Κοινωνία & επιχειρηματικότητα: για μία νέα σχέση εμπιστοσύνης
Άρθρο κ. Δημήτρη Παπαλεξόπουλου, Προέδρου του ΔΣ ΣΕΒ, στο Κεφάλαιο
Οι πρόσφατες μετρήσεις που αφορούν στην εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς δείχνουν μια σημαντική αλλαγή για τις επιχειρήσεις – έχουν αρχίσει να καταγράφουν σημαντικά θετικά ποσοστά, συγκριτικά με το παρελθόν. Στη χώρα μας έχουμε διανύσει δεκαετίες όπου η σχέση της κοινωνίας με την επιχειρηματικότητα διαπνεόταν κυρίως από μια επικριτική διάθεση απέναντι στις επιχειρήσεις, στη βάση της θεώρησης ότι τα συμφέροντα των επιχειρήσεων ήταν αντίθετα από τα κοινωνικά συμφέροντα. Αυτή η αρχή μεταστροφής στην ταξινόμηση της επιχειρηματικότητας στη συνείδηση της κοινωνίας από μέρος του προβλήματος σε μέρος της λύσης είναι ένα σπουδαίο κεκτημένο, το οποίο οι επιχειρήσεις οφείλουμε να προστατεύσουμε και να ενδυναμώσουμε.
Το χρέος μας αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σήμερα. Στο διασυνδεδεμένο και πολύπλοκο κόσμο που ζούμε, κύριο ζητούμενο για όλους μας είναι πώς θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε, ως κοινωνία, και ως οικονομία με τρόπο που θα συμβάλει στη δημιουργία προοπτικής και ευημερίας για όλους, χωρίς αποκλεισμούς. Με άλλα λόγια, να είναι η Ελλάδα μεταξύ των χωρών που χαρακτηρίζονται για την κοινωνική τους συνοχή, τη σταθερή και βιώσιμη ανάπτυξη της οικονομίας τους, εξασφαλίζοντας ποιότητα ζωής και ευκαιρίες για όλους.
Με γεφύρωση του χάσματος δεξιοτήτων, και με ριζικές (κοσμογονικές) αλλαγές στον τρόπο που προσεγγίζουμε την εκπαίδευση και κατάρτιση, τόσο στο εκπαιδευτικό σύστημα με την ευρεία έννοια, όσο και στο εσωτερικό των επιχειρήσεων. Με όλες τις διαστάσεις του τεχνολογικού μετασχηματισμού: από το ρυθμιστικό πλαίσιο και την ασφάλεια δικαίου, μέχρι την ψηφιακή προσαρμογή των εργαζομένων, όσο και των συστημάτων οργάνωσης της εργασίας. Με παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την πράσινη μετάβαση που θα επιτρέψουν στην Ελλάδα, να βγει οικονομικά και περιβαλλοντικά ενισχυμένη από την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Με ολοκληρωμένη βιομηχανική στρατηγική με οριζόντιες παρεμβάσεις και στοχευμένες πολιτικές για περισσότερη προστιθέμενη αξία, σύγχρονες υποδομές, εξωστρέφεια, οικοσυστήματα και εφοδιαστικές αλυσίδες. Με ενίσχυση της καινοτομικής ικανότητας των επιχειρήσεων (όλων των κλάδων και μεγεθών) για ανταγωνιστικότητα, υψηλότερο βιοτικό επίπεδο, ανταγωνιστικότητα και καλύτερες θέσεις εργασίας.
Για να το πετύχουμε χρειάζεται μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, αλλά κυρίως μία σημαντική αλλαγή στη συλλογική μας θεώρηση και στον τρόπο, που οργανώνουμε τη ζωή, τις δράσεις και τις δραστηριότητές μας. Αυτή συνίσταται στην απομάκρυνση από τις έως σήμερα επικρατούσες διαιρετικές αφηγήσεις και στη στόχευση της συμπόρευσης μέσω της συνεργασίας. Σ’ αυτόν τον δρόμο, όλοι έχουν έναν ρόλο να παίξουν και όλοι μπορούν να ωφεληθούν. Η Πολιτεία, χτίζοντας θεσμούς που εμπνέουν εμπιστοσύνη. Οι ίδιοι οι πολίτες, επιβραβεύοντας με τις επιλογές τους, τους φορείς της δημόσιας και της οικονομικής ζωής, που προτάσσουν τη συλλογική υπευθυνότητα, την αλληλεγγύη και τη συνέπεια. Αλλά και οι επιχειρήσεις, προσεγγίζοντας την κοινωνία και δείχνοντας μέσα από την καθημερινή τους πρακτική σε κάθε πολίτη, καταναλωτή, εργαζόμενο, νέο, ότι οι στόχοι μας είναι κοινοί στην προσπάθεια για να αλλάξουμε την προοπτική της χώρας για τις επόμενες δεκαετίες.
Το εύρος των προκλήσεων είναι τέτοιο που μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο με συνεργατικό πνεύμα και εμπιστοσύνη που θα επιτρέψει το σχεδιασμό πολιτικών με συμπεριληπτικό, ρεαλιστικό και αποτελεσματικό τρόπο. Χτίζοντας πάνω στις εμπειρίες των χρόνων της οικονομικής κρίσης και της πανδημίας, σήμερα έχουμε μπροστά μας την ευκαιρία να κινηθούμε διαφορετικά και να αλλάξουμε πορεία, ξεπερνώντας οριστικά σημαντικές παθογένειες και αδυναμίες. Η δική μας συνεισφορά, ως επιχειρήσεις, θα είναι σημαντική εάν επενδύσουμε στην ευρύτερη συναντίληψη που δείχνει να διαμορφώνεται στην κοινωνία μας για τα μεγάλα διακυβεύματα της εποχής μας. Το να κάνουμε το επόμενο βήμα, μετατρέποντας τη μερική συναντίληψη σε πραγματικά συλλογική πορεία, για μια παραγωγική, κοινωνικά και οικονομικά ισχυρή Ελλάδα, με ανοικτούς ορίζοντες, που αναπτύσσεται και δημιουργεί ευκαιρίες για την κοινωνία του σήμερα και του αύριο είναι μια Μεγάλη Ιδέα. Μια ιδέα, που εάν την υπηρετήσουμε μπορεί να μας βοηθήσει να κάνουμε άλμα σήμερα, αλλά και να αποτελέσει παράλληλα και μια σημαντική παρακαταθήκη για το μέλλον της χώρας και της κοινωνίας μέσα στην οποία θα ζούμε, θα εργαζόμαστε και θα επιχειρούμε, τόσο εμείς όσο και οι επόμενες γενιές.
Είναι ένα βήμα, που πολλές άλλες αναπτυγμένες χώρες έχουν ήδη κάνει. Χτίζοντας σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ πολιτείας, επιχειρήσεων και κοινωνίας, που είναι σε θέση να μιλάνε με ειλικρίνεια για κρίσιμα ζητήματα και να παίρνουν, ακόμα και δύσκολες αποφάσεις με γνώμονα τη μακρόπνοη προοπτική και τη διαγενεακή στόχευση. Γνωρίζοντας πως βγαίνουν όλοι κερδισμένοι όταν λειτουργούν όλοι μαζί.
Αφετηρία μιας τέτοιας αλλαγής είναι ένας ανοικτός κοινωνικός διάλογος στη βάση πραγματικών δεδομένων. Διάλογος, που ξεφεύγει από διπολικές αναλύσεις, αμβλύνει τις διαφορές, και ψάχνει για λύσεις και ουσιαστικές συναινέσεις, με πραγματικό αντίκτυπο στην κοινωνία και στην οικονομία. Μια βιώσιμη οικονομία με επιχειρηματικότητα που καινοτομεί και δημιουργεί, με εργαζόμενους καταρτισμένους με σύγχρονες γνώσεις και δεξιότητες, που εργάζονται σε ένα σύγχρονο περιβάλλον, και μια απλοποιημένη, διάφανη και αποτελεσματική λειτουργία της πολιτείας, είναι σημεία ευρύτερης συμφωνίας και επιτρέπουν την άμβλυνση των διαφορών και την επικράτηση μιας φιλοσοφίας συνεργασίας και συμπόρευσης.
Σε αυτή τη διαδικασία, κάθε πλευρά οφείλει να συμβάλει όπως μπορεί ώστε να αποκτήσουμε όλα τα στοιχεία ανθεκτικότητας που χρειάζονται οι δομές, οι επιχειρήσεις και οι άνθρωποι, ώστε να αντέχουν στις κρίσεις και να δημιουργούν προοπτική.
Από τη μεριά μας, στον ΣΕΒ, πιστεύουμε στη δύναμη της επιχειρηματικότητας και πιστεύουμε πως οι επιχειρήσεις είναι μέρος της λύσης. Όλες μας οι δράσεις επικεντρώνονται στο πώς θα διαμορφώσουμε τις συνθήκες για μια Ελλάδα όπου κοινωνία και επιχειρήσεις συνεργάζονται, πετυχαίνουν και κερδίζουν μαζί.
