Πολλές μεταρρυθμίσεις για δύο επαναστάσεις – άρθρο του κ. Χρήστου Α. Ιωάννου, Δ/ντή Τομέα Απασχόλησης και Αγοράς Εργασίας ΣΕΒ, στη Ναυτεμπορική, 17/1/2020
Στην αρχή της τρίτης δεκαετίας του 21ου αιώνα η Ελληνική κοινωνία και οικονομία πρέπει να κάνουν άλματα. Και να τα κάνουν άμεσα. Τα επόμενα δύο-τρία χρόνια. Να κινηθούν ταχύτατα για την συμμετοχή της στην 3η και στην 4η βιομηχανική επανάσταση. Την 3η που «την έχασαν» και την 4η που επίσης κινδυνεύουν «να χάσουν». Για να συμμετάσχουμε ως κοινωνία, ως οικονομία, και ως παραγωγοί, στην 4η βιομηχανική επανάσταση πρέπει να καλύψουμε τα μεγάλα ελλείματα της ανεπαρκούς συμμετοχής μας στην 3η -στην ψηφιακοποίηση της οικονομίας.
Η δεκαετία που έφυγε ήταν δεκαετία κρίσης και χρεοκοπίας. Στις αρχές της «μας έφταιγαν», και για την κρίση, και για την χρεοκοπία, «οι άλλοι». Η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και η ατελής αρχιτεκτονική της ευρωζώνης του 2010. Ακόμη και σήμερα για πολλούς, που αρνούνται να δουν ή να κατανοήσουν τα ενδογενή αίτια της δεκαετούς μας κρίσης και χρεοκοπίας, «μας φταίνε» πάντα «οι άλλοι».
Όμως αν «μας έφταιγαν» μόνον, ή κυρίως, «οι άλλοι» (η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και η ατελής αρχιτεκτονική της ευρωζώνης του 2010), τότε κι άλλες χώρες του Ευρωπαϊκού νότου, η Πορτογαλία, η Κύπρος, η Ισπανία, (ως προς την κρίση και η Ιρλανδία), θα χρειαζόντουσαν τρία μνημόνια και μια ολόκληρη δεκαετία για να βγουν από τις δικές τους κρίσεις. Δεν τα χρειάσθηκαν. Συγκριτικά με την Ελλάδα, μπήκαν αργότερα και βγήκαν πολύ νωρίτερα.
Η Ελλάδα «έχασε» την δεκαετία 2010-2019, περισσότερο από κάθε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ και της Ευρωζώνης, γιατί «είχε χάσει» περισσότερο από κάθε άλλον και την δεκαετία 2000-2009. Αυτό καθόρισε, και καθορίζει, την διάρκεια και το βάθος της ελληνικής κρίσης και χρεοκοπίας. Η ελληνική ήταν κυρίως εγχώριο επίτευγμα. Η Ελληνική κοινωνία είχε αναθέσει την πρωτοκαθεδρία στο πελατειακό κράτος, το οποίο δανειζόταν αφειδώς, προκειμένου να τροφοδοτεί έναν άκρατο καταναλωτισμό σαν να μην υπήρχε αύριο. Είχε αφεθεί στον αντιπαραγωγικό μετασχηματισμό της.
Δανειζόταν από την μια, δεν επένδυε από την άλλη. Ή ορθότερα όταν και όσο επένδυε, δεν επένδυε στην παραγωγή. Η παραγωγή και οι επενδύσεις θεωρήθηκαν δευτερεύουσας και τριτεύουσας σημασίας. Η παραγωγή διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων και υπηρεσιών συρρικνώθηκε από το, ήδη χαμηλό, 25,8% του ΑΕΠ το 2000, στο ιστορικό χαμηλό 20,9% το 2009-2010. Το μερίδιο της μεταποίησης στο ΑΕΠ από το ήδη εξαιρετικά χαμηλό 9,5% του ΑΕΠ το 2000, έφτασε στο επίσης ιστορικό χαμηλό 7,6-7,2% του ΑΕΠ, το 2009-2010. Οι επενδύσεις επί δεκαετία, αλλά και στην «κορύφωσή» τους το 2008, έμοιαζαν μεν στα επίπεδα του μέσου όρου της ΕΕ, αλλά δεν ήταν στους παραγωγικούς τομείς και κλάδους.
Μία συν μία δεκαετία μετά που βρισκόμαστε; Μοιάζει να μην αλλάξαμε, ακόμη, αιώνα. Ο συνολικός πληθυσμός της χώρας έχει αρχίσει να μειώνεται πλέον, αλλά δεν έφθασε ακόμη (2018: 10,7 εκατ.) τα επίπεδα του 2000 (10,5 εκατ.). Γερνάει γρήγορα ωστόσο. Η συνολική απασχόληση του 2018 (3,8 εκατ.) υπολείπεται ακόμη εκείνης του 2000 (4,1 εκατ.). Ως προς την δομή του ΑΕΠ, «ισορροπήσαμε» το 2018 σχεδόν στο σημείο αφετηρίας του 2000. Το μερίδιο των διεθνώς εμπορεύσιμων στο ΑΕΠ ήταν 25,8% το 2000 και ξαναέφτασε στο 25,8% το 2018. Το μερίδιο της μεταποίησης ήταν 9,5% το 2000 και ξαναέφτασε στο 9,5% το 2018.
