Οι θέσεις του ΣΕΒ για το ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ II – Άρθρο κας Κατερίνας Δασκαλάκη, Senior Advisor Τομέα Απασχόλησης και Αγοράς Εργασίας ΣΕΒ, στο περιοδικό EPSILON7 – ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2020
Είναι κοινά αποδεκτό ότι η εισαγωγή του πληροφοριακού συστήματος ΕΡΓΑΝΗ, πιλοτικά το 2011 και επίσημα το 2012, στην ελληνική αγορά εργασίας αποτέλεσε μία ψηφιακή καινοτομία ως προς τη μείωση των διοικητικών βαρών για επιχειρήσεις και πολιτεία, ενίσχυση διαφάνειας και σημαντικό εργαλείο στην παρακολούθηση της αγοράς εργασίας. Το ΕΡΓΑΝΗ II, σύμφωνα με τις εξαγγελίες της ηγεσίας του Υπουργείου Εργασίας, τελεί υπό διαμόρφωση και οφείλει να λάβει υπόψη τις θέσεις των εθνικών κοινωνικών εταίρων, τα μέλη των οποίων αποτελούν τους κύριους αποδέκτες των υπηρεσιών του συστήματος.
Ο ΣΕΒ έχει επανειλημμένα επισημάνει βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις και έχει προτείνει λύσεις στην ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας, κάποια από τα οποία συνοψίζονται στα κατωτέρω:
-Ο εργοδότης καλείται να προδηλώσει τον χρόνο υπερεργασίας ημερησίως. Η προηγούμενη γνωστοποίηση δεν είναι δυνατόν να τηρείται πάντα, καθότι συχνά η υπερεργασία συνιστά απασχόληση για απρόβλεπτο – έκτακτο λόγο ή περίσταση, γεγονός που καθιστά αδύνατη την καταχώρηση πριν την έναρξη πραγματοποίησης της. Πρόταση του ΣΕΒ είναι η εκλογίκευση της διαδικασίας γνωστοποίησης της υπερεργασίας και υπερωρίας λαμβάνοντας υπόψη τις πραγματικές συνθήκες εργασίας στην αγορά, ενώ για οποιαδήποτε διαφοροποίηση του δηλωθέντος ωραρίου, η οποία δεν συνιστά υπερωρία (δηλαδή και για ώρες που θα εμφανισθούν στο τέλος της εβδομάδας ως ώρες υπερεργασίας), να υποβάλλεται το έγγραφο Ε4 και μόνον για τις υπερωρίες να υποβάλλεται έγγραφο Ε8).
-Ο εργοδότης δεν έχει τη δυνατότητα ακύρωσης της υπερωριακής απασχόλησης μετά την παρέλευση του χρονικού διαστήματος πραγματοποίησής της, ούτε κατ’ εξαίρεση ούτε υπό αυστηρές προϋποθέσεις, γεγονός που θα βοηθούσε τις επιχειρήσεις να έχουν την ευελιξία να οργανώσουν / διευθετήσουν καλύτερα το χρόνο εργασίας τους σύμφωνα με τις ανάγκες τους. Οι εξαιρέσεις αυτές και η αντίστοιχη καταχώρηση μπορεί να σχετιστεί με το είδος / δραστηριότητα της επιχείρησης και τον αριθμό των εργαζομένων της.
-Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα που έχει επανέλθει, μετά την κατάργηση της διάταξης του ν. 4911/2019 για το πλαίσιο των εργολαβιών, είναι η υποχρέωση του εργοδότη (αφορά κύριο έργου / μεσολαβούντα πρόσωπα, αλληλεγγύως και εις ολόκληρο) (ΥΑ 51524/1262/7-11-2019) αναγγελίας του απασχολούμενου προσωπικού του επί εκτέλεσης οικοδομικής εργασίας ή τεχνικού έργου στο ΕΡΓΑΝΗ πριν την ανάληψη κάθε ημερήσιας απασχόλησης. Το γεγονός αυτό επαναφέρει, έστω και σε πιο περιορισμένο πεδίο εφαρμογής, τα ποικίλα προβλήματα που είχε προκαλέσει (βλ. Υπόμνημα ΣΕΒ επί ν/σ Υπουργείου Εργασίας, 2/7.2018, σελ. 7) η άνευ λογικής διάταξης των εργολαβιών – υπεργολαβιών, δημιουργεί σύγχυση στις επιχειρήσεις και αυξάνει αναίτια το διοικητικό βάρος και το μισθολογικό της κόστος. Πρόσφορο θα ήταν η απόσυρση της σχετικής ΥΑ, η εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου ως ίσχυε και των σχετικών άρθρων του Α.Κ.
-Δεν υφίσταται πρόβλεψη σχετικά με τους στρατευμένους μισθωτούς που δεν επιθυμούν να επιστρέψουν στην εργασία τους μετά τη λήξη της στρατιωτικής τους θητείας και της υποχρέωσης υποβολής του Ε5 Αναγγελία Οικειοθελούς Αποχώρησης με την υπογραφή του εργαζομένου. Μόνη λύση είναι η προσθήκη των αντίστοιχων πεδίων («αφορά στράτευση» στο Ε5 και «αφορά επιστροφή από στρατό» στο Ε3) και την υποβολή του Ε5 πριν την στράτευση του μισθωτού και όχι μετά την ολοκλήρωση της θητείας του.
Ο ΣΕΒ από κοινού με τη ΓΣΕΒΕΕ, την ΕΣΕΕ και τον ΣΕΤΕ τον περασμένο Σεπτέμβριο συμφωνήσαν, μεταξύ άλλων, σε 4 βασικούς άξονες και εισηγήθηκαν προς την ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας, τον συνολικό ανασχεδιασμό των διαδικασιών / πληροφοριακών συστημάτων του. Ειδικότερα, συμφώνησαν και πρότειναν τα εξής:
1. Διαλειτουργικότητα πληροφοριακών συστημάτων των θεσμών της αγοράς εργασίας (ΕΡΓΑΝΗ/ ΣΕΠΕ/ ΟΑΕΔ, ΕΦΚΑ, TAXIS), αξιοποιώντας πλήρως τις δυνατότητες που παρέχει η σημερινή τεχνολογία. Είναι κατανοητό ότι το ζήτημα αφορά ευρύτερα την ψηφιοποίηση των θεσμών της αγοράς αλλά η διαλειτουργικότητα αναμφισβήτητα θα συνδράμει στην αποτελεσματικότητα των ελέγχων, την απλοποίηση των διαδικασιών και την ασφάλεια δικαίου, προς όφελος όλων των εμπλεκόμενων φορέων σε μία συνεχώς μεταβαλλόμενη αγορά εργασίας.
2. Απλοποίηση πληροφοριακού συστήματος (απλοποίηση / διασύνδεση των εντύπων, επανακαθορισμός των δύσχρηστων / πολύπλοκων διαδικασιών που δημιουργούν σύγχυση στην αγορά εργασίας). Αναμένουμε την πιλοτική έκδοση του συστήματος, σύμφωνα με τις διαβεβαιώσεις των στελεχών του Υπουργείου Εργασίας, και την δοκιμαστική περίοδο που θα ακολουθήσει.
3. Δυνατότητα πρόσβασης των εθνικών κοινωνικών εταίρων στα δεδομένα του ΕΡΓΑΝΗ και σε όλους τους θεσμούς της αγοράς εργασίας (ΕΦΚΑ, ΟΑΕΔ, ΣΕΠΕ), σύμφωνα άλλωστε και με τα διεθνή πρότυπα της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας και της συμφωνίας τους στο πλαίσιο της ΕΓΣΣΕ 2018 και της ανανέωσής της το 2020.
4. Σύσταση Τεχνικής Ομάδας Εργασίας, τριμερούς σύνθεσης, η οποία θα επεξεργαστεί τα αποτελέσματα της διαβούλευσης και θα καταλήξει σε πρόταση προς υιοθέτηση από την πολιτεία, σχετικά με την αναμόρφωση του ΕΡΓΑΝΗ II. Η σχετική ομάδα έχει συσταθεί, χωρίς όμως τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων, προκειμένου να έχουμε τη δυνατότητα να παρουσιάσουμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθημερινά οι επιχειρήσεις.
Είναι σαφές ότι θα πρέπει να προηγηθεί μία εκτεταμένη και ουσιαστική διαβούλευση με τους φορείς της αγοράς πριν διαμορφωθεί το προτεινόμενο νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο θα διέπει το πλαίσιο του ΕΡΓΑΝΗ II. Σε αυτήν τη διαβούλευση είναι κρίσιμο να ληφθούν υπόψη ενδεχόμενες ανάγκες που θα προέλθουν από την προσαρμογή στην ανάπτυξη νέων μορφών οικονομίας, όπως η συνεργατική οικονομία (collaborative economy) ή οικονομία κοινής χρήσης (sharing econonomy), τις αλλαγές στην οργάνωση εργασίας, όπου η ιεραρχική και γραφειοκρατική δομή αντικαθίσταται από εναλλασσόμενα δίκτυα μικρών και ευέλικτων ομάδων εργαζομένων διασυνδεδεμένων μέσω των νέων τεχνολογιών αλλά και τις νέες εργασιακές συνθήκες (όπως η τράπεζα χρόνου, η μικροαπασχόληση, οι νέες μορφές απασχόλησης) όπως αυτά διαμορφώνονται στο πλαίσιο της 4ης βιομηχανικής επανάστασης και έχουμε χαρακτηρίσει τα προηγούμενα χρόνια ως το «μέλλον της εργασίας». Απαραίτητη, όμως, είναι και η έγκαιρη κωδικοποίηση και απλοποίηση του σχετικού νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου για την απλοποίηση του ΕΡΓΑΝΗ II και την καλύτερη εφαρμογή της νομοθεσίας.
