Η καινοτομία στον πυρήνα της σύγχρονης οικονομικής ανάπτυξης
Άρθρο κας Μάγκυ Αθανασιάδη, Innovation & Technology Senior Advisor ΣΕΒ, στη Ναυτεμπορική
Η Ελλάδα σήμερα έχει καταφέρει να πετύχει μία εντυπωσιακή αύξηση της καινοτομίας που παράγεται από νεοφυείς επιχειρήσεις με κεφαλαιοποίηση που ξεπερνάει πλέον τα 3,5 δις ευρώ.
Η καινοτομία αποτελεί βασικό μοχλό ανάπτυξης και προσφέρει σημαντικά οφέλη σε επιχειρήσεις, καταναλωτές και την οικονομία στο σύνολό της. Με απλά λόγια, η καινοτομία μπορεί να οδηγήσει σε διαφοροποιημένα και πιο ανταγωνιστικά προϊόντα και υπηρεσίες και αυτά με τη σειρά τους συμβάλλουν στην αύξηση των πωλήσεων και των εξαγωγών. Η βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου ωθεί με τη σειρά της στην οικονομική μεγέθυνση, οδηγώντας σε ένα ενάρετο κύκλο που τροφοδοτεί την αύξηση των μισθών και την κοινωνική ανάπτυξη και ευημερία.
Για να πετύχουν οι χώρες υψηλή απόδοση της καινοτομίας, σχεδιάζουν πολιτικές που να εξασφαλίζουν επαρκείς δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις στην εκπαίδευση, την έρευνα και την ανάπτυξη δεξιοτήτων, αποτελεσματικές συνεργασίες μεταξύ επιχειρήσεων και ερευνητικού δυναμικού. Επίσης διαμορφώνουν ένα επιχειρηματικό περιβάλλον ψηφιοποιημένο και φιλικό προς την καινοτομία, όπου προσφέρεται δεύτερη ευκαιρία και δίνεται η δυνατότητα στις «αποτυχημένες» επιχειρήσεις να εγκαταλείπουν την αγορά πολύ γρήγορα.
Κλειδί η «καινοτομική» διάθεση και η θέληση για επιτυχία.
Όμως μόνο οι δημόσιες πολιτικές δεν φτάνουν. Η σημασία της ιδιωτικής πρωτοβουλίας είναι τεράστια και οι αλλαγές που πρέπει να επιφέρει η επιχείρηση δύσκολες και πολύπλευρες. Καταρχάς, σε επίπεδο οργάνωσης, απαιτείται η υιοθέτηση ενός νέου τρόπου εργασίας και συνεργασίας που καλλιεργεί τη δημιουργικότητα και την καινοτομία. Σε επίπεδο ανθρώπινων πόρων απαιτείται η συνεχής αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού αλλά και η επένδυση χρόνου στην αναζήτηση και την καλλιέργεια συνεργασιών με ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα για έρευνα και ανάπτυξη. Η «καινοτομική» διάθεση και η θέληση για επιτυχία θα πρέπει να διαπερνά την επιχείρηση στο σύνολο της. Η διαθεσιμότητα κεφαλαίων είναι απαραίτητη αλλά δεν αποτελεί προϋπόθεση.
Η Ελλάδα με βάση τον σύνθετο δείκτη καινοτομίας του European Innovation Scoreboard 2020, κατατάσσεται στην ομάδα των χωρών με «Μέτριες επιδόσεις στην καινοτομία», καταλαμβάνοντας την 25η θέση ανάμεσα στις 37 χώρες που συμμετέχουν στην έρευνα. Η Ελλάδα παρουσιάζει μεγαλύτερη υστέρηση στους δείκτες που αφορούν στο φιλικό στην καινοτομία περιβάλλον (35/37), στις εξαγωγές προϊόντων μεσαίας και υψηλής τεχνολογίας (34/37) και στην παραγωγή προϊόντων υψηλής τεχνολογίας (31/37), στα περιουσιακά στοιχεία διανοητικής ιδιοκτησίας (30/37), στις ξένες επενδύσεις τεχνολογίας (29/37), στις ιδιωτικές επενδύσεις (28/37) και στην επιμόρφωση εργαζομένων (29/37).
Αντίθετα χώρες, παρόμοιες με την Ελλάδα, όπως η Πορτογαλία και η Ιρλανδία έχουν ενταχθεί στην ομάδα των κορυφαίων στην καινοτομία (innovation leaders). Η πρώτη εξαιτίας του μεγάλου αριθμού ΜμΕ με καινοτόμα προϊόντα και καινοτόμες επιχειρηματικές διαδικασίες, ενώ η δεύτερη λόγω του σημαντικού αντίκτυπου που έχει η καινοτομία στην απασχόληση και τις πωλήσεις.
Επιταχυντής η δημιουργία «εταιρικών οικοσυστημάτων καινοτομίας».
Βασικός επιταχυντής της καινοτομίας αποτελεί αποδεδειγμένα η δημιουργία «εταιρικών οικοσυστημάτων καινοτομίας». Συνεργατικών σχημάτων δηλαδή με πυρήνα εδραιωμένες επιχειρήσεις και συνεργαζόμενους φορείς μικρές και νεοφυείς επιχειρήσεις αλλά και ερευνητικές ομάδες Πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων. Η Ελλάδα σήμερα έχει καταφέρει να πετύχει μία εντυπωσιακή αύξηση της καινοτομίας που παράγεται από νεοφυείς επιχειρήσεις με κεφαλαιοποίηση που ξεπερνάει πλέον τα 3,5 δις ευρώ. Αυτή τη δυναμική θα πρέπει να εκμεταλλευτεί η βιομηχανία και οι επιχειρήσεις, αναπτύσσοντας συνεργασίες με αμοιβαίο όφελος για την εμπορική αξιοποίηση τεχνολογιών σε ώριμο στάδιο που αναζητούν τρόπους εισόδου στην αγορά.
H πρωτοβουλία Innovation Ready του ΣΕΒ
Ο ΣΕΒ εντοπίζοντας την έλλειψη στοχευμένης ενημέρωσης και πληροφόρησης ως βασική αιτία αδράνειας των Ελληνικών επιχειρήσεων σχεδίασε μία νέα πρωτοβουλία, το Innovation Ready, που στόχο έχει την ανάπτυξη συνεργασιών μεταξύ βιομηχανίας, ΜμΕ, startups και ερευνητικής κοινότητας. Συνεργασίες που μπορεί να αφορούν στην αξιοποίηση της διανοητικής ιδιοκτησίας, την από κοινού ανάπτυξη νέων προϊόντων ή τη διανομή και που σε κάθε περίπτωση θα συμβάλλουν στην δημιουργία προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης και θα δημιουργήσουν προοπτικές ανάπτυξης και κερδοφορίας.
Στην πρώτη κλειστή διαδικτυακή συνάντηση δικτύωσης που υλοποιήθηκε με θέμα «Βιοιατρικές τεχνολογίες του αύριο, σήμερα», 11 εταιρείες που έχουν λάβει χρηματοδότησης από funds, παρουσίασαν τα καινοτόμα προϊόντα τους σε 40 σημαντικές επιχειρήσεις του κλάδου φαρμάκου και υγείας. Θα ακολουθήσουν αντίστοιχες εκδηλώσεις δικτύωσης για τεχνολογίες και λύσεις Industry 4.0, τεχνολογίες αγροτοδιατροφικού τομέα, κυκλική οικονομία και ενέργεια.
