Προκλήσεις από τις νέες μεταρρυθμίσεις στην εργατική νομοθεσία – Ν.4554/2018

Μάγδα Κωνσταντέλου
Human Resources Manager Greece and Cyprus, IBM Hellas AE

Όλες οι επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους προσδοκούν απλοποίηση των γραφειοκρατικών διαδικασιών.

Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια υπήρξαν πολλές πρωτοβουλίες στον εργασιακό και ασφαλιστικό τομέα προς την κατεύθυνση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Η εποχή των χειρογράφων έληξε οριστικά με την ΕΡΓΑΝΗ και την ΗΔΙΚΑ. Παρά ταύτα, πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις δημιουργούν αυξημένη πολυπλοκότητα σε ήδη υπάρχουσες χρονοβόρες διαδικασίες.

Μια από αυτές αφορά και το νόμο περί ευθύνης αναθέτοντος, εργολάβου και υπεργολάβου έναντι των εργαζομένων. Σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 9 του Ν.4554/2018 «Ο εργολάβος υποχρεούται να αποστέλλει κάθε μήνα στον αναθέτοντα αποδείξεις καταβολής των αποδοχών και των τυχόν οφειλόμενων αποζημιώσεων απόλυσης και βεβαιώσεις καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων του καθώς και των εργαζομένων του υπεργολάβου σε περίπτωση υπεργολαβίας».

Η εν λόγω διάταξη γεννά τα εξής ζητήματα:

– Απαιτεί την ad hoc δημιουργία ενός κοστοβόρου μηχανισμού ελέγχου εντός των επιχειρήσεων που εκφεύγει πλήρως του κύριου τομέα δραστηριοτήτων τους, τη στιγμή που ο έλεγχος ύπαρξης υποκρυπτόμενης εργασίας μπορεί να πραγματοποιηθεί πολύ πιο αποτελεσματικά από τις υπηρεσίες του ίδιου του κράτους.
– Καθιστά πρακτικά πολύ δύσκολο τον υπολογισμό του αναλογούντος ποσού που μία εταιρεία ως εργολάβος μπορεί να κληθεί να αναλάβει (αναφορικά με απλήρωτους μισθούς, αποζημιώσεις απόλυσης και ασφαλιστικών εισφορών) για τις εταιρείες που χρησιμοποιεί ως υπεργολάβους.
– Οδηγεί σε διευρυμένη επεξεργασία προσωπικών δεδομένων επιβάλλοντας στις επιχειρήσεις την υποχρέωση προστασίας των σχετικών στοιχείων προσωπικού των υπεργολάβων τους τα οποία και λαμβάνουν έτσι ώστε να πραγματοποιήσουν τον έλεγχο όπως επιτάσσει ο νόμος, ενώ, σε περίπτωση μη αποτελεσματικής διασφάλισής τους, τους εκθέτει στα εξαιρετικά υψηλά πρόστιμα, που προβλέπει ο Γενικός Κανονισμός Προστασίας των Προσωπικών Δεδομένων.

Τέλος, σε ένα ακόμα παράδειγμα αυξημένης γραφειοκρατίας, θα πρέπει να αναφέρουμε και την, από την 1η Σεπτεμβρίου 2018, υποχρέωση αναγγελίας πραγματοποίησης της υπερεργασίας και της υπερωριακής απασχόλησης, μέσω του ειδικού εντύπου του ΕΡΓΑΝΗ, πριν από την πραγματοποίησή τους. Σε επιχειρήσεις οι οποίες δραστηριοποιούνται στον τομέα της υποστήριξης επιχειρησιακών λειτουργιών των πελατών τους, η ανάγκη για υπερεργασία ή υπερωρία μπορεί να δημιουργηθεί κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή. Κάτι τέτοιο, ειδικά αν αφορά σε μεγάλο αριθμό υπαλλήλων που πρέπει να εργαστούν πέραν του κανονικού ωραρίου απασχόλησής τους, μπορεί να καταστήσει δύσκολη την διαδικασία υποβολής και να απαιτήσει αυξημένο αριθμό υπαλλήλων στο τμήμα Προσωπικού, οι οποίοι κανονικά δεν θα απαιτούνταν για τις ανάγκες της επιχείρησης και θα πρέπει επιπλέον να εργαστούν υπερωριακά προκειμένου να «ανεβάσουν» στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ τις υπερωρίες των ιδίων και των συναδέλφων τους. Η δε δυνατότητα αποστολής SMS, παρά το ότι εδόθη για σκοπούς διευκόλυνσης, δεν αποτελεί τελικώς λύση για τα ανωτέρω προβλήματα. Εκείνο που θα μπορούσε να βοηθήσει αποτελεσματικά ως πρώτο μέτρο θα ήταν η κατάργηση της υποχρέωσης προηγούμενης αναγγελίας της υπερεργασίας χωρίς αυτό να απαλλάσσει τον εργοδότη από την υποχρέωση αμοιβής της.

Σε κάθε περίπτωση, ο διάλογος μεταξύ των κοινωνικών εταίρων και η σωστή αντίληψη του πώς κινείται μία στρατηγική πιθανών επενδυτών και συνολικά η αγορά – ελληνική και ξένη – θα βοηθήσουν στη βελτίωση των συνθηκών τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τους εργοδότες.