Περιβαλλοντική Αδειοδότηση: Μπορούμε να τα πάμε καλύτερα
Πηνελόπη Παγώνη
Ανώτερη Διευθύντρια Υγιεινής, Ασφάλειας, Περιβάλλοντος & Βιώσιμης Ανάπτυξης Ομίλου ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε.
Είναι γεγονός ότι με τον Ν. 4014/2011 η διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης εντάχθηκε σε ένα πλαίσιο απλοποίησης και διαφάνειας. Αυτό εκφράστηκε με την κατάργηση μιας σειράς αδειών και την ενσωμάτωσή τους στην Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), με τη θέσπιση ενός αυστηρού χρονικού πλαισίου για την ολοκλήρωση της αδειοδότησης, την επιβολή κυρώσεων και τους εναλλακτικούς τρόπους επίσπευσης της αδειοδότησης, την καθιέρωση ενός ηλεκτρονικού συστήματος για έναν πιο ασφαλή και διαφανή τρόπο αδειοδότησης, με την παράλληλη μείωση ενός μεγάλου όγκου εγγράφων, την αύξηση της χρονικής ισχύος της ΑΕΠΟ, τη δυνατότητα αξιολόγησης των μελετών και την πραγματοποίηση επιθεωρήσεων από ιδιωτικούς φορείς, καθώς επίσης και τη μείωση των ασφαλιστικών καλύψεων για τις εγκαταστάσεις που εφαρμόζουν συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης. Ο νόμος, αυτός μετά από την ολοκλήρωση της πληθώρας των υπουργικών αποφάσεων, την έκδοση των οποίων προβλέπει και δεν έχουν δυστυχώς ακόμη ολοκληρωθεί, θα ικανοποιούσε τα πάγια αιτήματα των επιχειρήσεων που στοχεύουν στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας τους και την ουσιαστική περιβαλλοντική προστασία, στη μείωση του διοικητικού κόστους για την οικονομία και την κοινωνία και συνολικότερα στη βιώσιμη ανάπτυξη.
Σύμφωνα με την Ex post μελέτη «Έκθεση Συνεπειών Ρυθμίσεων στην ανταγωνιστικότητα από την εφαρμογή του Ν 4014/11», που έγινε για τα πρώτα χρόνια εφαρμογής αυτού, διαπιστώθηκε μείωση αριθμού φακέλων πάνω από 88% και πάνω από 50% βελτίωση στους χρόνους απόκρισης. Έχει λοιπόν ήδη καταγραφεί εντυπωσιακή βελτίωση στην διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης σε σχέση με το νομοθετικό πλαίσιο πριν τον Ν. 4014. Παρόλα αυτά, έχουμε ακόμα μεγάλες καθυστερήσεις, αφού οι πραγματικοί χρόνοι ανταπόκρισης παραμένουν πολλαπλάσιοι αυτών που καθορίζει ο νόμος και η διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης θεωρείται για τις περισσότερες επιχειρήσεις επίπονη και χρονοβόρα. Στις καθυστερήσεις έρχονται να προστεθούν αυτές των τελικών υπογραφών των αποφάσεων λόγω αλλαγών των Υπουργών Περιβάλλοντος και οργανωτικών αλλαγών των υπηρεσιών.
Οι άνθρωποι των επιχειρήσεων γνωρίζουμε ότι η δύσκαμπτη αυτή πραγματικότητα πρέπει και μπορεί να αλλάξει. Η επίσπευση του εγκριτικού έργου των αρχών απαιτεί την ενίσχυση με προσωπικό, που μάλιστα πρέπει να είναι εκπαιδευμένο και εξειδικευμένο σε περιβαλλοντικά θέματα, τεχνολογίες περιβάλλοντος παρόλο που αυτό σήμερα φαντάζει απαγορευτικό. Η απλοποίηση του εγκριτικού έργου απαιτεί την επανεξέταση της κατηγοριοποίησης έργων και δραστηριοτήτων, ώστε να μειωθούν οι σημαντικές αποκλίσεις που παρουσιάζει η Ελληνική νομοθεσία συγκριτικά με την Ευρωπαϊκή (2011/92/EΕ) υπέρ της υποβολής Μ.Π.Ε., έναντι της ένταξης στο καθεστώς των Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων (Π.Π.Δ.). Αντίστοιχα η αποτελεσματικότερη διαχείριση των φακέλων απαιτεί να εφαρμοστεί άμεσα η ηλεκτρονική υποβολή και διεκπεραίωση Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων με την ενεργοποίηση της πλατφόρμας του Ηλεκτρονικού Μητρώου, που έχει τεθεί μεν σε δοκιμαστική λειτουργία από το 2014, αλλά παραμένει ανενεργή για να περάσουμε σε ηλεκτρονική διεκπεραίωση και ροή εργασιών, συμβάλλοντος και στην περαιτέρω διαφάνεια της αδειοδοτικής διαδικασίας. Και φυσικά απαιτείται να ανοίξει ο διάλογος όλων των ενδιαφερομένων μερών για τη νομική θωράκιση των ΑΕΠΟ έναντι τυχόν νομικών προσφυγών.
Η Βιώσιμη Ανάπτυξη, δηλαδή η οικονομική ανάπτυξη με προστασία του περιβάλλοντος για όφελος της κοινωνίας, οι Στόχοι ΟΗΕ για το 2030, που αποτελούν εθνικές δεσμεύσεις και κυριότερα οι προκλήσεις του μέλλοντος προϋποθέτουν ένα σύγχρονο, ευέλικτο και αποτελεσματικό πλαίσιο περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Είναι ανάγκη …και μπορούμε να τα πάμε καλύτερα.
