Η Μείωση των Ασφαλιστικών Εισφορών
Χρήστος Α. Ιωάννου
Διευθυντής Τομέα Απασχόλησης και Αγοράς Εργασίας ΣΕΒ
Η προς νομοθέτηση τις επόμενες ημέρες, εξαγγελθείσα από τον Πρωθυπουργό τον Σεπτέμβριο, μείωση των ασφαλιστικών εισφορών από 1.1.2021 κατά τρεις (3) ποσοστιαίες μονάδες για τον ιδιωτικό τομέα (1,21% για τον εργαζόμενο και 1,79% για τον εργοδότη) είναι ένα θετικό μέτρο.
Είναι ένα θετικό μέτρο στον βαθμό που θα αυξήσει το διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων, θα συμβάλλει στην διατήρηση θέσεων εργασίας και στην ευκολότερη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, ενώ θα βοηθήσει παράλληλα τη μείωση του κόστους της εγχώριας παραγωγής, συμβάλλοντας στην ανταγωνιστικότητά της.
Η έγκαιρη νομοθέτηση της μείωσης στέλνει θετικό μήνυμα στους εργαζομένους και στις επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα. Και παρέχει τα περιθώρια να προετοιμασθούν οι διοικητικές υπηρεσίες του ΕΦΚΑ για την εφαρμογή της, με την έκδοση διοικητικών αποφάσεων και εγκυκλίων εντός των επομένων εβδομάδων. Καθώς συχνά παρατηρείται η εξαιρετικά καθυστερημένη έκδοσή τους, που δημιουργεί διοικητικά βάρη και ανασφάλεια στις επιχειρήσεις.
Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών θα συμβάλλει στην μείωση της «φορολογικής σφήνας» (tax wedge) στην Ελλάδα. Η «φορολογική σφήνα» είναι ένα μέτρο της φορολογίας της εργασίας που περιλαμβάνει τις επιβαρύνσεις και του εργαζομένου και της επιχείρησης- εργοδότη. Δείχνει τη σχέση μεταξύ του συνολικού κόστους της επιχείρησης για την εργασία του μισθωτού και του τι καθαρά απομένει στον μισθωτό για την εργασία του.
Για την Ελλάδα η μείωση είναι αναγκαία για την στροφή μας στην ανάπτυξη, στην ανταγωνιστικότητα, και στη διατήρησή της. Οι ασφαλιστικές εισφορές επιχειρήσεων και εργαζομένων είναι μία από τις δυο μείζονες συνιστώσες της «φορολογικής σφήνας» (tax wedge). Η άλλη είναι οι φορολογικοί συντελεστές της μισθωτής εργασίας ανά κλιμάκιο εισοδήματος.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του ΟΟΣΑ (Taxing Wages 2020) η «φορολογική σφήνα» το 2019 για τον μέσο άγαμο εργαζόμενο ήταν στην Ελλάδα στο 40,8% έναντι 36% μέσου όρου του ΟΟΣΑ. Αυτό φέρνει την Ελλάδα στην 14η υψηλότερη θέση στα 36 κράτη-μέλη. Είναι όμως στην 2η υψηλότερη θέση για τον έγγαμο με δυο παιδιά μισθωτό, με 37,8% έναντι 26,4% μέσου όρου στον ΟΟΣΑ.
Σημειωτέον ότι η υψηλή «φορολογική σφήνα» στην Ελλάδα δεν συνεπάγεται τον ανάλογο «κοινωνικό μισθό» για παιδεία, υγεία και τις λοιπές παροχές δημοσίων αγαθών, όπως συμβαίνει σε αλλά κράτη-μέλη του ΟΟΣΑ και της ΕΕ που έχουν υψηλή «φορολογική σφήνα». «Τιμωρεί» δε περισσότερο τον μισθωτό με παιδιά, για τον οποίον μάλιστα η φορολογία είναι συγκριτικά από τις υψηλότερες διεθνώς.
Η πορεία μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών είχε ξεκινήσει με την μείωση κατά 0,90% από 1.6.2020 (0,42% για τον εργαζόμενο, 0,48% για τον εργοδότη) για τους εργαζομένους πλήρους απασχόλησης. Η νέα μείωση κατά 3 % από 1.1.2021 θα πρέπει, ανάλογα με την ύπαρξη δημοσιονομικού χώρου, να επεκταθεί και στο 2022.
