Οι επενδυτικές μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η βιομηχανία
Δρ. Γιώργος Ξηρογιάννης
Διευθυντής Βιομηχανίας, Αναπτυξιακών Πολιτικών και Δικτύων ΣΕΒ
Οι επενδύσεις στην Ελλάδα κατέρρευσαν την τελευταία 10ετία. Από €60 δισ. το 2007 (26% του ΑΕΠ) έπεσαν σε €21,5 δισ το 2017 (12,6% του ΑΕΠ). Η χώρα θεωρητικά ξεπέρασε την εποχή των μνημονίων, όμως συνεχίζει χωρίς σχέδιο επενδυτικής και βιομηχανικής ανάκαμψης. Δεν μπαίνει στα παπούτσια του επενδυτή, επιμένει στην υπερ-φορολόγηση, δεν αφαιρεί επενδυτικά αντικίνητρα, επιβαρύνει το μη μισθολογικό κόστος και το κόστος ενέργειας. Η σταδιακή βελτίωση της βιομηχανικής παραγωγής (+1% τoν 5/2018 έναντι 5/2017), θα ήταν σαφώς μεγαλύτερη αν η χώρα είχε συγκροτημένη βιομηχανική πολιτική. Παραδείγματα εμβληματικών επενδύσεων όπως επαναλειτουργία παλιών βιομηχανικών εγκαταστάσεων, ενεργειακές μονάδες, ναυπηγοεπισκευαστικές βάσεις, το Ελληνικό, κτλ καθυστερούν υπέρμετρα. Οι μεταποιητικές ΜμΕ αποκτούν μεν πρόσβαση σε ΕΣΠΑ, και «αναπτυξιακούς νόμους» όμως ζητούμενο παραμένει η διεθνής ανταγωνιστικότητα τους.
Ο ΣΕΒ τονίζει συνεχώς το μονόδρομο των παραγωγικών επενδύσεων. Μετά τα μνημόνια, η βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος είναι πλέον εθνική ευθύνη. Όσο ταχύτερα ενθαρρύνουμε ετήσιες επενδύσεις €45δις (περίπου 20% του ΑΕΠ όσο και στην ΕΕ), τόσο γρηγορότερη θα είναι η δημιουργία θέσεων εργασίας. Η πρόσθετη επενδυτική κινητοποίηση ισοδυναμεί περίπου με ένα ΕΣΠΑ ετησίως, κεφάλαια τα οποία η δημόσια διοίκηση δεν διαθέτει. Η βελτίωση σε δείκτες όπως «επίδραση της φορολογίας στις επενδύσεις» (137η θέση έναντι 79η της ΕΕ), «χρήσεις γης» (145η θέση έναντι 37ης της ΕΕ), «επίλυση δικαστικών διαφορών» (131η θέση έναντι 34ης της ΕΕ), «διοικητικά βάρη» (130η θέση έναντι 98ης της ΕΕ) οφείλει να αποτελέσει εθνική προτεραιότητα. Η διεθνής επενδυτική ανταγωνιστικότητα είναι τόσο ισχυρή που η βελτίωση της Ελλάδας κατά 19 θέσεις στο Doing Business το 2018 δείχνει πρακτικά ασήμαντη. Η ΕΕ-28 επίσης βελτιώθηκε 10 θέσεις, παραμένοντας 30 θέσεις ψηλότερα από την Ελλάδα. Ένα επιθετικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων για εγχώριες παραγωγικές επενδύσεις είναι προϋπόθεση για την αύξηση της συνεισφοράς της μεταποίησης στο 12% του ΑΕΠ (9% σήμερα). Τον στόχο αυτό, τον αναγνώρισε η κυβέρνηση στην τελευταία Γ.Σ. του ΣΕΒ.
Ένα Υπουργείο Βιομηχανίας μόνο θετικά θα συνεισφέρει στη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης. Ανεξάρτητα όμως δομών, η βιομηχανία έχει ανάγκη από μεταρρυθμίσεις με μετρήσιμους στόχους μέχρι το 2020, όπως:
- Μείωση 30% του εταιρικού φόρου (άμεσα ή έμμεσα) και απλοποίηση των φορολογικών διαδικασιών
- Μείωση 30% του χρόνου αδειοδότησης επενδύσεων
- Μείωση 25% του βάρους της γραφειοκρατίας.
Πέρα του ενεργειακού κόστους, η μεταρρυθμιστική ατζέντα πρέπει να έχει σε προτεραιότητα τα παρακάτω:
Α. Κίνητρα επενδύσεων. Η υπερ-φορολόγηση επιδρά αρνητικά στην αναγνώριση της χώρας ως επενδυτικό προορισμό. Οι μεταρρυθμίσεις αφορούν σε: i) Αποκλιμάκωση (30%) φορολογίας (συνδυαστικά σε εταιρική φορολογία, μερίσματα, ασφαλιστικές εισφορές) μιας και το 52% των εσόδων αναλώνεται σε φόρους και εισφορές, έναντι 33% στην Ε.Ε, ii) Επιταχυνόμενες αποσβέσεις ή/και υπερ-αποσβέσεις 200%, πρακτικές με ισχυρό αναπτυξιακό αποτύπωμα σε Βέλγιο, Ιταλία, Γαλλία, κτλ. iii) Συμψηφισμό ζημιών με μελλοντικά κέρδη, χωρίς χρονικό περιορισμό όπως στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε. Το 30% των κερδών μπορεί να παραμένει διαθέσιμο προς φορολόγηση, όπως στην Πορτογαλία.
Β. Φορολογικές διαδικασίες. Οι 25 φορολογικοί νόμοι και 100+ εγκύκλιοι από το 2011 δεν δημιουργούν σαφήνεια. Τα αντικίνητρα μπορούν να αρθούν με: i) Φορολογικό συντελεστή που δεν αυξάνεται για 3 έτη, ii) Κανονικότητα και έγκαιρη πραγματοποίηση ελέγχων, iii) Ενιαίο tax portfolio με συμψηφισμό απαιτήσεων και υποχρεώσεων σε όλους τους φόρους και τέλη.
Γ. Γραφειοκρατία. Με την Ελλάδα 130η σε 137 χώρες στο δείκτη «WEF – διοικητικά βάρη», η βιομηχανία ζητά τη ριζική μείωση της γραφειοκρατίας, μέσα από: i) Κεντρική αδειοδοτούσα αρχή με αρμοδιότητες στην έκδοση του συνόλου των αδειών ή/και αδειοδότηση ενός βήματος με όλες τις εγκρίσεις (πχ χωροταξία, περιβάλλον, λειτουργία, δασαρχείο, αρχαιολογία, κτλ), ii) Υποχρεωτική τήρηση εγκριτικών προθεσμιών, iii) Άρση επικαλύψεων στους ελέγχους και πάταξη λαθρεμπορίου. Όμοιες μεταρρυθμίσεις έχουν ήδη δημιουργήσει σύγχρονο επενδυτικό περιβάλλον σε Πορτογαλία, Ολλανδία, Δανία, Ισπανία, Γερμανία, Γεωργία, κτλ.
