Η πρόοδος της χώρας και των επιχειρήσεων αντιστάθμισμα στις κρίσεις και το εύθραυστο εφαλτήριο για το μέλλον
Άρθρο κ. Μιχάλη Μητσόπουλου, Διευθυντή Τομέας Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος και Ρυθμιστικών Πολιτικών ΣΕΒ, στο Capital.gr
Η ετήσια έρευνα του ΣΕΒ για το “Σφυγμό του Επιχειρείν”, η οποία αποτελεί μια σημαντική πρωτοβουλία εντοπισμού και κατανόησης των ζητημάτων που επηρεάζουν την επιχειρηματικότητα, πραγματοποιήθηκε και το 2022, για 6η συνεχιζόμενη χρονιά.
Η έρευνα μάς δίνει τη δυνατότητα να αξιολογήσουμε αφενός τις μεταβολές σε σχέση με το 2021 και προηγούμενα χρόνια, και αφετέρου το πώς αλλάζουν τα χαρακτηριστικά των επιχειρήσεων που διαχειρίζονται αποτελεσματικά τα ρίσκα που ανακύπτουν και που αξιοποιούν τις ευκαιρίες που προσφέρουν οι ταχείες αλλαγές στην οικονομία και το μεταρρυθμιστικό περιβάλλον.
Παρόλο που οι παγκόσμιες κρίσεις διαδέχονται η μία την άλλη τα τελευταία χρόνια, η έρευνα του 2022 δείχνει πως οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν την έξοδο της χώρας από τη δικιά της κρίση και, σταδιακά, την επαναφορά της σε ένα καθεστώς σταθερότητας. Ενδεικτικά, το 2019 το 42,1% αυτών θεωρούσε τη μακροοικονομική κατάσταση ως εμπόδιο στην ανάπτυξή τους και βελτιούμενο κάθε χρόνο το ποσοστό αυτό έχει περιοριστεί στο 23,2% το 2022. Η μακροοικονομική σταθεροποίηση όμως πλαισιώνεται και υποστηρίζεται από σειρά σημαντικών μεταρρυθμίσεων, που πλέον επιτρέπουν στη διεθνή επενδυτική κοινότητα να εξετάζει τη χώρα ως ελκυστικό προορισμό. Έτσι, σταθερά κάθε χρονιά από το 2020, η αγορά αναγνωρίζει την πρόοδο που γίνεται στο πεδίο της ψηφιοποίησης του κράτους, την υλοποίηση των συγχρηματοδοτούμενων από την Ε.Ε. προγραμμάτων αλλά και τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο πεδίο της φορολογίας. Η πρόοδος κατά περίπτωση είναι εντυπωσιακή, αλλά και το σημείο εκκίνησης ήταν ιδιαίτερα δυσμενές. Πάντως, σήμερα το αποτέλεσμα είναι ότι η χώρα μπορεί πλέον να προσφέρει, για πρώτη φορά μετά από καιρό, συνολικά μια ρεαλιστική πρόταση στους διεθνείς επενδυτές. Αυτή έχει ισχυρά σημεία, σημεία όπου συγκρινόμαστε με άλλες όμορες χώρες αλλά και σημεία που παραμένουν μη ανταγωνιστικά. Τα αποτέλεσμα είναι και απτό: Η χώρα προσελκύει εμβληματικές και μη επενδύσεις, και παρά τις διεθνείς κρίσεις, η απασχόληση έχει ανακάμψει από 4,3 εκατ. εργαζόμενους το 2013 σε 4,79 εκατ. το 2021, αριθμός μεγαλύτερος από την απασχόληση του 2010. Οι επενδύσεις σε μηχανολογικό εξοπλισμό που είχαν υποχωρήσει την περίοδο του 2013 στο ήμισυ του ευρωπαϊκού μέσου όρου ως ποσοστό του ΑΕΠ πλέον έχουν ανακάμψει στον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 6,5%. Αλλά και οι εξαγωγές έχουν επιδείξει σημαντικό δυναμισμό, ενώ οι συνεργασίες επιχειρήσεων – πανεπιστημίων ενισχύονται όπως και το οικοσύστημα των νεοφυών επιχειρήσεων.
Την ίδια ώρα παραμένουν πεδία στα οποία συστηματική προεργασία ετών θα αρχίσει να φέρνει ορατά αποτελέσματα τα επόμενα χρόνια, ειδικά εφόσον οι μεταρρυθμίσεις συνεχιστούν σταθερά, όπως στο πεδίο της αδειοδότησης και χωροταξίας, ενώ υπάρχουν και περιοχές στις οποίες οι προσπάθειες των τελευταίων δεκαετιών δεν έχουν φέρει ακόμα τα επιθυμητά αποτελέσματα, όπως στην απονομή της δικαιοσύνης. Σε όλες τις περιπτώσεις έχει ενδιαφέρον ότι, σύμφωνα με την έρευνα, η αγορά αντιλαμβάνεται την πρόοδο όταν αυτή γίνεται ορατή στην καθημερινότητα των επιχειρήσεων.
Κλείνοντας, πρέπει να κρατήσουμε ότι ισορροπώντας ανάμεσα στην ουσιαστική πρόοδο που έχει γίνει και τις προκλήσεις, παλιές και κορυφαίες νέες όπως το ενεργειακό και ο πληθωρισμός, αποκαθίσταται σταδιακά η αισιοδοξία, με το 50,9% των επιχειρήσεων να δηλώνουν αισιόδοξες από 6,4% το 2017. Η αισιοδοξία αυτή, για μια όλο και διογκούμενη ομάδα, σημαίνει και δυνατότητα αξιοποίησης της βελτίωσης του συνολικού περιβάλλοντος για χρήση των ευρωπαϊκών πόρων, ψηφιακό και πράσινο μετασχηματισμό όταν αυτός διασφαλίζει και απτά οφέλη, εξωστρέφεια, νέες συνεργασίες και ανάπτυξη νέων προϊόντων.
Για το μεταρρυθμιστικό έργο, που στόχο έχει να διαμορφώσει μια ελκυστική πρόταση σε όσους σκέφτονται να επενδύσουν και να εργαστούν στην Ελλάδα, έχουν γίνει πολλά τα οποία πρέπει να προασπιστούν και να αποτελέσουν βάση ώστε να γίνουν και όσα πολλά και σημαντικά έχουν μείνει σε εκκρεμότητα. Αντίστοιχα, η επαναφορά της αισιοδοξίας σε μια πλειοψηφία των επιχειρήσεων σηματοδοτεί τόσο τα επιτεύγματα του παρελθόντος όσο και τη διάθεση αναμέτρησης με τις προκλήσεις που απομένουν. Για κράτος και επιχειρήσεις συνεπώς το έργο που έχει ξεκινήσει, αποφέρει σήμερα τους πρώτους καρπούς και, εφόσον συνεχιστεί η προσπάθεια, υπόσχεται να αποφέρει και πολλούς περισσότερους για την οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον.
