Οι αλλαγές παγκοσμίως ευκαιρία για τη χώρα

Άρθρο κας Μάγκυ Αθανασιάδη, Διευθύντριας Βιομηχανίας, Ανάπτυξης, Τεχνολογίας & Καινοτομίας ΣΕΒ, στα Νέα

Από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 η πρόοδος στις μεταφορές, τις τηλεπικοινωνίες και την πληροφορική έκανε εφικτή τη μεταφορά της παραγωγής από τις πλούσιες χώρες σε μέρη όπου η εργασία ήταν φθηνή. Δημιουργήθηκαν έτσι μεγάλες αλυσίδες εφοδιασμού που οδήγησαν στην έκρηξη του παγκόσμιου εμπορίου, αλλά και στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου για εκατομμύρια ανθρώπους.

Καθώς, όμως, ο παγκόσμιος πλούτος μετακινείται όλο και περισσότερο προς νέες ανερχόμενες οικονομίες, δημιουργούνται ριζικές αλλαγές στην παγκόσμια οικονομική και πολιτική τάξη πραγμάτων. Διαταράσσονται οι ισορροπίες και αυτό οδηγεί τις παραδοσιακά μεγάλες οικονομίες της Αμερικής και της Ευρώπης να προσπαθούν να ανακτήσουν μέρος της παραγωγικής τους δυναμικότητας, ώστε να διατηρήσουν τη οικονομική και γεωπολιτική τους ισχύ.

Παράλληλα, οι κλυδωνισμοί που εμφανίστηκαν στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού κατά την πανδημία και στη συνέχεια με τον πόλεμο στην Ουκρανία ανέδειξαν την ανάγκη ύπαρξης εναλλακτικών που να διασφαλίζουν την ομαλή παραγωγική λειτουργία και την αξιοπιστία των επιχειρήσεων.

Έτσι, για πρώτη φορά, το 2020 η βιομηχανική στρατηγική της Ευρώπης αναφέρεται στην ανάγκη αυξημένης αυτονομίας σε βασικές στρατηγικές αλυσίδες αξίας αλλά και σε κρίσιμες πρώτες ύλες. Οι μπαταρίες, το υδρογόνο και γενικότερα οι τεχνολογίες πράσινης μετάβασης, οι ημιαγωγοί (microchips), τα δραστικά φαρμακευτικά συστατικά, είναι μερικοί από τους τομείς, όπου η Ευρώπη θα επιδιώξει να αυξήσει την εγχώρια παραγωγή της μέσα στα επόμενα χρόνια.

Στις ΗΠΑ πρόσφατα έλαβαν την απόφαση να προσφέρουν στις επιχειρήσεις κίνητρα ύψους 369 δισεκατομμυρίων δολαρίων, για επενδύσεις σε τεχνολογίες μηδενικών εκπομπών και παραγωγή καθαρής ενέργειας, υπό την προϋπόθεση ότι η παραγωγή εξαρτημάτων και τελικών προϊόντων γίνεται στις ΗΠΑ. Ως απάντηση, στην ΕΕ συζητείται η υιοθέτηση μιας στρατηγικής «Made in Europe».

Το σίγουρο είναι ότι ο κόσμος αλλάζει και εάν η Ευρώπη θέλει να συνεχίσει να θεωρείται σημαντικός παγκόσμιος παίκτης θα πρέπει να συγκρατήσει και να ενισχύσει τον παραγωγικό της ιστό. Και για να το καταφέρει αυτό, την ώρα που η ενεργειακή κρίση πυροδοτεί  υπαρξιακά προβλήματα στην ευρωπαϊκή βιομηχανία, θα πρέπει να επαναξιολογήσει τα χρηματοδοτικά της εργαλεία ώστε να τα καταστήσει πιο αποτελεσματικά.

Από την άλλη, οι  αλλαγές που συμβαίνουν στην παγκόσμια σκακιέρα δημιουργούν αναπτυξιακές ευκαιρίες για την Ελλάδα. Η χώρα μας έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει αξιόπιστο εταίρο κατά την αναδιάταξη των ευρωπαϊκών δικτύων παραγωγής. Οι ελληνικές επιχειρήσεις επέδειξαν ανθεκτικότητα και κατάφεραν να διπλασιάσουν σχεδόν τις εξαγωγές τους τα τελευταία 10 χρόνια. Η καινοτομία συνεχώς δυναμώνει, η κεφαλαιοποίηση των ελληνικών νεοφυών επιχειρήσεων τεχνολογίας σε λιγότερο από 10 χρόνια ξεπέρασε τα 7 δισ. ευρώ, ενώ το υψηλού επιπέδου ερευνητικό δυναμικό μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη της οικονομίας της γνώσης και της τεχνολογίας.

Στο κατώφλι του 2023, η Ελλάδα διαθέτει σημαντικό αριθμό ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων ώστε να αξιοποιήσει τις πολιτικές της ΕΕ για στρατηγική αυτονομία και πράσινη μετάβαση, ενισχύοντας το παραγωγικό της δυναμικό. Ο ΣΕΒ αναπτύσσει στρατηγικές δράσεις, με στόχο να ενισχυθούν οι ελληνικές επιχειρήσεις ώστε να συμμετάσχουν πιο ενεργά στις ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας και συγχρόνως  να κατευθυνθεί η έρευνα & καινοτομία στους τομείς εκείνους που η ΕΕ χρηματοδοτεί για την ενδυνάμωση του παραγωγικού της δυναμικού και την στρατηγική της αυτονομία.