Πυλώνας I&II: Βασικά ζητήματα διαβουλεύσεων και συζητήσεων κατά τη θερινή περίοδο

Μιχάλης Μητσόπουλος
Διευθυντής Τομέα Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος και Ρυθμιστικών Πολιτικών, ΣΕΒ

Άρθρο στο Μηνιαίο Ενημερωτικό Δελτίο ΣΕΒ – Ρυθμιστικό Περιβάλλον και Επιχειρήσεις –  31 Αυγούστου 2022

Η προσπάθεια διαμόρφωσης ενός νέου πλαισίου διεθνών φορολογικών κανόνων, σε συνέχεια της συμφωνίας 137 κρατών στον ΟΟΣΑ, τον Οκτώβριο του 2021, συνεχίζεται μέχρι σήμερα με τούς σχετικούς διεθνείς φορολογικούς κανόνες να βρίσκονται στο στάδιο εξειδίκευσης τους.

Σε ότι αφορά τον «Πυλώνα 1» (που αποτελεί το μέρος της συμφωνίας για την «αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτει η ψηφιακή οικονομία»), τα ζητήματα στα οποία επικεντρώθηκαν κατά τη θερινή περίοδο οι διαβουλεύσεις και συζητήσεις του ΟΟΣΑ περιλαμβάνουν την αξιολόγηση της έκθεσης προόδου του ΟΟΣΑ για το «Amount A» και ειδικότερα την ανάπτυξη των τεχνικών κανόνων που θα διέπουν τα νέα δικαιώματα φορολόγησης σε ότι αφορά τον υπολογισμό και την κατανομή ανά δικαιοδοσία. Οι διαβουλεύσεις ολοκληρώθηκαν στις 19.08 και η επεξεργασία των σχολίων έχει προγραμματιστεί εντός του Οκτωβρίου.

Θυμίζουμε ότι το «Amount A» αποτελεί το μέρος του «υπερβάλλοντος» εσόδου διεθνών ομίλων επί του οποίου δικαιοδοσίες στις οποίες λαμβάνει χώρα οικονομική δραστηριότητα ενός ομίλου αποκτούν δικαίωμα να εισπράξουν μέρος του φόρου που αναλογεί βάσει σειράς κριτηρίων.

Τα θέματα στα οποία επικεντρώνεται η συζήτηση την τρέχουσα περίοδο περιλαμβάνουν:

• Το «marketing and distribution safe harbor», που θέτει ένα όριο στον φόρο που αναλογεί στο «υπερβάλλον κέρδος» στις εν λόγω δραστηριότητες (marketing & διανομή) και που μεταφέρεται από μια δικαιοδοσία Α σε μια δικαιοδοσία Β εφόσον στην δικαιοδοσία Β η διεθνής επιχείρηση έχει ήδη φορολογική παρουσία και καταβάλλει εκεί επαρκή φόρο.
• Τη διασφάλιση ότι οι εταιρείες με μεγάλες διακυμάνσεις κερδοφορίας, και άλλων μεγεθών, από έτος σε έτος θα αποφύγουν την υποχρέωση ένταξης στο πλαίσιο όταν διαχρονικά τα μεγέθη τους κινούνται σαφώς κάτω από τα όρια της συμφωνίας. Το ζήτημα αυτό περιλαμβάνει: α) το χειρισμό της μεταφοράς ζημιών και το συμψηφισμό αυτών με μελλοντικά κέρδη, β) το χειρισμό περιόδων χαμηλής κερδοφορίας που ακολουθούνται από ξαφνική άνοδο, όπως ενδεικτικά λόγω κύκλου ζωής επενδύσεων ή προσαρμογής σε νέες συνθήκες, γ) το γεγονός ότι τα κείμενα του ΟΟΣΑ συνεχίζουν να υπολογίζουν τα πλήρη μεγέθη θυγατρικών ακόμα και αν ο όμιλος ελέγχει ένα ποσοστό κάτω του 100% και δ) τη διασφάλιση αποφυγής διπλής φορολόγησης σε ομίλους που λειτουργούν αποκεντρωμένα.
• Τους όρους εξαίρεσης ορισμένων εξορυκτικών και χρηματοπιστωτικών δραστηριοτήτων.
• Καθώς αποσύρονται υφιστάμενοι φόροι επί της ψηφιακής οικονομίας, εξετάζεται η δυνητική αντιμετώπιση και άλλων φόρων που δεν προορίζονται καταρχήν για απόσυρση ως παρακρατούμενοι φόροι.
• Την αλλαγή προθεσμιών για καλύτερο συντονισμό των προβλέψεων για το «Amount A» με το «Amount B», που θυμίζουμε ότι αποσκοπεί στην απλοποίηση των κανόνων transfer pricing.

Επιπλέον τη θερινή περίοδο συνεχίστηκαν οι τεχνικές εργασίες και διαβουλεύσεις σε ότι αφορά την εφαρμογή του «Πυλώνα 2» και την εισαγωγή των κανόνων «Global Anti-Base Erosion (GloBE) rules» που στοχεύει, κατά τη συμφωνία, να διασφαλίσει ότι «διεθνείς όμιλοι θα καταβάλλουν το ελάχιστο ποσοστό φόρου (15%) στα κέρδη που δημιουργούνται σε κάθε δικαιοδοσία που δραστηριοποιούνται». Θυμίζουμε ότι για την εφαρμογή στην πράξη των κανόνων αυτών ο ΟΟΣΑ προσδοκά την υιοθέτηση των νέων κανόνων από ένα μεγάλο αριθμό δικαιοδοσιών, περιλαμβανομένων κατά προτεραιότητα των μεγάλων οικονομιών.

Όσον αφορά τον «Πυλώνα 2» αντικείμενο των διαβουλεύσεων και συζητήσεων αποτέλεσαν τα κάτωθι:

• Ο προσδιορισμός των βασικών κριτηρίων και προϋποθέσεων βάσει των οποίων μια εταιρεία δεν θα υποχρεούται να προβεί στην ανάλυση για να οδηγηθεί στο προφανές αποτέλεσμα ότι δεν προκύπτει επιπλέον φόρος (“Safe Haven”), ζήτημα ιδιαίτερα σημαντικό για τη μείωση του διοικητικού κόστους.
• Ο χειρισμός παρακρατούμενων φόρων, δικαιωμάτων επιστροφής φόρου και φόρων επί ψηφιακών συναλλαγών που θα αποσυρθούν από επιμέρους δικαιοδοσίες κατά την εφαρμογή του νέου πλαισίου.
• Ζητήματα συναλλαγματικών ισοτιμιών και εργαζομένων με διεθνή κινητικότητα καθώς και ζητήματα που προκύπτουν σε στοιχεία ενεργητικού που είναι σε διαδικασία μεταβίβασης και που επιδρούν στους δείκτες που θα αξιολογούνται.
• Ζητήματα όπως η κοινή φόρμα, οι πληροφορίες που θα περιλαμβάνει και η διασύνδεση αυτών με τις πληροφορίες που ζητάνε οι επιμέρους δικαιοδοσίες, αν θα υποβάλλεται δήλωση ανά οντότητα ή ανά δικαιοδοσία από τον όμιλο κ.λπ.