Σημαντική απλοποίηση των κανόνων βιωσιμότητας προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Κωνσταντίνος Διαμαντούρος
Μόνιμος Αντιπρόσωπος ΣΕΒ στην BusinessEurope και την ΕΕ

Άρθρο στο Μηνιαίο Ενημερωτικό Δελτίο ΣΕΒ – Ρυθμιστικό Περιβάλλον και Επιχειρήσεις – 31 Μαρτίου 2025

Σύμφωνα με έρευνα της BusinessEurope προς τα μέλη της που δημοσιοποιήθηκε στις 19 Μαρτίου, το ρυθμιστικό περιβάλλον αναγνωρίζεται ως η κύρια πρόκληση που απειλεί την επενδυτική ελκυστικότητα της ΕΕ έναντι των διεθνών ανταγωνιστών της.

Το υπέρμετρο κανονιστικό βάρος που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις έχει γίνει κατανοητό από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία έχει δεσμευτεί να το μειώσει κατά τουλάχιστον 25% για τις επιχειρήσεις και κατά τουλάχιστον 35% για τις ΜμΕ.

Σε αυτό το πλαίσιο, στις 26 Φεβρουαρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε ένα πρώτο πακέτο οριζόντιας νομοθετικής απλοποίησης τεσσάρων εμβληματικών πρωτοβουλιών που είχαν υιοθετηθεί κατά την πρόσφατη νομοθετική περίοδο (CSRD, Taxonomy, CS3D και CBAM) και το οποίο περιλαμβάνει τις ακόλουθες τομές:

1. Υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας (Οδηγία CSRD / Κανονισμός Ταξινομίας)

• Περιορισμός του πεδίου εφαρμογής της CSRD σε εταιρείες άνω των 1.000 εργαζομένων που σημαίνει και μείωση κατά 80% των επιχειρήσεων που θα πρέπει να υποβάλουν εκθέσεις βιωσιμότητας με την παράλληλη εισαγωγή εθελοντικών προτύπων βιωσιμότητας για εταιρείες με <1.000 εργαζόμενους.
• Διασφάλιση ότι οι απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας για τις μεγάλες εταιρείες δεν επιβαρύνουν τις μικρότερες στις αλυσίδες αξίας τους μέσω του περιορισμού της πληροφορίας (data points) που οφείλουν να στέλνουν οι μη υπόχρεες εταιρείες στις υπόχρεες.
• “Fast track” νομοθετική παρέμβαση ώστε να παραταθεί η ισχύς της CSRD για το 2ο και 3ο κύμα επιχειρήσεων για δύο χρόνια (για επιχειρήσεις με >500 εργαζόμενους για το 2026 και για αυτές με <500 εργαζόμενους και εισηγμένες ΜμΕ για το 2027), προκειμένου να αποφευχθεί η περιττή επιβάρυνσή τους.
• Μείωση των ρυθμιστικών βαρών της ευρωπαϊκής ταξινομίας μέσω του περιορισμού του πεδίου εφαρμογής σε εταιρείες άνω των 1000 εργαζομένων και με κύκλο εργασιών € 450 εκατ.

Η εξοικονόμηση για τις επιχειρήσεις από τα παραπάνω εκτιμάται σε € 4,4 δισ. ετησίως και €1,6 δισ. άπαξ για όσες εταιρείες εξαιρεθούν από το πεδίο εφαρμογής.

2. Υποχρεώσεις δέουσας επιμέλειας στις αλυσίδες αξίας (CS3D)

• Αναβολή εφαρμογής της Οδηγίας κατά 1 έτος.
• Κατάργηση των προβλέψεων για αστική ευθύνη (παραμένει στη διακριτική ευχέρεια του κράτους-μέλους) και της δυνατότητας θέσπισης ανώτατου ορίου προστίμου 5% επί του παγκόσμιου κύκλου εργασιών.
• Εξαίρεση των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών.
• Μεγαλύτερη εναρμόνιση σε βασικές υποχρεώσεις δέουσας επιμέλειας στην Ενιαία Αγορά.
• Υποχρέωση αναζήτησης στοιχείων δέουσας επιμέλειας μόνο για άμεσους επιχειρηματικούς εταίρους με αριθμό εργαζομένων > 500.
• Κατάργηση της υποχρέωσης τερματισμού των επιχειρηματικών σχέσεων, ως μέσο τελευταίας διαφυγής.
• Περισσότερος χρόνος για την αναθεώρηση των υποχρεώσεων από 1 στα 5 έτη.

3. Μηχανισμός Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (CBAM) 

• Νέο όριο de-minimis στους 50 τόνους (τσιμέντο, σίδηρο, χάλυβα, αλουμίνιο, λιπάσματα) αντί των €150 που θα απαλλάξει στην πράξη των 90% των εισαγωγέων (182.000 εταιρίες) από την υποχρέωση υποβολής στοιχείων χωρίς να μειώνεται η κλιματική φιλοδοξία του Κανονισμού, καθώς καλύπτεται ταυτόχρονα το 99% των εισαγόμενων εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα.

Ο ΣΕΒ όπως και ο Ευρωπαϊκός του φορέας BusinessEurope θεωρούν ότι οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτελούν ένα πρώτο θετικό βήμα για την ελάφρυνση των επιχειρήσεων που πλήττονται εκτός από τον υπέρμετρο διοικητικό φόρτο, και από πολύ υψηλές τιμές ενέργειας.

Άμεση προτεραιότητα πρέπει να είναι η υιοθέτηση της πρότασης αναβολής της CS3D κατά ένα χρόνο και της παράτασης της εφαρμογής της CSRD για το 2ο και 3ο κύμα επιχειρήσεων για δύο χρόνια ώστε να υπάρξει νομική βεβαιότητα για τις επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για τις αλλαγές στο περιεχόμενο των Οδηγιών.

Ταυτοχρόνως, η μεγάλη επιδείνωση στο γεωπολιτικό περιβάλλον και η επιβεβλημένη σημαντική αύξηση των αμυντικών δαπανών καταστούν ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη ανάκτησης της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας ώστε να μπορεί να υπερασπιστεί τα συμφέροντα και τις αρχές της διεθνώς.

Σε αυτό το πλαίσιο, απαιτείται πολύ πιο αποφασιστική δράση σε επίπεδο ΕΕ για τη μείωση της γραφειοκρατίας και τη μείωση των τιμών ενέργειας.