Προορισμός: Ελλάδα – Άρθρο του Κωνσταντίνου Μπίτσιου, Αντιπρόεδρου ΣΕΒ, στα Νέα, 20/5/2020

Η Ελλάδα βγαίνει από την κρίση με τραυματισμένη οικονομία, αλλά αναβαθμισμένη στα μάτια του κόσμου, ως μια χώρα που χειρίστηκε με επιτυχία την πανδημία. Το τοπίο παραμένει θολό. Δεν μπορεί κανείς να κάνει πρόβλεψη εάν με το άνοιγμα της οικονομίας και της κοινωνίας θα έχουμε αναζωπύρωση και απαιτείται προσοχή κυρίως στις περιοχές που δεν διαθέτουν την κατάλληλη νοσοκομειακή υποδομή.

Με την πανδημία σταδιακά να υποχωρεί, το πρόβλημα καθίσταται λιγότερο υγειονομικό και πολύ περισσότερο οικονομικό και επείγει πλέον να προχωρήσουμε στις πολιτικές στήριξης του παραγωγικού ιστού. Δεν εννοώ απλά την επανεκκίνηση της αλλά ένα ολικό rebranding της χώρας που θα βελτιώσει σημαντικά δύο καίριες πτυχές της οικονομίας, τις επενδύσεις και τον τουρισμό. Το να κάνουμε την κρίση ευκαιρία ακούγεται ως κλισέ ωστόσο εν προκειμένω ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.

Ο Τουρισμός, είναι ο μεγάλος χαμένος από την πανδημία. Εν μία νυκτί, οι αφίξεις μηδενίστηκαν, τα ξενοδοχεία έκλεισαν, και χιλιάδες εργαζόμενοι δεν σύναψαν  τις εποχιακές συμβάσεις απασχόλησης.   Είναι κρίσιμο να στηριχθεί ο κλάδος, όπως και ολόκληρη η οικονομία, για να διατηρηθούν θέσεις εργασίας και να διασωθούν οι υγιείς επιχειρήσεις ώστε να σηκώσουν το βάρος της επανεκκίνησης που τους αναλογεί.  Η επιρρέπεια του κλάδου σε εξωγενή σοκ καθιστά αναγκαία, η όποια επανατοποθέτηση να βελτιώσει τις δυνατότητες μελλοντικής αντίδρασης και να μετριάσει τις συνέπειες στο σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας.  Παράλληλα, μπορεί να αποτελέσει τη βάση για τη σταδιακή ενίσχυση της ανθεκτικότητας του τουρισμού με μικρότερη έμφαση στο μαζικό τουρισμό του καλοκαιριού, και μεγαλύτερη έμφαση στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, στα ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά της χώρας μας, από τον πολιτισμό μέχρι τη γαστρονομία, αλλά και τις αρκετά υψηλού επιπέδου υποδομές και δίκτυο μεταφορών, που αποτελούν συγκριτικό πλεονέκτημα για το ελληνικό τουριστικό προϊόν.  Η κρίση αυτή μπορεί να γίνει ευκαιρία για μια ολική  επανατοποθέτηση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος και σε όρους βιωσιμότητας (sustainability) και υψηλής ποιότητας.

Από την άλλη, ο τουρισμός ζει το πρόβλημα του σήμερα.  Η  στήριξη της ρευστότητας με επιχορηγήσεις, η χρονική μετάθεση δανειακών ή φορολογικών υποχρεώσεων ή χαμηλότοκο δανεισμό είναι απαραίτητες προϋποθέσεις επιτυχίας. Όμως, δεν αρκούν.  Χρειαζόμαστε και ενεργητικές πολιτικές.  Για παράδειγμα, η στήριξη της απασχόλησης υπό την απειλή πρωτοφανούς ανεργίας, μέσα από την  ουσιαστική μείωση του μη μισθολογικού κόστους, είναι ένα μέτρο που, με σχετικά μικρή δημοσιονομική επιβάρυνση, που μπορεί να επιτρέψει σε πολλές επιχειρήσεις του κλάδου να λειτουργήσουν αποδοτικά ακόμα και με τους αυστηρούς περιορισμούς σε αποστάσεις, αριθμούς, κλπ.  Το ίδιο ισχύει και για τον ΦΠΑ, αλλά και τις επενδύσεις.

Σε μια διασυνδεδεμένη οικονομία, κανένας κλάδος δεν λειτουργεί ανεξάρτητα από τους υπόλοιπους. Εάν δεν στηρίξουμε τον τουρισμό, οι συνέπειες θα αφορούν και στην εφοδιαστική αλυσίδα, τις μεταφορές την αγροδιατροφή. Κανένα οικοδόμημα δεν μπορεί να σταθεί αν του λείπει ένας κεντρικός πυλώνας.  Για αυτό η στήριξη του τουρισμού, δεν αφορά μόνο την οικονομία ή τη δημοσιονομική κατάσταση του σήμερα, αλλά και του αύριο.