Οι εκκρεμότητες του νέου ασφαλιστικού – Άρθρο κ. Χρήστου Α. Ιωάννου, Οικονομολόγου, Διευθυντή Απασχόλησης και Αγοράς Εργασίας, ΣΕΒ, στο Βήμα της Κυριακής, 22/3/2020

Η υποχρέωση συμμόρφωσης με πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ για τον ν.4387/2016, η ανάγκη οργανωτικού και ψηφιακού μετασχηματισμού του για να αντιμετωπισθούν οι σοβαρές δυσλειτουργίες του ΕΦΚΑ και η έναρξη εφαρμογής κυβερνητικών προγραμματικών εξαγγελιών έφεραν τον ασφαλιστικό ν.4670/2020.  Αφορά τον πρώτο πυλώνα του ασφαλιστικού, ενώ το ευσταθές και βιώσιμο ασφαλιστικό απαιτεί τρεις λειτουργικούς πυλώνες.

Περιλαμβάνει μεν θετικές διατάξεις, υπάρχουν δε αρκετές διατάξεις που θα έπρεπε να τύχουν βελτιώσεων, προς όφελος των παραγωγικά εργαζομένων μισθωτών και των επιχειρήσεων, και του παραγωγικού μετασχηματισμού της οικονομίας:

• Προβλέπεται μείωση ασφαλιστικών εισφορών μισθωτών πλήρους απασχόλησης κατά 0,90% από 1.6.2020  (0,48% στον εργοδότη – 0,42% στον εργαζόμενο.  Θα πρέπει να επανεξετασθεί η ευρύτερη και ταχύτερη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών εργοδοτών – εργαζομένων κατά  2% από 1.6.2020 (αντί 0,90%) και κατά 3% από 1.1.2021.  Τα υφιστάμενα ποσοστά τροφοδοτούν την αδήλωτη εργασία,  το brain drain, και σε συνδυασμό με την υπερφορολόγηση «τιμωρούν» την παραγωγική ειδικευμένη μισθωτή εργασία στις επιχειρήσεις.
• Το ανώτατο όριο ασφαλιστέων μηνιαίων αποδοχών που είναι 6500 ευρώ (είχε ορισθεί στο δεκαπλάσιο του κατωτάτου μισθού) αποσυνδέεται από το ύψος του κατώτατου νομοθετημένου μισθού. Θα πρέπει τώρα να επανεξεταστεί η εκ νέου μείωσή του (λαμβάνοντας υπόψιν και στοιχειώδεις διεθνείς συγκρίσεις – στην Ισπανία είναι 4070,10 ευρώ, στην Αυστρία 5370 ευρώ) .
• Η διάταξη που παρέχει τη δυνατότητα ελεύθερης επιλογής σε δύο ή περισσότερες παράλληλες δραστηριότητες που ισχύει και στην περίπτωση των μισθωτών που παράλληλα αμείβονται και με δελτία παροχής υπηρεσιών, και η επιλογή της ασφαλιστικής κατηγορίας του άρθρου 35 του νομοσχεδίου, και το ανώτατο όριο  της παραγράφου 1.γ του ιδίου άρθρου, θα έπρεπε να ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις μισθωτών ώστε να αρθεί η μεροληψία σε βάρος των παραγωγικών μισθωτών εργαζομένων που απασχολούνται σε μεγάλες επιχειρήσεις και ομίλους επιχειρήσεων.
• Το μέρισμα κερδών που μπορεί να χορηγεί η επιχείρηση στους εργαζόμενους της πρέπει να απαλλάσσεται ρητά  από τις ασφαλιστικές εισφορές μισθωτών και εργοδοτών, ώστε να μην αποτελεί ισχυρό αντικίνητρο χορήγησής του.
• Η θετική διάταξη (παρ. 3.δ του άρθρου 38 (άρθ. 34 του νομοσχεδίου) σχετικά με την αναγωγή σε ημέρες ασφάλισης των αμοιβών των μελών ΔΣ Α.Ε. θα πρέπει να έχει αναδρομική ισχύ ώστε να καλύψει υφιστάμενες εκκρεμότητες.
• Τα μερίσματα που εισπράττουν τα μέλη του ΔΣ, οι οποίοι είναι μέτοχοι σε ποσοστό άνω του 3% του μετοχικού κεφαλαίου της επιχείρησης, να απαλλάσσονται ασφαλιστικών εισφορών, καθώς αφορούν σε πηγή εισοδήματος όπου η βάση της είναι το κεφάλαιο και όχι η εργασία.   Ιδίως δε στις περιπτώσεις όπου μέτοχος περισσοτέρων επιχειρήσεων συμμετέχει σε περισσότερα του ενός Διοικητικά Συμβούλια, το ανώτατο όριο των ασφαλιστικών εισφορών του υπολογίζεται επί του συνόλου των μερισμάτων που λαμβάνει από το εκάστοτε ΔΣ στο οποίο συμμετέχει, ενώ από πλευράς επιχείρησης το ανώτατο όριο υπολογίζεται σε κάθε επιχείρηση ανεξάρτητα και μεμονωμένα.

Η αναγκαία μεταρρύθμιση της κοινωνικής ασφάλισης θα συνεχισθεί τα επόμενα  χρόνια και εξίσου αναγκαία παραμένει η μέριμνα  για:

• την διαφύλαξη της ανταγωνιστικότητας της εργασίας, με μείωση του μη μισθολογικού κόστους της εργασίας που κινείται σε υψηλά επίπεδα (έχοντας μάλιστα χαμηλή ανταποδοτικότητα –  παρά  τις επικείμενες, με το ν.4670/2020, αυξήσεις των ποσοστών αναπλήρωσης για όσους έχουν πλέον των 30 ετών ασφάλισης).
• την αντιμετώπιση της εισφοροδιαφυγής, της εισφοροαποφυγής και της αδήλωτης εργασίας, φαινόμενα τα οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την αποτελεσματικότητα και τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος
• την  ανάπτυξη του  δευτέρου και του τρίτου πυλώνα  κοινωνικής ασφάλισης ώστε να αποκτήσουμε ένα  ευσταθές  ανταποδοτικό,  δίκαιο   και  με αναπτυξιακό ρόλο  ασφαλιστικό σύστημα.