέρμανσης καθώς και για την αντιμετώπιση πιθανών στρεβλώσεων του ανταγωνισμού που απορρέουν από τη μετεγκατάσταση των καταναλωτών ενέργειας σε κράτη μέλη με πιο ευνοϊκά φορολογικά καθεστώτα. Δευτερεύοντες στόχοι ήταν η συνεισφορά σε άλλες πολιτικές της ΕΕ, δηλαδή στην προστασία του περιβάλλοντος, στην επίτευξη διεθνών κλιματικών δεσμεύσεων και στην προώθηση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων σε διεθνές επίπεδο.

Σε αξιολόγηση που πραγματοποίησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2019, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πλέον η Οδηγία δεν συνεισφέρει στους προαναφερόμενους στόχους. Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, η έλλειψη τιμαριθμικής προσαρμογής σε συνδυασμό με σημαντικές αυξήσεις στη φορολογία σε ορισμένα κράτη μέλη οδήγησε σε σημαντικές αποκλίσεις στις τιμές των καυσίμων εντός της ΕΕ. Επίσης, η Οδηγία δεν είναι ευθυγραμμισμένη με τους περιβαλλοντικούς στόχους της ΕΕ καθώς δεν λαμβάνει υπόψη τις σημαντικές τεχνολογικές εξελίξεις που έχουν συντελεστεί στον τομέα των καυσίμων και δεν προβλέπει καμία διαφοροποίηση μεταξύ συμβατικών και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Η επικαιροποιημένη πρόταση που υπέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και προϋποθέτει την επίτευξη ομοφωνίας στο Συμβούλιο της ΕΕ, στοχεύει στην αλλαγή του τρόπου φορολόγησης των ενεργειακών προϊόντων στην ΕΕ, μέσω δύο μεγάλων τομών:

• Νέα δομή φορολογικών συντελεστών με βάση το ενεργειακό περιεχόμενο και τις περιβαλλοντικές επιδόσεις των καυσίμων και της ηλεκτρικής ενέργειας. Τα ενεργειακά προϊόντα θα ομαδοποιηθούν και θα ταξινομηθούν σε διαφορετικές κατηγορίες για να διασφαλιστεί η φορολόγηση με υψηλότερο συντελεστή των ρυπογόνων καυσίμων. Επίσης, οι προτεινόμενοι ελάχιστοι φορολογικοί συντελεστές θα προσαρμόζονται αυτόματα ετησίως, με βάση τα στοιχεία των τιμών καταναλωτή της Eurostat.
• Διεύρυνση της φορολογητέας βάσης με περισσότερα προϊόντα στο πεδίο εφαρμογής και κατάργηση ορισμένων από τις τρέχουσες απαλλαγές και μειώσεις (για παράδειγμα, ορυκτολογικές διεργασίες ή κηροζίνη που χρησιμοποιούνται σε εμπορικές πτήσεις). Ταυτόχρονα, προτείνεται η κατάργηση ορισμένων εθνικών εξαιρέσεων και μειωμένων συντελεστών με τα κράτη μέλη να έχουν πλέον πολύ μικρότερο περιθώριο καθορισμού ποσοστών κάτω από τα ελάχιστα για συγκεκριμένους τομείς. Ορισμένοι μειωμένοι συντελεστές θα συνεχίσουν να επιτρέπονται, όπως εκείνοι για ηλεκτρική ενέργεια ή προηγμένα ενεργειακά προϊόντα που παράγονται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Εκτός από τη μετάβαση από τα ορυκτά στα καθαρά καύσιμα, οι νέοι προτεινόμενοι κανόνες αποσκοπούν στην δημιουργία ενός κανονιστικού πλαισίου που θα επιτρέψει σε φορείς καινοτομίας να προγραμματίζουν με μεγαλύτερη ασφάλεια τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις τους στην πράσινη τεχνολογία και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Δείτε παρακάτω την πρόταση της ΕΕ