Μειώνοντας τη γραφειοκρατία στις προμήθειες: η περίπτωση των βάσεων δεδομένων με e-πιστοποιητικά

Κουλούρη Ιωάννα
Δικηγόρος, πρώην Μέλος του Συμβουλίου της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων

Αφορμή για αυτό το κείμενο στάθηκαν οι ανακοινώσεις του Υπουργού Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης για την αναζήτηση των ληξιαρχικών πράξεων γέννησης, γάμου κλπ ηλεκτρονικά, χωρίς την ανάγκη επίσκεψης στο ΚΕΠ ή σε οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία.

Διαπιστώνουμε ότι αυτό που δρομολογείται να γίνει κανόνας στην προσωπική κατάσταση και την καθημερινότητα των πολιτών, δηλαδή σε ατομικό επίπεδο, δεν έχει ακόμα επιτευχθεί στο επιχειρηματικό περιβάλλον.

Και εξηγούμαστε: οι δημόσιες συμβάσεις, δηλαδή η ανάθεση έργων, υπηρεσιών, προμήθειας αγαθών του Δημοσίου φτάνει στις χώρες της ΕΕ κατά μέσο όρο στο 14% του ΑΕΠ. Αν συνυπολογίσουμε τον ιδιωτικό τομέα, δηλαδή την παροχή υπηρεσιών και αγαθών μεταξύ ιδιωτικών επιχειρήσεων, αντιλαμβανόμαστε ότι πρόκειται για ένα αρκετά μεγάλο κομμάτι της εθνικής οικονομίας.

Επομένως, η απελευθέρωση δυναμικού με τη μείωση του διοικητικού φόρτου στον τομέα αυτό αυτονόητα θα μπορούσε να κάνει διαφορά. Περαιτέρω, είναι ζητούμενο η αύξηση της συμμετοχής στις διαγωνιστικές διαδικασίες για τις αναθέσεις. Δυστυχώς, το μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας παραδοσιακά ανήκε σε αυτούς που ήταν πιο εξοικειωμένοι με τις πρακτικές του Δημοσίου, τα διοικητικά βάρη κλπ., με αποτέλεσμα η αγορά να είναι μάλλον ασφυκτική.

Οι συνθήκες είναι πλέον ώριμες για τη διαμόρφωση ενός διαφορετικού, πιο ανοιχτού, επενδυτικού περιβάλλοντος για εγχώριες και ξένες επιχειρήσεις, αφενός με τις δυνατότητες που δίνει το ευρωπαϊκό πλαίσιο και αφετέρου με τη δυναμική του ψηφιακού μετασχηματισμού.

Από την πλευρά των αναθετουσών αρχών ήδη έχουν γίνει βήματα προς την κατεύθυνση της αποϋλοποίησης -διαγωνισμοί μέσω ΕΣΗΔΗΣ και άλλων αναγνωρισμένων πλατφορμών διαγωνισμών, τυποποιημένα έντυπα υπεύθυνης δήλωσης (ESPD – ΤΕΥΔ), πληροφορίες για πιστοποιητικά μέσω του e-certis, ηλεκτρονικά πιστοποιητικά μέσω του ΕΡΜΗ.

Στην ίδια λογική, από την πλευρά των ενδιαφερομένων συμμετεχόντων στους διαγωνισμούς και παρόχων, έχει σημασία να δούμε τι μπορούν να κάνουν οι ιδιώτες για να βοηθήσουν τους εαυτούς τους.

Εκεί φαίνεται να υπάρχει πεδίο για υπηρεσίες ανάπτυξης ιδιωτικών βάσεων δεδομένων, όπου θα αποθηκεύονται πιστοποιητικά και άλλα αποδεικτικά έγγραφα για την καταλληλότητα των υποψηφίων (άδειες, επαγγελματικά δικαιώματα, βεβαιώσεις πιστοληπτικής ικανότητας, πιστοποιητικά ποιότητας) και τους λόγους αποκλεισμού (φορολογική, ασφαλιστική ενημερότητα κά), αλλά και υποδείγματα/δηλώσεις (πχ για καταπολέμηση της διαφθοράς και της απάτης κά), προκειμένου οι επιχειρήσεις να έχουν συγκεντρωμένη την πληροφορία που τους ενδιαφέρει.

Περαιτέρω εφαρμογές της βάσης θα μπορούσαν να είναι η ελεύθερη συμπλήρωση πεδίων για ευχέρεια στην επεξεργασία και στη μεταφορά των δεδομένων, οι ειδοποιήσεις πχ για επικαιροποίηση των πιστοποιητικών, η στατιστική ανάλυση και οι αναφορές.

Οι πάροχοι αυτών των βάσεων δεδομένων εύκολα θα μπορούν να αναπτύξουν συνέργιες με τις αναθέτουσες αρχές, αλλά και τους ιδιώτες, που επιθυμούν την νομική ασφάλεια ως προς τους μελλοντικούς συνεργάτες τους και τη διευκόλυνση που προσφέρεται μέσω της αρχειοθέτησης και διαρκούς επικαιροποίησης των πιστοποιητικών αυτών.

Τα οφέλη είναι προφανή: μείωση του διοικητικού κόστους, ταχύτερες διαδικασίες ανάθεσης, ευκολότερη πρόσβαση των ΜμΕ στην αγορά και ενίσχυση του ανταγωνισμού.

Απομένει το διαρκές ζητούμενο της διαλειτουργικότητας των συστημάτων και της ασφάλειας των πληροφοριών, χωρίς όμως αυτό να θολώνει τη μεγάλη εικόνα ενός ανοιχτού, φιλικού στις επιχειρήσεις περιβάλλοντος, πιο κοντά στο στόχο του ψηφιακού μετασχηματισμού.