Πράσινη μετάβαση με διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας
Άρθρο κ. Μιχάλη Μητσόπουλου, Διευθυντή Τομέα Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος και Ρυθμιστικών Πολιτικών ΣΕΒ, στο Capital.gr
Η ταχεία μετάβαση της κοινωνίας μας σε ένα υπόδειγμα βιώσιμης ανάπτυξης προϋποθέτει ότι όλες οι επιχειρήσεις θα εφαρμόσουν, χωριστά η κάθε μια και όλες συνολικά, φιλόδοξα σχέδια μετάβασης τα επόμενα χρόνια. Η επιτυχία των δημόσιων πολιτικών που στόχο έχουν την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη μετάβαση θα κριθεί από το τελικό αποτέλεσμα σε ό,τι αφορά τη διευκόλυνση, στην πράξη, της εφαρμογής αυτών των σχεδίων. Τα σχέδια αυτά θα αντιμετωπίσουν πολλές προκλήσεις, επιχειρηματικούς και τεχνολογικούς κινδύνους, και προϋποθέτουν τη ριζική μεταβολή των συστημάτων συλλογής και αξιολόγησης πληροφορίας καθώς και των συστημάτων διοίκησης. Το εγχείρημα, αθροιστικά και χωριστά για επιχειρήσεις, πολιτικές ηγεσίες και την κοινωνία μας, θα είναι πρωτόγνωρο.
Οι 3 αρχές για μια επιτυχημένη μετάβαση
Η επιτυχία όμως θα εξαρτηθεί και από την τήρηση, ως απαράβατων, ορισμένων αρχών:
- Διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής παραγωγικής βάσης.
- Αναλογικότητα των μέτρων πολιτικής.
- Νομοθέτηση υποχρεώσεων σε κάθε στάδιο που μπορούν στην πράξη να εκπληρωθούν.
Η ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων είναι κρίσιμος παράγοντας επιτυχίας, καθώς αυτές θα προσφέρουν τελικά, έμμεσα και άμεσα, του πόρους που θα χρηματοδοτήσουν και θα καταστήσουν τεχνικά εφικτή τη μετάβαση. Μάλιστα, την ίδια ώρα πρέπει να διατηρηθεί μια εύρωστη αγορά εργασίας που θα είναι προσβάσιμη σε όλες τις γενεές. Είναι κατανοητό ότι οι φιλόδοξοι στόχοι απαιτούνται στην παρούσα συγκυρία, αλλά εξίσου σημαντική για την τελική επιτυχία είναι η διασφάλιση ότι η διαδρομή προσαρμογής σε κάθε σημείο θα είναι συμβατή με τους περιορισμούς που θέτουν οικονομικές, τεχνολογικές αλλά και κοινωνικές πραγματικότητες. Για αυτό η ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων αναδεικνύεται σε κρίσιμο παράγοντα επιτυχίας του εγχειρήματος που πρέπει να διαφυλαχθεί από κάθε ευρωπαϊκή και εθνική πολιτική χωριστά, αλλά και αθροιστικά.
Οι ευρωπαϊκές οδηγίες CSRD και CSDDD
Αυτές οι παρατηρήσεις αφορούν και τις προτάσεις Οδηγίας όπως η Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) και Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD).
Σε ό,τι αφορά τη CSRD για τη δημοσιοποίηση στοιχείων που αφορούν την κοινωνία και το περιβάλλον, εκκρεμεί η οριστικοποίηση των λεπτομερειών εφαρμογής που θα ορίσουν τα υπό έκδοση πρότυπα και το στοίχημα είναι η διατήρηση ενός επιπέδου αναλογικότητας ώστε να αποφευχθεί ένας υπερβολικός και χωρίς προστιθέμενη αξία φόρτος. Σε ό,τι αφορά τη CSDDD, που αφορά την υποχρέωση δέουσας επιμέλειας των επιχειρήσεων να εντοπίσουν, αποτρέψουν και μειώσουν αρνητικούς κινδύνους για κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα, οριστικοποείται αυτή την περίοδο. Είναι σημαντικό να διαμορφωθεί με έναν τρόπο που να αποτελέσει ουσιαστικό κίνητρο μετάβασης χωρίς να δημιουργήσει πιθανά αντικίνητρα -κάτι που πιστεύουμε ότι δεν είναι στις προθέσεις του νομοθέτη- και που τελικά θα εμποδίσει τη βέλτιστη μετάβαση κυρίως στο πεδίο της επίτευξης κλιματικών και περιβαλλοντικών στόχων.
Ενδεικτικά, είναι κρίσιμο να αναγνωριστεί από το κείμενο και κατά τη σκοπούμενη επέκταση της υποχρέωσης δέουσας επιμέλειας και των ευθυνών που απορρέουν από αυτή ότι οι επιχειρήσεις δεν έχουν ομοιόμορφο έλεγχο και δυνατότητα επιρροής σε όλα τα στάδια της αλυσίδας αξίας, που ξεκινάει από τους προμηθευτές και καταλήγει στην ανακύκλωση ή απόσυρση του προϊόντος από τον τελικό καταναλωτή. Η αναγνώριση αυτής της πραγματικότητας είναι κρίσιμο στοιχείο ρεαλισμού και αναλογικότητας. Τελικά, αν υιοθετηθεί, θα επιτρέψει την άσκηση της μέγιστης επιρροής που μπορεί να ασκηθεί σε κάθε σημείο της αλυσίδας αξίας.
Εφόσον υιοθετηθούν βελτιώσεις όπως η προαναφερόμενη, μαζί με άλλες όπως η διασαφήνιση κρίσιμων εννοιών, η διασφάλιση της εποικοδομητικής εμπλοκής εταίρων όταν έχουν συμφέρον σε μια υπόθεση, η υιοθέτηση των επισημάνσεων της Επιτροπής Ρυθμιστικού Ελέγχου και η ισότιμη αντιμετώπιση ευρωπαϊκών και μη επιχειρήσεων, οι πιθανότητες επιτυχίας της των Οδηγιών αυτών να συμβάλλουν στη μετάβαση με παράλληλη διατήρηση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας θα ενισχυθεί σημαντικά.
Αυτό είναι κάτι που αξίζουν η Ευρώπη και ο πλανήτης.
