Η μείωση των φόρων στην ενέργεια – Άρθρο του Μιχάλη Μητσοπούλου, Δ/ντή Τομέα Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος και Ρυθμιστικών Πολιτικών ΣΕΒ, στα Νέα, 1/6/2020

Η Ελλάδα, μετά από μια περίοδο ταχείας αλλά κρατικά κατευθυνόμενης εκβιομηχάνισης την περίοδο 1950-1960, έπαψε να είναι η «Ψωροκώσταινα» της Ευρώπης και εντάχθηκε στην ομάδα των ανεπτυγμένων κρατών. Η δυναμική που έδωσε η εκβιομηχάνιση στη χώρα τη στήριξε για δεκαετίες, ακόμα και αφότου της γύρισε την πλάτη. ‘Όμως, καθώς η λεπτή ισορροπία κρατικών κινήτρων και αντικινήτρων έδινε τη θέση της σε έναν μονόλογο αντικινήτρων σε όλα τα επίπεδα, χωροταξία, αδειοδότηση, αγορές δικτύων, φόροι, εργασιακά και όροι χρηματοδότησης, μεταξύ άλλων,  ο παραγωγικός ιστός, το θεμέλιο της ευημερίας, που είχε αρχίσει μόλις να ανθίζει σιγά σιγά αραίωνε. Η Ελλάδα που πριν λίγο ακόμα ανέπτυσσε βιομηχανία με πλούσια παραγωγικά οικοσυστήματα πλέον έφθινε και η «θεία από το Σικάγο» αναζητούσε ως γαμπρό πρόωρο συνταξιούχο του δημοσίου.  Οι εξαγωγές έγιναν εισαγωγές και η οικονομία έτεινε προς μια μονοκαλλιέργεια υπηρεσιών που όμως προσφέρει ελάχιστες επιλογές στους νέους που ενδιαφέρονται να γίνουν μηχανικοί, χημικοί, ηλεκτρολόγοι ή βιολόγοι.  Έκτοτε, αυτοί μεταναστεύουν μαζικά στην εσπερία.  Αυτό αποτελεί μια μόνο πτυχή του γεγονότος ότι από τη στιγμή που σταμάτησε και αναστράφηκε η πορεία εκβιομηχάνισης, ανακόπηκε συνολικά η πρόοδος της χώρας και της κοινωνίας, αν εξαιρέσει κανείς περιόδους πρόσκαιρης ευφορίας και δημιουργίας χρέους.

Σήμερα, μετά από μεταρρυθμίσεις που επιβλήθηκαν στα έτη των μνημονίων αλλά και μεταρρυθμίσεων που υλοποιούν διαδοχικές κυβερνήσεις, έχοντας πλέον πειστεί για τη χρησιμότητα τους, έχουμε μια ελπίδα να απομακρύνουμε το πυκνό δίχτυ αντικινήτρων που για δεκαετίες με αδυσώπητο σαδισμό συνέθλιβε σχεδόν κάθε δημιουργικό εγχείρημα στη χώρα. Σημαντικές προβλέψεις πρόσφατων Νόμων αλλά και επικείμενων νομοσχεδίων ελπίζουμε να σηματοδοτήσουν τη στιγμή που οι δημιουργοί της χώρας θα καταφέρουν επιτέλους να αποτινάξουν τα χίλια δεσμά που τους καθήλωναν για δεκαετίας.

Για να ολοκληρωθεί όμως η έξοδος της «Ελλάδας που παράγει» από τον 9ο κύκλο της κολάσεως του Δάντη, στον οποίο είχε αφρόνως ριχθεί, πρέπει να εκλογικευτεί και το κόστος ενέργειας για βιομηχανική χρήση. Δεν είναι τυχαίο ότι μελετητές του Χάρβαρντ και του ΜΙΤ εντοπίζουν ως ευκαιρίες εμπλουτισμού του παραγωγικού ιστού της χώρας δραστηριότητες που ανήκουν σε κλάδους εντάσεως ενέργειας, από την κλωστοϋφαντουργία έως τη μεταλλουργία. Έχει συνεπώς ενδιαφέρον ότι τα  προγράμματα προσαρμογής, που θεωρητικά θα οδηγούσαν τη χώρα σε ανάπτυξη μέσω αύξησης των εξαγωγών, συνέπεσαν χρονικά με μια «ιδεοληπτική» παραπέρα αύξηση των μη ανακτήσιμων χρεώσεων  στην ενέργεια που καταναλώνει η βιομηχανία και, ως επακόλουθο, την επιτάχυνση της φθοράς σημαντικών για το παραγωγικό οικοσύστημα κλάδων της μεταποίησης. Αυτές οι φορο-υπερβολές μάλιστα ελάχιστα ωφέλησαν το δημόσιο ταμείο, καθώς υψηλοί συντελεστές σε μηδενική δραστηριότητα οδηγούν και σε μηδενικά έσοδα. Σήμερα, έχοντας στη διάθεση μας τα διδάγματα των προηγούμενων δεκαετιών, ήρθε η ώρα να αποφασίσουμε τη μείωση του ΕΦΚ στην ενέργεια που καταναλώνει η βιομηχανία, την εκλογίκευση των λοιπών δυσανάλογων επιβαρύνσεων και την εκ νέου εφαρμογή του μέτρου της «διακοψιμότητας».  Γνωρίζουμε πλέον ότι μια τέτοια κίνηση αποτελεί ουσιαστική επένδυση που τελικά θα ωφελήσει το δημόσιο ταμείο και την κοινωνία και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος μιας στρατηγικής, που θα οδηγήσει τη χώρα σε μια νέα περίοδο βιώσιμης και στέρεης ανάπτυξης.