Μια «κρίση» για το καλοκαίρι και το πράσινο μέλλον της εργασίας
Άρθρο κ. Δημήτρη Βέργαδου, Δ/ντή Τομέα ΜΜΕ, Θέσεων και Ενημέρωσης ΣΕΒ, στη Deal News
Το φετινό καλοκαίρι επιβεβαιώνει με δραματικό τρόπο ότι μια μείζονα κρίση βρίσκεται σε εξέλιξη, τα τελευταία χρόνια, με αιχμή το φαινόμενο της κλιματικής απειλής. Οι καύσωνες και οι καταστροφικές πυρκαγιές που τους συνοδεύουν, οι πρωτοφανείς πλημύρες, και γενικότερα η ακραία συμπεριφορά των καιρικών συνθήκων, υποδεικνύουν ότι η μακρόχρονη ανθρωπογενής παρέμβαση στη φύση έχει αφήσει βαθύ αποτύπωμα, στη συμπεριφορά του κλίματος. Με βασικό χαρακτηριστικό τις ακραίες διακυμάνσεις και εξάρσεις. Στους παράγοντες ρίσκου, με πλανητικό αποτύπωμα που καταγράφει ετήσια το «Global Risks Report» του WEF συμπεριλαμβάνεται σταθερά η κλιματική αλλαγή –στην οποία, όπως τονίζεται, ουδείς διαθέτει ανοσία. Η δε «αποτυχία της δράσης για το κλίμα» εκτιμάται ως ο πιο επιδραστικός και δεύτερος πιο πιθανός μακροπρόθεσμος παράγοντας καταστροφικού κινδύνου. Παρά τους κλυδωνισμούς που έχει επιφέρει η πανδημία προς την οποία έχει επικεντρωθεί διεθνώς το ενδιαφέρον, η στροφή σε πιο «πράσινες οικονομίες» παραμένει μια προτεραιότητα που επιβάλλεται να προχωρήσει αποφασιστικά. Στο πλαίσιο αυτό, η Πράσινη Συμφωνία είναι ο οδικός χάρτης που έχει καταστρώσει η Ευρώπη για την εκπλήρωση του στόχου να καταστεί μέχρι το 2050, η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος, σε συνδυασμό με την δέσμευση για κοινωνικά δίκαιη μετάβαση και την ανάγκη υλοποίησης επενδύσεων ύψους €1τρισ. Η πράσινη συμφωνία, πρόσφατα συμπληρώθηκε με ένα νέο φιλόδοξο πακέτο πράσινων πολιτικών και δράσεων, γνωστού ως «fit for 55», που αναμένεται να επηρεάσει την λειτουργία των επιχειρήσεων, προσεχώς, ενώ θα θέσει σημαντικές προκλήσεις σε όλο το κοινωνικό σύνολο.
Πράσινη μετάβαση προκλήσεις και αλλαγές στον κόσμο της εργασίας
Η πράσινη μετάβαση αναμένεται να οδηγήσει και σε μια σημαντική ανακατανομή της απασχόλησης μεταξύ κλάδων και επαγγελμάτων. Όπως σημειώνεται στην πρόσφατη έκθεση του ΣΕΒ για την «Πράσινη οικονομία και απασχόληση», η επένδυση στο πράσινο μέλλον και η μετάβασή μας προς μια πράσινη οικονομία, εάν υλοποιηθούν αποτελεσματικά, αποτελούν αναγκαία προϋπόθεση για τη μετρίαση της κλιματικής αλλαγής, αλλά ταυτόχρονα και αναπτυξιακή ευκαιρία, καθώς συνδυάζουν την περιβαλλοντική βιωσιμότητα με την οικονομική και κοινωνική ευημερία. Αλλά, όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά, για αυτή την μετάβαση είναι απαραίτητο οι παρεμβάσεις που αφορούν στην κλιματική αλλαγή, να συμπληρωθούν με στοχευμένη ενεργειακή πολιτική, με ενεργειακή επάρκεια και ανταγωνιστικό κόστος ενέργειας για όλους, καθώς και με μια συνεπή βιομηχανική πολιτική, η οποία να εξασφαλίζει ότι η ευρωπαϊκή – και η ελληνική- παραγωγή θα μπορεί να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητά της. Η αποτελεσματική προσαρμογή των εργαζομένων και των επιχειρήσεων σε αυτήν συνδέεται με την αντιμετώπιση ενός τριπλού χάσματος: α) το χάσμα δεξιοτήτων, όπου οι εργαζόμενοι, οι νεοεισερχόμενοι στην αγορά εργασίας και οι άνεργοι, απαιτείται να έχουν τη δυνατότητα συμπλήρωσης των δεξιοτήτων τους, με τις νέες, πράσινες, δεξιότητες (δίπλα στις επίσης αναγκαίες σύγχρονες ψηφιακές), β) το γεωγραφικό χάσμα, όπου μπορεί οι νέες «πράσινες» θέσεις εργασίας να βρίσκονται σε διαφορετικές περιοχές από αυτές που αντιμετωπίζουν μείωση της απασχόλησης, και γ) το χρονικό χάσμα, όπου ενώ η απώλεια θέσεων εργασίας είναι άμεση, η δημιουργία νέων θέσεων είναι σταδιακή και επιβάλλεται η επιτάχυνση των επενδύσεων. Η γεφύρωση αυτού του τριπλού χάσματος, αποτελεί κρίσιμη προϋπόθεση για την πραγματοποίηση μιας δίκαιης και χωρίς αποκλεισμούς πράσινη μετάβαση.
Εν κατακλείδι, η κλιματική αλλαγή, όπως και η ψηφιακή επανάσταση, αλλάζουν ριζικά τα δεδομένα, δημιουργώντας ευκαιρίες, αλλά και κινδύνους. Η πρόκληση της προσαρμογής είναι μπροστά μας και μας προκαλεί να δράσουμε συντονισμένα, πολιτεία, επιχειρήσεις, εργαζόμενοι. H μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος συνολικά καθίσταται πλέον κεντρικός στόχος και μια αναπόδραστη επιλογή. Αξιοποιώντας αποτελεσματικά τα αναπτυξιακά εργαλεία του Ταμείου Ανάκαμψης, η μετάβαση στο πράσινο μέλλον μπορεί να είναι βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς.
