Ψηφιακός Μετασχηματισμός: Πολλαπλασιαστής ανάπτυξης της Εφοδιαστικής Αλυσίδας

Άρθρο κ. Χρήστου Βασιλάκου, Associate Advisor του Τομέα Βιομηχανίας, Ανάπτυξης, Δικτύων & Περιφερειακής Πολιτικής του ΣΕΒ, στο περιοδικό Logistics & Management

Η αξιοποίηση των σύγχρονων τεχνολογιών κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας αποτελεί στρατηγική επιλογή για ολοένα περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις που ξεκινούν το ταξίδι του ψηφιακού μετασχηματισμού. Η ψηφιοποίηση αλλάζει ριζικά παγιωμένες αντιλήψεις και επαναπροσδιορίζει το σύνολο των επιμέρους σταδίων λειτουργίας (πρόβλεψη ζήτησης, παραγγελιοληψία, μεταφορά, διανομή και αποθήκευση προϊόντων) των επιχειρήσεων (Βιομηχανικές, Εμπορικές, 3PL, κ.α.). που συμμετέχουν στο οικοσύστημα της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Η πανδημία ανέδειξε με ξεκάθαρο τρόπο την αδυναμία των επιχειρήσεων με χαμηλό βαθμό ψηφιακής ωριμότητας, να ανταποκριθούν σε συνθήκες αυξημένης ζήτησης και λειτούργησε ως επιταχυντής του ψηφιακού μετασχηματισμού στον κλάδο της εφοδιαστικής αλυσίδας. Οι υφιστάμενες επιδόσεις ενσωμάτωσης ψηφιακής τεχνολογίας από τις ελληνικές επιχειρήσεις είναι συνολικά μέτριες (24η θέση πανευρωπαϊκά), με ποσοστό 38% των εταιριών να συμμετέχει σε ηλεκτρονική ανταλλαγή πληροφοριών έναντι 34% του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα μεγαλύτερα προβλήματα προσαρμογής στις έκτακτες απαιτήσεις της πανδημίας παρατηρούνται στις εφοδιαστικές αλυσίδες εταιριών με ελλιπείς τεχνολογικές υποδομές, ανεπαρκείς ψηφιακές διαδικασίες, και περιορισμένη αυτοματοποίηση των συναλλαγών με συνεργάτες. Είναι πλέον κοινός τόπος ότι το παραδοσιακό μοντέλο του γραμμικού εφοδιασμού είναι παρωχημένο και σταδιακά αντικαθίσταται από ένα δυναμικό σύστημα πολύ-επίπεδης ψηφιακής επικοινωνίας όλων των συνεργαζόμενων μερών σε πραγματικό χρόνο.

Οφέλη

Ορατά και μετρήσιμα είναι τα οφέλη των επιχειρήσεων που αξιοποιούν, στο πλαίσιο ενός συνεκτικού στρατηγικού σχεδίου, σύγχρονες ψηφιακές τεχνολογίες όπως είναι η τεχνητή νοημοσύνη, η ανάλυση μεγάλου όγκου δεδομένων, το διαδίκτυο των μηχανών, η επαυξημένη πραγματικότητα και το RFID. Έχουν καταγραφεί, μεταξύ άλλων, περιπτώσεις μείωσης 25% του κόστους outbound logistics, βελτίωσης κατά 44% της αποδοτικότητας μεταφορικών μέσων & παγίων και αύξησης σε ποσοστό 40% της ακρίβειας στη διαλογή (picking). Η πρόκληση ψηφιοποίησης της εφοδιαστικής αλυσίδας επιβάλλει την ενίσχυση των επιχειρήσεων που επενδύουν σε ψηφιακά εργαλεία με την υποστήριξη όλων των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων (Αν. Νόμος, RRF, ΕΣΠΑ).

Το δυνητικό εύρος των πλεονεκτημάτων που πυροδοτεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός για τις επιχειρήσεις και τον κλάδο της εφοδιαστικής αλυσίδας αυξάνεται σημαντικά με τη δρομολόγηση νομοθετικών πρωτοβουλιών για την επέκταση της ψηφιοποίησης τόσο σε επίπεδο πληροφοριών στο κύκλωμα εφοδιασμού όσο και στην ηλεκτρονική παρακολούθηση διακίνησης φορτίων. Ειδικότερα οι επιχειρήσεις αναμένεται να επιτύχουν:

• Μεγαλύτερη ταχύτητα συναλλαγών, μείωση λαθών και διοικητικού κόστους μέσω της ψηφιοποίησης του συνόλου των εγγράφων στην εφοδιαστική αλυσίδα και της ηλεκτρονικής ανταλλαγής με ψηφιακή επέκταση του περιεχομένου του ηλεκτρονικού τιμολογίου.
• Περιορισμό της γραφειοκρατίας και εξοικονόμηση χρόνου μέσω της προώθησης του ψηφιακού εκτελωνισμού.

Η ψηφιοποίηση των δικτύων εφοδιασμού, εκτός από τις επιχειρήσεις, μπορεί να ωφελήσει το δημόσιο τομέα και να οδηγήσει στην ενίσχυση των δημοσίων ταμείων, στην πάταξη της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου Ενδεικτικά, η υλοποίηση και εφαρμογή συστήματος ηλεκτρονικής ψηφιοποίησης των εμπορευματικών μετακινήσεων στην Ουγγαρία αύξησε τα φορολογικά έσοδα της χώρας κατά €1,7 δισ. τον πρώτο μόλις χρόνο εφαρμογής του, και μείωσε κατά 5% τις απώλειες ΦΠΑ.

Ανάγκη για φορέα διαχείρισης υψηλού κύρους

Καταλυτικός είναι ο ρόλος των σύγχρονων ψηφιακών τεχνολογιών στην επίλυση προβλημάτων όπως είναι η απουσία συστηματικής καταγραφής, συλλογής και αξιοποίησης των στατιστικών δεδομένων από επιχειρήσεις και δημόσιους φορείς που συμμετέχουν στη λειτουργία της εφοδιαστικής. Οι σύγχρονες εφαρμογές της Επιστήμης των Δεδομένων, της Τεχνητής Νοημοσύνης & του Blockchain μπορούν να υποστηρίξουν τη Δημιουργία ενός Παρατηρητηρίου Εφοδιαστικής Αλυσίδας που θα καταστεί σημείο αναφοράς για τον ευρύτερο σχεδιασμό της κλαδικής στρατηγικής και των υποστηρικτικών υποδομών μεταφορών και θα αποτελέσει σημαντικό εργαλείο ανάπτυξης νέων υπηρεσιών (πχ benchmarking), και μοντέλου λειτουργίας του κλάδου. Το όλο εγχείρημα μπορεί να υλοποιηθεί με την χρήση χρηματοδοτικού εργαλείου ΣΔΙΤ as a service και απαραίτητη συνθήκη τη συγκρότηση ενός φορέα διαχείρισης υψηλού κύρους για τη διασφάλιση του αδιάβλητου και της εμπιστευτικότητας των δεδομένων.

Σε κάθε περίπτωση, η εμβάθυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι ανέφικτη χωρίς το κατάλληλα καταρτισμένο προσωπικό στις σύγχρονες τεχνολογίες. Η ανάγκη εξοικείωσης με τα εργαλεία ανάλυσης δεδομένων, τις τεχνολογίες AI, τις λύσεις Βlockchain, τα συστήματα διαχείρισης στόλου, τα robots / cobots ωθούν τις επιχειρήσεις να επαναπροσδιορίσουν τις απαραίτητες γνώσεις και ικανότητες που πρέπει να διαθέτει το ανθρώπινο δυναμικό τους. Πρωτοβουλίες όπως η διασύνδεση των πανεπιστημίων με το οικοσύστημα της εφοδιαστικής αλυσίδας, η ενίσχυση της δια βίου μάθησης και της επανεκπαίδευσης στα πεδία των ψηφιακών συστημάτων και τεχνολογιών είναι απαραίτητες για να μην καταστεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός κενό γράμμα.