Προκλήσεις και αναπτυξιακές δυνατότητες για τις επιχειρήσεις της Περιφέρειας Θεσσαλίας
Άρθρο κ.κ. Βίκυς Μακρυγιάννη, Διευθύντριας και Ελευθερίας Ρώμα, Senior Advisor, Τομέας Διεθνών Σχέσεων & Περιφερειακής Ανάπτυξης, ΣΕΒ, στο Larissanet.gr
Η ενίσχυση της ανθεκτικότητας και ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων της περιφέρειας αποτελεί κρίσιμη προϋπόθεση για την αναγκαία βιώσιμη, συμπεριληπτική ανάπτυξη της χώρας μας, σε μια περίοδο μεγάλων ανατροπών, προκλήσεων, αλλά και ευκαιριών.
Η Θεσσαλία αποτελεί γεωγραφικά την κεντρικότερη περιφέρεια της χώρας, με κινητήρια δύναμή της, παραδοσιακά, τον πρωτογενή τομέα, αλλά και τη βιομηχανία να έχει δυναμική παρουσία και να προσφέρει σημαντικό αριθμό θέσεων εργασίας. Το 2022 στην περιοχή δραστηριοποιούνταν περισσότερες από 148 χιλ. επιχειρήσεις, με τις επιχειρήσεις της βιομηχανίας να απασχολούν περίπου το 11% του εργαζόμενων.
Οι επιχειρήσεις της Θεσσαλίας αντιμετώπισαν με επιμονή και σταθερότητα τις αλλεπάλληλες κρίσεις που βίωσε η χώρα τα τελευταία χρόνια και συνεχίζουν δυναμικά, όχι μόνο να στέκονται όρθιες, αλλά και να αναπτύσσονται εντός και εκτός Ελλάδας.
Μεταξύ των μεγαλύτερων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν την περίοδο που διανύουμε, είναι το ενεργειακό ζήτημα. Σημείο αιχμής αποτελεί η παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ για αυτοκατανάλωση, ως διέξοδος στην ενεργειακή κρίση και ταυτόχρονα ως ένα σημαντικό βήμα στην πορεία προς την πράσινη μετάβαση. Επίσης, κρίσιμο ζήτημα είναι και το net metering -για την παραγωγή και διοχέτευση ηλεκτρικής ενέργειας στο δίκτυο μέσης τάσης- το οποίο όμως περιορίζεται ως δυνατότητα, εξαιτίας της έλλειψης ηλεκτρικού χώρου στην περιοχή.
Τα εργασιακά θέματα είναι εξίσου καίρια και απασχολούν έντονα τις επιχειρήσεις, κυρίως όσον αφορά τον κατώτατο μισθό, ενώ αίτημα των επιχειρήσεων της περιοχής παραμένει η μείωση του μη μισθολογικού κόστους εργασίας. Νέα πρόκληση για τις επιχειρήσεις, αποτελεί η επικείμενη εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας στη βιομηχανία και τα θέματα που συνδέονται άρρηκτα με αυτήν, όπως το πλαίσιο των διευθυντικών στελεχών και η προδήλωση των υπερωριών στο ΕΡΓΑΝΗ.
Το ανθρώπινο δυναμικό που χρειάζονται οι επιχειρήσεις, ειδικά για την κάλυψη θέσεων τεχνικών εξειδικεύσεων, αλλά και για ανειδίκευτη εργασία, συνιστά ακόμα ένα σημαντικό ζήτημα που επηρεάζει τη λειτουργία τους. Ειδικά σε μια περιοχή όπως η Θεσσαλία, με έντονη την παρουσία επιχειρήσεων στον κλάδο των τροφίμων και τον εποχικό χαρακτήρα που έχουν ορισμένα προϊόντα, η αναζήτηση εργατικών χεριών που θα καλύψουν τις απαιτούμενες εποχικές θέσεις, αναδεικνύεται σε μείζον ζήτημα. Επιπρόσθετα, η σύνδεση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με τις ανάγκες των επιχειρήσεων, συνιστά ακόμα μια πρόκληση για την περιοχή, καθώς τεχνικές ειδικότητες, όπως για παράδειγμα οι ηλεκτρολόγοι, είναι περιζήτητες και δυσεύρετες!
Επιπρόσθετη πρόκληση για την επιχειρηματικότητα αποτελεί το πλαίσιο αδειοδότησης. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα προόδου, ωστόσο η πολυπλοκότητα και συνθετότητα του ρυθμιστικού πλαισίου για την αδειοδότηση και τη λειτουργία μιας επιχείρησης, τόσο για τις επιχειρήσεις που λειτουργούν εκτός οργανωμένων υποδοχέων, όσο και για εκείνες που είναι εγκατεστημένες εντός αυτών, εξακολουθεί να προκαλεί καθυστερήσεις και να φέρνει τις επιχειρήσεις αντιμέτωπες με έναν γραφειοκρατικό κυκεώνα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την εύρυθμη λειτουργία και την παραγωγικότητά τους.
Από την άλλη, οι επιχειρήσεις έχουν στα χέρια τους εργαλεία για να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τις προκλήσεις και να προχωρήσουν στη νέα εποχή, όπως αυτή διαμορφώνεται από τη ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση: τα αναπτυξιακά και χρηματοδοτικά εργαλεία που είναι διαθέσιμα μέσω των προγραμμάτων του νέου ΕΣΠΑ, του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς και μέσω του νέου Αναπτυξιακού Νόμου. Παρά τις καθυστερήσεις που παρατηρούνται σε ορισμένες περιπτώσεις, τα διαθέσιμα προγράμματα και εργαλεία αποτελούν σημαντικό αρωγό για τις επιχειρήσεις, προκειμένου αυτές να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στα κρίσιμα ζητήματα που αντιμετωπίζουν και να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητά τους.
Πολλά από τα παραπάνω αποτελούν διαπιστώσεις και ζητήματα που οι επιχειρήσεις της Περιφέρειας έχουν αναδείξει διαχρονικά, με το τελευταίο διάστημα να κυριαρχούν και νέες προκλήσεις, με αιχμή το ενεργειακό ζήτημα και την αποτελεσματική εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας Η αντίληψη αυτή επιβεβαιώθηκε από τις επαφές που είχε η διοίκηση και τα στελέχη του ΣΕΒ με επιχειρήσεις-μέλη του Συνδέσμου και με τους τοπικούς βιομηχανικούς συνδέσμους ΣΘΕΒ και ΣΒΘΣΕ, κατά την πρόσφατη διήμερη επίσκεψη που πραγματοποιήθηκε σε Βόλο, Λάρισα και Τρίκαλα.
Ο ΣΕΒ έχει ιδιαίτερα ενεργό και δυναμικό ρόλο σχετικά με τα ζητήματα αυτά. Ειδικότερα, ως προς την ψηφιακή κάρτα εργασίας, έχει ζητήσει και έχει συσταθεί τεχνική ομάδα εργασίας με εκπροσώπους του Υπουργείου Εργασίας και των επιχειρήσεων μελών του, μέσω της οποίας διενεργείται διαβούλευση ξεχωριστά με τους κλάδους στους οποίους ήδη εφαρμόζεται η κάρτα και με τους επερχόμενους προς εφαρμογή κλάδους. Επίσης, έχει διατυπώσει προτάσεις και συμμετέχει σε ομάδες εργασίας και διαδικασίες διαβούλευσης που αφορούν τα εργασιακά και τα θέματα σύνδεσης της εκπαίδευσης και της αγοράς εργασίας, την αδειοδότηση των τεχνικών επαγγελμάτων και την τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση.
Για τα θέματα της ενέργειας ο ΣΕΒ έχει διατυπώσει δημόσια τις θέσεις του και ασκεί πίεση στην πολιτική ηγεσία για την επέκταση και ενίσχυση των εσωτερικών και διεθνών διασυνδέσεων, με ανάπτυξη ενιαίου ηλεκτρικού χώρου και αξιόπιστα σχήματα λειτουργίας, ενώ πιέζει ώστε να υπάρξουν εξαιρέσεις ως προς τα όρια ισχύος και δυναμικότητας, ιδίως για μεγάλες επιχειρήσεις. Παράλληλα, τα θέματα του ρυθμιστικού αδειοδοτικού πλαισίου και πλαισίου λειτουργίας των επιχειρήσεων παρακολουθούνται στενά από τον ΣΕΒ, ενώ ταυτόχρονα διοργανώνονται εκδηλώσεις και εργαστήρια ενημέρωσης των μελών του. Ομοίως, στενά παρακολουθούνται τα χρηματοδοτικά προγράμματα και εργαλεία για την επιχειρηματικότητα και με σημαντικές ενέργειες να πραγματοποιούνται από πλευράς του Συνδέσμου, όπως, ενδεικτικά, η ενεργός συμμετοχή του στη σύνταξη της δράσης του Ψηφιακού Μετασχηματισμού των ΜμΕ.
Παρά τις αδιαμφισβήτητες προκλήσεις για τις επιχειρήσεις, ο ΣΕΒ πιστεύει στις δυνατότητες που ανοίγονται για την περιφερειακή επιχειρηματική κοινότητα και εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση, με συντονισμένες παρεμβάσεις προς την κεντρική διοίκηση, σε στενή συνεργασία με τους τοπικούς βιομηχανικούς συνδέσμους και με διαρκή ενημέρωση και υποστήριξη των επιχειρήσεων.
