Πρόσω ολοταχώς για “έξυπνα δίκτυα” – Άρθρο του Αλέξη Νικολαϊδη, Associate Advisor, Τομέας Βιομηχανίας, Ανάπτυξης, Δικτύων & Περιφερειακής Πολιτικής ΣΕΒ, στο Logistics & Management, 27/3/2021

Σε ένα διεθνοποιημένο περιβάλλον κλιμακούμενου ανταγωνισμού, οι σωστά δομημένες εφοδιαστικές αλυσίδες αποτελούν αναγκαία προϋπόθεση για την επιβίωση και ομαλή λειτουργία των επιχειρήσεων. Η «ευαίσθητη» αυτή σχέση αναδείχθηκε περαιτέρω στην ατυχή συγκυρία της πανδημίας, όταν και συνθήκες όπως δυσχέρεια στο μεταφορικό έργο, επιμήκυνση των χρόνων παράδοσης, εμφάνιση νέων καταναλωτικών προτύπων και πίεση από το ηλεκτρονικό εμπόριο για άμεση διανομή «δοκίμασαν» τις αντοχές των επιχειρήσεων.

Στην Ελλάδα, τα εφοδιαστικά δίκτυα κλήθηκαν να ανταπεξέλθουν στις παραπάνω προκλήσεις, έχοντας σημαντικές ελλείψεις σε υποδομές, ψηφιακές τεχνολογίες και μεταφορικά μέσα. Μετά από ένα χρόνο διατάραξης της κανονικότητας, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι τα δίκτυα άντεξαν, έχοντας όμως εμφανή προβλήματα λειτουργίας. Ενώ λειτούργησαν αποτελεσματικά σε κρίσιμους τομείς όπως τα φάρμακα και τα τρόφιμα, η απόδοσή τους σε προϊόντα υψηλής ζήτησης όπως τα ηλεκτρονικά και τα καταναλωτικά ήταν μειωμένη. Συνολικά, 8 στις 10 επιχειρήσεις δήλωσαν ότι η εφοδιαστική τους αλυσίδα επηρεάστηκε σημαντικά από την πανδημία.

Είναι λοιπόν σαφές ότι το υπάρχον, γραμμικό μοντέλο των δικτύων εφοδιασμού δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε ακραίες συνθήκες. Προκύπτει ανάγκη για μετάβαση σε ένα δυναμικό, ευέλικτο μοντέλο, με αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Ένα μοντέλο βασισμένο στην πληροφορία, όπου όλα τα μέρη επικοινωνούν και ανταλλάσσουν σε πραγματικό χρόνο δεδομένα. Οι νέες τεχνολογίες μπορούν να μετασχηματίσουν την εφοδιαστική, παρέχοντας δυνατότητες για συγχρονισμένο προγραμματισμό της παραγωγής, αυτοματοποιημένη πρόβλεψη προμηθειών και δυναμική εξυπηρέτηση και αλληλεπίδραση με τον πελάτη.

Σε διεθνές επίπεδο, επιχειρήσεις που έχουν υλοποιήσει σχετικές επενδύσεις, απολαμβάνουν οφέλη όπως 15-25% μείωση αποθεμάτων, 25% μείωση κόστους των outbound logistics, 44% βελτίωση αποδοτικότητας του μεταφορικού στόλου, 40% αύξηση ακρίβειας στο picking, κ.λπ. Προσφέρουν στους πελάτες τους εξατομικευμένη εξυπηρέτηση, συντομεύοντας το χρόνο ανταπόκρισης στις παραγγελίες και εξυπηρετώντας πολύ-καναλικές παραδόσεις.

Στην Ελλάδα, οι αλυσίδες εφοδιασμού δεν έχουν ψηφιοποιηθεί ικανοποιητικά. Μόλις 5 στις 10 εμπορικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις έχουν επενδύσει στον ψηφιακό μετασχηματισμό των «εσωτερικών» εφοδιαστικών τους δικτύων. Στον κλάδο των παρόχων 3PL, η εικόνα είναι κάπως καλύτερη, με 8 στις 10 εταιρείες να επενδύουν, κυρίως σε συστήματα διαχείρισης αποθηκών και στόλου οχημάτων, με περιορισμένη όμως εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών.

Στο πρόσφατο Ηλεκτρονικό Εργαστήριο του ΣΕΒ για τις ψηφιακές εφοδιαστικές αλυσίδες, αναδείχθηκαν πέντε πρακτικές που πρέπει να ακολουθήσουν οι ελληνικές επιχειρήσεις, προκειμένου να δημιουργήσουν «έξυπνα» δίκτυα εφοδιασμού:

1. Να ψηφιοποιήσουν τις διεπαφές σε όλο το μήκος της εφοδιαστικής, ακόμα και με συνεργάτες και προμηθευτές, και να μην περιοριστούν μόνο στη διαχείριση των μεταφορών. Η end-to-end προσέγγιση δημιουργεί συνεχή ροή πληροφοριών στο σύνολο των επιχειρηματικών λειτουργιών (πριν και μετά την παραγωγή), ενώ η λήψη αποφάσεων αυτοματοποιείται, με χρήση δεδομένων που παράγονται στο σύνολο του δικτύου εφοδιασμού.
2. Να αξιοποιήσουν νέες τεχνολογίες (τεχνητή νοημοσύνη, ΙοΤ, RFID, RPA, επαυξημένη πραγματικότητα, κτλ.)  στα δίκτυα εφοδιασμού. Πρόκειται για εργαλεία που μπορούν να επιλύσουν άμεσα σημαντικά προβλήματα και να προσφέρουν ταχεία απόσβεση κόστους.
3. Να υλοποιηθούν δράσεις ψηφιοποίησης ιδίως από τις μεσαίες επιχειρήσεις, καθώς μπορούν να αναπτυχθούν ταχύτερα λόγω της πολλαπλάσιας παραγωγικότητας των δικτύων εφοδιασμού.
4. Να συν-επενδύσουν στον ανθρώπινο παράγοντα. Η τεχνολογική παράμετρος είναι δώρο άδωρο χωρίς τις κατάλληλες δεξιότητες.
5. Να ξεκινήσουν τον επενδυτικό σχεδιασμό τους με δοκιμές και πιλοτικά έργα και συνεχή αξιολόγηση αυτών. Μικρά, προσεκτικά βήματα μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντικά οφέλη. Δεν είναι αναγκαία προϋπόθεση η εξ αρχής διάθεση υψηλού προϋπολογισμού.