Η πορεία των εξαγωγών αποδεικνύει τη δυναμική της ελληνικής οικονομίας
Άρθρο κας Βίκυς Μακρυγιάννη, Senior Advisor ExportReady ΣEB, στο περιοδικό Epsilon
Βιώνουμε μία περίοδο έντονων γεωπολιτικών αναταραχών. Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον χαρακτηρίζεται πλέον από έντονη αβεβαιότητα σε μία σειρά από ζωτικά ζητήματα, όπως είναι ο υψηλός πληθωρισμός, το αυξανόμενο ενεργειακό κόστος και η δυσκολία εφοδιασμού.
Ωστόσο, παρά τις δυσμενείς διεθνείς εξελίξεις, οι ελληνικές εξαγωγές, από την αρχή του έτους, ανέπτυξαν μία μεγάλη δυναμική, την οποία διατήρησαν έως και σήμερα, παρουσιάζοντας αξιοσημείωτη άνοδο και οδεύοντας προς νέο ρεκόρ το 2022.
Εντυπωσιακή αύξηση κατά 35,1% κατέγραψαν οι ελληνικές εξαγωγές, χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία, τον Αύγουστο του 2022, σε σύγκριση με τον Αύγουστο του προηγούμενου χρόνου. Αυτή η αύξηση, έρχεται να προστεθεί στην ήδη ανοδική πορεία των προηγούμενων μηνών, με αποτέλεσμα, οι εξαγωγές του πρώτου 8μηνου να ανέλθουν σε €35,7 δισ. Η αντίστοιχη αξία χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία παρουσίασε αύξηση κατά 4.499,6 εκατ. ευρώ, δηλαδή 24,6%, σε σχέση με το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου-Αυγούστου 2021.
Αύξηση παρατηρείται σε όλους τους εξαγωγικούς κλάδους, με τα βιομηχανικά προϊόντα να ηγούνται αυτής της προσπάθειας (40,4% και 28,9% τα διάφορα βιομηχανικά προϊόντα) και να ακολουθούν τα μηχανήματα & οχήματα (27,4%) και τα τρόφιμα (20,1%). Σε επίπεδο προορισμών, τα κράτη της Ε.Ε. εξακολουθούν να απορροφούν την πλειοψηφία των εξαγωγών κατά 54,7% (με αύξηση 43,7% σε σχέση με το 2021), ενώ αν εξαιρέσουμε τα πετρελαιοειδή, το ποσοστό ανέρχεται σε 66%.
Αυτή η δυναμική εξέλιξη των ελληνικών εξαγωγών, αποδεικνύει ότι η ελληνική οικονομία, παρά τις εντεινόμενες πιέσεις που υφίσταται από τον πόλεμο της Ουκρανίας, την ενεργειακή κρίση και τα κύματα ακρίβειας, διατηρεί ισχυρή δυναμική. Ωστόσο, παρόλη τη θετική εικόνα των εξαγωγικών μας επιδόσεων, ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν δύο άλλες εξελίξεις. Πρώτον, η διαφορά των εξαγωγών μεταξύ τρεχουσών τιμών (δηλαδή με την επίδραση του πληθωρισμού) και σταθερών τιμών (χωρίς την επίδραση του πληθωρισμού). Είτε σε όρους πληρωμής των εμπορικών υποχρεώσεων, είτε σε όρους όγκου των εξαγωγών, η εξέλιξη αυτή χρίζει ιδιαίτερης προσοχής, ειδικά με τις τρέχουσες διεθνείς συνθήκες. Ειδικότερα, οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία σε σταθερές (αποπληθωρισμένες) τιμές μειώθηκαν κατά 2,5% κατά το διάστημα του πρώτου 8μήνου, παρά την ονομαστική άνοδο τους κατά 22,6%. Η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις ότι ο όγκος των εξαγωγών αντιμετωπίζει πλέον σημαντικές προκλήσεις.
Δεύτερον, προβληματισμό προκαλεί η ανεξέλεγκτη αύξηση των εισαγωγών, με και χωρίς πετρελαιοειδή. Αυτό σημαίνει ότι στην ουσία η ελληνική οικονομία έχει υψηλή εξάρτηση από εισαγωγές που δεν αντισταθμίζονται από τις εξαγωγές και αυξάνει σταθερά το εξωτερικό της χρέος. Ειδικότερα, η συνολική αξία των εισαγωγών για το πρώτο 8μηνο του 2022 ανήλθε στα € 59.4 δις., παρουσιάζοντας αύξηση 49,7%, σε σχέση με το ίδιο διάστημα του 2021. Απόρροια της αύξησης, είναι να συνεχίζει η διόγκωση του εμπορικού ελλείμματος, φτάνοντας κατά το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου-Αυγούστου 2022 τα €23,6 δις., παρουσιάζοντας δηλαδή αύξηση 60,5%.
Καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται, οι επιπτώσεις του στο κόστος ενέργειας και στον πληθωρισμό (ο ενεργειακός πληθωρισμός στη χώρα είναι 50% υψηλότερος σε σχέση με την Ευρωζώνη), θα αποτελέσουν τον κύριο παράγοντα διαμόρφωσης των συνθηκών στην ελληνική οικονομία τους επόμενους μήνες. Η αβεβαιότητα που απορρέει από τις εξελίξεις αυτές, επηρεάζει πλέον έντονα τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις. Ήδη, καταγράφονται οι πρώτες έντονες επιπτώσεις σε πολλούς κλάδους της οικονομίας.
Για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στις νέες προκλήσεις που παρουσιάζονται στο διεθνές εμπόριο, είναι επιτακτική ανάγκη να βελτιώσουμε περαιτέρω τις δικές μας επιδόσεις. Στην προσπάθεια των ελληνικών εξαγωγικών επιχειρήσεων να ανταπεξέλθουν στη νέα τάξη πραγμάτων, αλλά και να αυξήσουν περαιτέρω τις εξαγωγικές τους επιδόσεις, ο ΣΕΒ στέκεται αρωγός. Μέσα από το «ExportReady», το πλέγμα παροχής υπηρεσιών που έχουμε αναπτύξει τα τελευταία χρόνια, έχουμε σκοπό να καλύψουμε όλες τις ανάγκες των μελών μας, με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη εξατομίκευση. Αξίζει να σημειωθεί, άλλωστε, ότι οι επιχειρήσεις μέλη μας, εκτιμάται ότι καλύπτουν πάνω από το 45% της εξαγωγικής δραστηριότητας της χώρας.
Οι ανάγκες των Ελληνικών εξαγωγικών εταιριών ποικίλλουν ανάλογα με το μέγεθος τους, την εμπειρία τους, τους εξαγωγικούς τους στόχους και τις αγορές στις οποίες δραστηριοποιούνται ή σκοπεύουν να δραστηριοποιηθούν. Ο ΣΕΒ βοηθά στην πράξη. Οι εξαγωγείς συχνά έχουν εδραιωμένη πρόσβαση και επαφές στην Ευρώπη και τις κοντινές σε αυτήν περιοχές. Αντιμετωπίζουν όμως δυσκολίες σε νέες και αναπτυσσόμενες αγορές. Η στρατηγική μας είναι η διατήρηση των παραδοσιακών δυτικών αγορών (όπως είναι μεταξύ άλλων η Γαλλία, η Γερμανία, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς) και άνοιγμα σε αγορές όπως της Ν.Α. Ασίας και της Υποσαχάριας Αφρικής. Και οι δύο αυτές γεωγραφικές περιοχές, στην πλειονότητά τους, έχουν τρία βασικά χαρακτηριστικά: οικονομική άνθηση, νέο σε ηλικία πληθυσμό, αυξανόμενες καταναλωτικές και αναπτυξιακές ανάγκες. Επίσης, βαρύτητα δίνουμε το τελευταίο διάστημα και σε αγορές της Μέσης Ανατολής. Η συνεργασία μας με χώρες όπως το Ισραήλ, η Ιορδανία και η Αίγυπτος είναι γνωστή και εδραιωμένη. Περαιτέρω διείσδυση προσπαθούμε να πετύχουμε και σε αγορές της περιοχής, με τις οποίες διατηρούμε παραδοσιακά ισχυρές σχέσεις, αλλά δεν έχουμε αξιοποιήσει τις επιχειρηματικές ευκαιρίες που προκύπτουν για τους περισσότερους κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Μία από αυτές τις αγορές είναι η Σαουδική Αραβία, η οποία παρουσιάζει τεράστιες δυνατότητες για τα ελληνικά προϊόντα και ειδικότερα στους κλάδους των τροφίμων, των δομικών υλικών, των κατασκευών, της ενέργειας, των περιβαλλοντικών υπηρεσιών, της πληροφορικής, της μεταλλευτικής βιομηχανίας και των μεταφορών. Για το λόγο αυτό, ιδρύσαμε πρόσφατα το Επιχειρηματικό Συμβούλιο Ελλάδας-Σαουδικής Αραβίας, που έχει ως στόχο την περαιτέρω προώθηση των διμερών επιχειρηματικών επαφών και τη διεύρυνση των εμπορικών και επενδυτικών σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες.
Είναι πραγματικά εντυπωσιακό ότι οι επιχειρήσεις, μέσα σε ένα τόσο δυσχερές οικονομικό περιβάλλον, διατηρούν αμείωτη την εξαγωγική τους δυναμική, αποδεικνύοντας τον υψηλό βαθμό ανθεκτικότητας και προσαρμοστικότητας που έχουν αναπτύξει τα τελευταία χρόνια και συνεχίζουν να βρίσκουν διεξόδους είτε σε νέες αγορές, είτε διεκδικώντας μεγαλύτερα μερίδια στις παραδοσιακές αγορές.
