Πως θα διατηρηθεί η εξαγωγική δυναμική
Άρθρο Δρος Γιώργου Ξηρογιάννη, Αναπληρωτή Γενικού Διευθυντή ΣΕΒ, στο Βήμα
Οι πρώτοι μήνες του 2022 βρίσκουν τις εξαγωγές να συνεχίζουν τη δυναμική του 2021. Παρά τις δυσμενείς διεθνείς εξελίξεις, οι εξαγωγές βρίσκουν διεξόδους είτε σε νέες αγορές είτε διεκδικώντας μεγαλύτερα μερίδια στις παραδοσιακές αγορές.
Το πρώτο εξάμηνο του 2022, ο «σκληρός» πυρήνας των εξαγωγών (δηλαδή τα αγαθά χωρίς καύσιμα και πλοία) παρουσίασε 24% άνοδο. Η πορεία αυτή αποδεικνύει ότι η βιομηχανία διατηρεί ισχυρή ανταγωνιστικότητα, παρά τις διαδοχικές δυσκολίες την τελευταία δεκαετία.
Ο ΣΕΒ αναγνωρίζει τέσσερεις λόγους αισιοδοξίας για την πορεία των εξαγωγών.
Πρώτον, η χώρα διαθέτει βιομηχανικές μονάδες με ηγετικές επιδόσεις, ειδικά στον κλάδο των μετάλλων. Οι βιομηχανίες αυτές ανταπεξέρχονται στον ισχυρό διεθνή ανταγωνισμό, καταφέρνοντας 30% αύξηση των εξαγωγών τους το 2021 και 47% το 2022. Οι επιδόσεις αυτές είναι αποτέλεσμα των συνεχιζόμενων επενδύσεων, οι οποίες ωφελούν τόσο την οικονομία όσο και την σταθερότητα των θέσεων εργασίας.
Δεύτερος λόγος είναι οι σταθερές επιδόσεις των προϊόντων υψηλότερης προστιθέμενης αξίας. Ενδεικτικά, η εγχώρια φαρμακοβιομηχανία διατηρεί τα εξαγωγικά της μερίδια (+0,2% το 2021). Οι νέες επενδύσεις της σε προϊόντα βιοτεχνολογίας ή σύνθετων σκευασμάτων, σίγουρα θα βελτιώσουν τις επιδόσεις αυτές.
Τρίτος λόγος είναι οι επιδόσεις των παραδοσιακών προϊόντων. Ενδεικτικά, οι εξαγωγές τροφίμων παρουσιάζουν 19% βελτίωση το 2022, διεισδύοντας ακόμα περισσότερο στις αγορές της ΕΕ. Οι αγορές αυτές έχουν ευκολότερες τελωνειακές διαδικασίες, ταχύτερη μεταφορά και συνήθως καλύτερες οικονομικές αποδόσεις. Συνεπώς, η δρομολόγηση του 67% των εξαγωγών προς την ΕΕ είναι μια θετική εξέλιξη.
Τέταρτος λόγος, είναι οι επιδόσεις των ελληνικών εταιριών ψηφιακής τεχνολογίας στο εξωτερικό. Παρότι δεν καταγράφεται στις εξαγωγές αγαθών, αυτό το δυναμικό οικοσύστημα δραστηριοποιείται με μεγάλη επιτυχία διεθνώς.
Ωστόσο, η περίοδος που διανύουμε δεν επιτρέπει εφησυχασμούς, μιας και το οξύ ενεργειακό πρόβλημα ναρκοθετεί το μέλλον της βιομηχανίας. Επιπλέον του κυρίαρχου αυτού ζητήματος, αναγνωρίζουμε ορισμένους παράγοντες που λειτουργούν αντίρροπα στην εξαγωγική δυναμική.
Η συγκράτηση του πληθωρισμού είναι ιδιαίτερα κρίσιμη. Εκτός της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών, ο πληθωρισμός ροκανίζει την εξαγωγική δυναμική των επιχειρήσεων. Ως παράδειγμα, οι εξαγωγές αγαθών σε σταθερές (αποπληθωρισμένες) τιμές μειώθηκαν κατά 3% το πρώτο εξάμηνο του 2022, παρά την ονομαστική άνοδο τους κατά 24%. Η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις ότι ο όγκος των εξαγωγών αντιμετωπίζει πλέον σημαντικές προκλήσεις.
Το εμπορικό έλλειμα παραμένει υψηλό, παρά την τάση συγκράτησης. Η μόνη διέξοδος είναι η ακόμα πιο δραστική ενθάρρυνση επενδύσεων προστιθέμενης αξίας. Οι βελτιώσεις στον αναπτυξιακό νόμο και το ΕΣΠΑ είναι προς αυτή τη κατεύθυνση. Αλλά σύντομα θα κληθούμε να δρομολογήσουμε μια ακόμα πιο ισχυρή σύνδεση των επιδοτήσεων αυτών με τη δημιουργία υψηλότερης προστιθέμενης αξίας.
Επιπλέον, η διεύρυνση της εξαγωγικής βάσης είναι επιβεβλημένη. Είναι γεγονός, ότι οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις δεν έχουν σταθερές επιδόσεις, περίπου το 3% αυτών εξάγει και αυτό περιστασιακά. Η δημιουργία νέων ηγετών στο διεθνές εμπόριο μόνο θετικά οφέλη θα έχει στην οικονομία. Την τρέχουσα περίοδο, οι υπηρεσίες ExportReady του ΣΕΒ διακρίνουν τρεις γεωγραφίες που μπορούν να δώσουν ισχυρές εξαγωγικές προοπτικές.
Οι μεγάλες αγορές με παραδοσιακούς δεσμούς με την Ελλάδα είναι ο πρώτος στόχος. Ο ΣΕΒ κεφαλοποιεί τις διεθνείς διασυνδέσεις του και βοηθά τα μέλη του να διευρύνουν το εμπορικό αποτύπωμα τους σε χώρες όπως η Γαλλία, η Ιαπωνία, ο Καναδάς, οι ΗΠΑ.
Ο αραβικός κόσμος είναι ο δεύτερος στόχος του ExportReady. Η πρωτοβουλία του ΣΕΒ για την ταχύτατη ενεργοποίηση του επιχειρηματικού συμβουλίου Ελλάδας – Σαουδικής Αραβίας, ήδη, δημιουργεί εμπορικές και επενδυτικές ευκαιρίες. Τα μέλη του Συμβουλίου είχαν κεντρικό ρόλο στις πρόσφατες διμερείς συμφωνίες, ενώ η επόμενη επιχειρηματική συνάντηση προγραμματίζεται για τις αρχές Νοεμβρίου.
Τρίτος στόχος παραμένουν οι αναδυόμενες αγορές της Ν.Α. Ασίας και της Υποσαχάριας Αφρικής. Οι δύο αυτές περιοχές, είναι ιδανικές για τους Έλληνες εξαγωγείς. Έχουν συνεχή οικονομική άνθηση, πολλά κατασκευαστικά έργα, νέο σε ηλικία πληθυσμό και μια μεσαία τάξη με διαρκώς αυξανόμενες καταναλωτικές ανάγκες.
Ο ΣΕΒ είχε την ευκαιρία να παρουσιάσει τις παραπάνω θέσεις στο πλαίσιο της πολύ ενδιαφέρουσας συζήτησης, με θέμα την εξωστρέφεια της οικονομίας, που διοργάνωσε το Υπουργείο Οικονομικών στη φετινή ΔΕΘ.
