Συνέντευξη του Προέδρου του ΣΕΒ με θέμα: “Τι είπα και τι θα λέω στον Πρωθυπουργό”, στην Βραδυνή της Κυριακής, 9/6/2018
Τα μέλη του ΣΕΒ σύνδεσμος επιχειρήσεων και βιομηχανιών εξέλεξαν για μία ακόμη θητεία έναν από τους πιο πετυχημένους Έλληνες επιχειρηματίες στη θέση του Προέδρου του ισχυρότερου εργοδοτικού φορέα της χώρας. Οι απόψεις του κ. Θεόδωρου Φέσσα προκαλούν πάντα συζητήσεις. Τείνουν δε να μπερδεύουν όσους επιλέγουν να σκέφτονται με στερεότυπα και ταμπέλες. Ο ίδιος είναι φανατικά προσηλωμένος στην στρατηγική των συγκλίσεων, του διαρκούς διαλόγου, της συναίνεσης και της συνεννόησης. Μιλώντας κατ’ αποκλειστικότητα στην «Βραδυνή της Κυριακής» ο κ. Θεόδωρος Φέσσας ανοίγει τα χαρτιά του και αποκαλύπτει τα σχέδια του ΣΕΒ στα Εργασιακά, τις Επενδύσεις αλλά και στην Εκπαίδευση.
Συνέντευξη στον ΧΡΗΣΤΟ Ν. ΚΩΝΣΤΑ
Δεν μπορώ παρά να ξεκινήσω από τη ερώτηση που πραγματικά «καίει το στόμα» μου. Στην πρόσφατη Γενική Συνέλευση του ΣΕΒ απευθυνθήκατε στον παρόντα Αλέξη Τσίπρα και του είπατε: «Σε τρεις μήνες, η χώρα μας βγαίνει από τα μνημόνια. Κύριε πρωθυπουργέ, αυτό είναι αναμφισβήτητα μια πολύ θετική εξέλιξη. Συγχαρητήρια!» Τι ήταν αυτό;
Το σωστό! Η Ελλάδα τον Αύγουστο γυρίζει σελίδα, «αποφοιτά» επιτέλους από τα μνημόνια, έστω και με χαμηλούς βαθμούς και φυσικά υπό μεταμνημονιακή επιτήρηση. Γνωρίζετε πολύ καλά τις ενστάσεις μου προς την εφαρμοζόμενη κυβερνητική πολιτική της υπερφορολόγησης. Όμως ταυτόχρονα αναγνωρίζω τις μεγάλες προσωπικές υπερβάσεις που έχει κάνει ο κ. Τσίπρας για να ολοκληρώσει σε ένα χρόνο 3 δύσκολες αξιολογήσεις. Εσείς που είστε έμπειρος στον χώρο του οικονομικού ρεπορτάζ θα θυμάστε ότι σε αντίστοιχες περιστάσεις, ως Πρόεδρος του ΣΕΒ, έχω δώσει θερμά συγχαρητήρια και στον κ. Σαμαρά και στον κ. Βενιζέλο, επειδή μας κράτησαν στο Ευρώ και την Ευρώπη. Ο ΣΕΒ δεν κομματίζεται. Ρόλος του είναι να συμβουλεύει τις κυβερνήσεις να παίρνουν τις σωστές αποφάσεις και να στηρίζουν την επιχειρηματικότητα και τις επενδύσεις, που γενούν θέσεις εργασίας. Η αλήθεια λοιπόν είναι ότι τον Αύγουστο μας δίνεται η ευκαιρία να σταματήσουμε τη συνεχή ανακύκλωση της εσωστρέφειάς μας και να προσπαθήσουμε όλοι μαζί να κερδίσουμε το χαμένο έδαφος της τελευταίας δεκαετίας.
Το σωστό! Η Ελλάδα τον Αύγουστο γυρίζει σελίδα, «αποφοιτά» επιτέλους από τα μνημόνια, έστω και με χαμηλούς βαθμούς και φυσικά υπό μεταμνημονιακή επιτήρηση. Γνωρίζετε πολύ καλά τις ενστάσεις μου προς την εφαρμοζόμενη κυβερνητική πολιτική της υπερφορολόγησης. Όμως ταυτόχρονα αναγνωρίζω τις μεγάλες προσωπικές υπερβάσεις που έχει κάνει ο κ. Τσίπρας για να ολοκληρώσει σε ένα χρόνο 3 δύσκολες αξιολογήσεις. Εσείς που είστε έμπειρος στον χώρο του οικονομικού ρεπορτάζ θα θυμάστε ότι σε αντίστοιχες περιστάσεις, ως Πρόεδρος του ΣΕΒ, έχω δώσει θερμά συγχαρητήρια και στον κ. Σαμαρά και στον κ. Βενιζέλο, επειδή μας κράτησαν στο Ευρώ και την Ευρώπη. Ο ΣΕΒ δεν κομματίζεται. Ρόλος του είναι να συμβουλεύει τις κυβερνήσεις να παίρνουν τις σωστές αποφάσεις και να στηρίζουν την επιχειρηματικότητα και τις επενδύσεις, που γενούν θέσεις εργασίας. Η αλήθεια λοιπόν είναι ότι τον Αύγουστο μας δίνεται η ευκαιρία να σταματήσουμε τη συνεχή ανακύκλωση της εσωστρέφειάς μας και να προσπαθήσουμε όλοι μαζί να κερδίσουμε το χαμένο έδαφος της τελευταίας δεκαετίας.
Θεωρείτε δηλαδή ότι η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα κάνει αυτά που χρειάζεται η χώρα για να κερδίσει αυτό το χαμένο έδαφος;Ελπίζω ότι θα τα κάνει και δική μου δουλειά ως επικεφαλής ενός υπεύθυνου κοινωνικού εταίρου είναι να λειτουργώ συμβουλευτικά ώστε να διορθώσει όσα κάνει λάθος για τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους! Ο θεσμικός μου ρόλος επιβάλλει να επισημαίνω και να στηρίζω τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Μεταρρυθμίσεις που θα φέρουν την ανάπτυξη! Η ανάπτυξη θα έλθει κυρίως μέσω επενδύσεων που θα φέρουν ευημερία στη χώρα και δουλειές στους πολίτες. Ο κύκλος της από-επένδυσης στην Ελλάδα πρέπει να κλείσει. Πρέπει να τρέξουμε. Να προσεγγίσουμε σε 4-5 χρόνια τους μέσους όρους της Ευρωζώνης. Δηλαδή να γίνονται νέες επενδύσεις περίπου στο 20% του ΑΕΠ, ή 45 δις ευρώ ετησίως, από τα 22,5 δις του 2017.
Μην μου αλλάζετε το θέμα παρακαλώ. Θα ήθελα να μάθω – αν μπορείτε να μου πείτε – ένα θέμα στο οποίο είστε σε σύγκρουση με την κυβέρνηση σήμερα. Εμένα μου δημιουργείται η εντύπωση ότι συμφωνείτε σε όλα.
Κάνετε λάθος. Πρώτο παράδειγμα διαφωνίας που μπορώ να επικαλεστώ είναι οι αλλαγές που προωθεί η κυβέρνηση στα εργασιακά και συγκεκριμένα το θέμα της υποχρεωτικής Διαιτησίας. Θέλω να σας επισημάνω ότι στο θέμα της μονομερούς προσφυγής στη Διαιτησία, με τις θέσεις του ΣΕΒ συμφωνεί ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας, ο ILO. Έχουμε δηλαδή τον International Labor Organization να συμφωνεί με τις θέσεις των Εργοδοτών και όχι με τις θέσεις της Ελληνικής κυβέρνησης.
Μια στιγμή… εσείς δεν είστε υπέρ των Συλλογικών Διαπραγματεύσεων της επεκτασιμότητας των συμβάσεων και των εργασιακών δικαιωμάτων;
Σίγουρα είμαστε εναντίον της χωρίς προϋποθέσεων επεκτασιμότητας όπως φοβούμαστε ότι μπορεί να γίνει μετά τον Αύγουστο! Είμαστε βέβαια υπέρ των εργασιακών δικαιωμάτων, όταν διατυπώνονται από αυτούς που πράγματι εργάζονται. Ο ΣΕΒ θεωρεί ότι το να επεκτείνονται στο σύνολο ενός κλάδου, οι συλλογικές συμβάσεις που προκύπτουν από διαπραγματεύσεις με σωματεία “μαϊμούδες” και σωματεία σφραγίδες ή από κακές διαιτητικές αποφάσεις είναι παράλογες. Δημιουργούν μεγάλες στρεβλώσεις στην οικονομία, πλήττουν πρωτίστως τις πιο αδύναμες επιχειρήσεις και επιπλέον τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Σας διαβεβαιώ ότι μια επιχείρηση μπορεί να διαπραγματευτεί ισότιμα και ρεαλιστικά με τους εργαζόμενους της και να έχει μία σύμβαση εργασίας που να εξασφαλίζει καλά εισοδήματα στους εργαζόμενους. Πρώτος στόχος είναι η επιχείρηση να είναι παραγωγική και ανταγωνιστική, να παράγει διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά και υπηρεσίες. Και αυτό σας διαβεβαιώ είναι προς το συμφέρον και των εργαζομένων.
Σίγουρα είμαστε εναντίον της χωρίς προϋποθέσεων επεκτασιμότητας όπως φοβούμαστε ότι μπορεί να γίνει μετά τον Αύγουστο! Είμαστε βέβαια υπέρ των εργασιακών δικαιωμάτων, όταν διατυπώνονται από αυτούς που πράγματι εργάζονται. Ο ΣΕΒ θεωρεί ότι το να επεκτείνονται στο σύνολο ενός κλάδου, οι συλλογικές συμβάσεις που προκύπτουν από διαπραγματεύσεις με σωματεία “μαϊμούδες” και σωματεία σφραγίδες ή από κακές διαιτητικές αποφάσεις είναι παράλογες. Δημιουργούν μεγάλες στρεβλώσεις στην οικονομία, πλήττουν πρωτίστως τις πιο αδύναμες επιχειρήσεις και επιπλέον τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Σας διαβεβαιώ ότι μια επιχείρηση μπορεί να διαπραγματευτεί ισότιμα και ρεαλιστικά με τους εργαζόμενους της και να έχει μία σύμβαση εργασίας που να εξασφαλίζει καλά εισοδήματα στους εργαζόμενους. Πρώτος στόχος είναι η επιχείρηση να είναι παραγωγική και ανταγωνιστική, να παράγει διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά και υπηρεσίες. Και αυτό σας διαβεβαιώ είναι προς το συμφέρον και των εργαζομένων.
Που διαφωνείτε ακριβώς;
Η κυβέρνηση σήμερα προωθεί ένα σύστημα για τις συλλογικές συμβάσεις που δεν λαμβάνει υπόψιν την παραγωγικότητα της εργασίας και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Τα εργατικά σωματεία που κατά πλειοψηφία είναι κομματικά καθοδηγούμενα, στο τέλος θα έχουν το δικαίωμα να προσφεύγουν μονομερώς στη Διαιτησία και να εξασφαλίζουν αυξήσεις πιθανόν εκτός των δυνατοτήτων της επιχείρησης, όπως συνέβαινε πριν την κρίση. Είναι παράλογο, σήμερα το 2018, ο υπουργός να καθορίζει μισθούς οριζόντια, να μην υπολογίζει τις ιδιαιτερότητες κάθε κλάδου, περιοχής ή κάθε επιχείρησης και να προσπαθεί να φέρει τη χώρα σε έναν μη ανταγωνιστικό ορισμό των αμοιβών, όπως συνέβαινε τη δεκαετία του 2000. Αυτό ήταν η αιτία που έφερε την οικονομία μας στην κρίση ανταγωνιστικότητας. Γι’ αυτό ζητάμε ως κοινωνικοί εταίροι ουσιαστική και όχι προσχηματική διαβούλευση με το Υπουργείο για αυτά τα θέματα αλλά και ενεργό εμπλοκή στη διαδικασία λήψης αποφάσεων μέσω τριμερούς διαλόγου.
Η κυβέρνηση σήμερα προωθεί ένα σύστημα για τις συλλογικές συμβάσεις που δεν λαμβάνει υπόψιν την παραγωγικότητα της εργασίας και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Τα εργατικά σωματεία που κατά πλειοψηφία είναι κομματικά καθοδηγούμενα, στο τέλος θα έχουν το δικαίωμα να προσφεύγουν μονομερώς στη Διαιτησία και να εξασφαλίζουν αυξήσεις πιθανόν εκτός των δυνατοτήτων της επιχείρησης, όπως συνέβαινε πριν την κρίση. Είναι παράλογο, σήμερα το 2018, ο υπουργός να καθορίζει μισθούς οριζόντια, να μην υπολογίζει τις ιδιαιτερότητες κάθε κλάδου, περιοχής ή κάθε επιχείρησης και να προσπαθεί να φέρει τη χώρα σε έναν μη ανταγωνιστικό ορισμό των αμοιβών, όπως συνέβαινε τη δεκαετία του 2000. Αυτό ήταν η αιτία που έφερε την οικονομία μας στην κρίση ανταγωνιστικότητας. Γι’ αυτό ζητάμε ως κοινωνικοί εταίροι ουσιαστική και όχι προσχηματική διαβούλευση με το Υπουργείο για αυτά τα θέματα αλλά και ενεργό εμπλοκή στη διαδικασία λήψης αποφάσεων μέσω τριμερούς διαλόγου.
Ναι αλλά εσείς δώσατε συγχαρητήρια στον Πρωθυπουργό που μας βγάζει από τα Μνημόνια.
Και καλά έκανα, όπως σας εξήγησα στην αρχή της συνέντευξης. Πρέπει να ξεκολλήσουμε από τις ετικέτες και τα ψευδεπίγραφα συνθήματα. Η χώρα πέρασε 8 δύσκολα χρόνια. Καταφέραμε και γλυτώσαμε τη συντριβή, πετύχαμε κάποιες μεταρρυθμίσεις που στο παρελθόν ήταν δύσκολο να τις αποδεχθούμε. Έχουμε νοικοκυρέψει τα δημόσια οικονομικά και παράγουμε πλέον πλεονάσματα.
Με την πρωτοφανή υπερ-φορολόγηση και με μια ανεπανάληπτη υποβάθμιση των υπηρεσιών του κράτους.
Σωστά, κι αυτό πρέπει να αλλάξει άμεσα. Έχουμε βέβαια αρκετές θετικές εξελίξεις. Έχουμε ισοσκελίσει το εξωτερικό μας ισοζύγιο. Είναι θετικό το γεγονός αλλά οφείλεται κυρίως στον Τουρισμό. Το εμπορικό μας ισοζύγιο παραμένει ελλειμματικό. Έχουμε βελτιώσει ορισμένες επιδόσεις μας στους διεθνείς δείκτες ανταγωνιστικότητας. Το έλλειμα όμως ανταγωνιστικότητας της οικονομίας μας, παραμένει μεγάλο. Έχουμε κάνει επίσης σημαντικές μεταρρυθμίσεις. Στην είσπραξη των φορολογικών εσόδων, στην επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, στην αγορά εργασίας, στη συγκράτηση των δημοσίων δαπανών. Με λίγα λόγια, η Ελλάδα κατάφερε κι έμεινε ζωντανή μέσα από την κρίση. Ήρθε η ώρα να γυρίσουμε σελίδα. Έχουμε πολλά να κάνουμε ακόμη. Στο Ασφαλιστικό, στη Δημόσια Διοίκηση, στη χωροταξία, στις αδειοδοτήσεις, στη δικαιοσύνη, στην απελευθέρωση των αγορών. Δεν υπάρχει χρόνος για μεμψιμοιρίες και διαρκή προσκόλληση στις ετικέτες του παρελθόντος…
Σωστά, κι αυτό πρέπει να αλλάξει άμεσα. Έχουμε βέβαια αρκετές θετικές εξελίξεις. Έχουμε ισοσκελίσει το εξωτερικό μας ισοζύγιο. Είναι θετικό το γεγονός αλλά οφείλεται κυρίως στον Τουρισμό. Το εμπορικό μας ισοζύγιο παραμένει ελλειμματικό. Έχουμε βελτιώσει ορισμένες επιδόσεις μας στους διεθνείς δείκτες ανταγωνιστικότητας. Το έλλειμα όμως ανταγωνιστικότητας της οικονομίας μας, παραμένει μεγάλο. Έχουμε κάνει επίσης σημαντικές μεταρρυθμίσεις. Στην είσπραξη των φορολογικών εσόδων, στην επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, στην αγορά εργασίας, στη συγκράτηση των δημοσίων δαπανών. Με λίγα λόγια, η Ελλάδα κατάφερε κι έμεινε ζωντανή μέσα από την κρίση. Ήρθε η ώρα να γυρίσουμε σελίδα. Έχουμε πολλά να κάνουμε ακόμη. Στο Ασφαλιστικό, στη Δημόσια Διοίκηση, στη χωροταξία, στις αδειοδοτήσεις, στη δικαιοσύνη, στην απελευθέρωση των αγορών. Δεν υπάρχει χρόνος για μεμψιμοιρίες και διαρκή προσκόλληση στις ετικέτες του παρελθόντος…
Ούτε όμως μπορεί να έρθει η Ανάπτυξη που ευαγγελίζεστε με μισθούς των 400 Ευρώ το μήνα.
Μια επιχείρηση σωστά δομημένη, μια επιχείρηση οργανωμένη και ανταγωνιστική δεν προσφέρει μισθούς των 400 Ευρώ. Μόνον οι περιθωριακές, οι μικρής κλίμακας κι εμβέλειας επιχειρήσεις αναγκάζονται να επιβιώνουν με παράνομες μεθόδους, χωρίς ασφαλιστικές εισφορές, χωρίς σωστή επιχειρηματική νοοτροπία προσφέρουν αυτές τις αμοιβές. Εσείς ξέρετε πολλές από τις επιχειρήσεις μέλη του ΣΕΒ με εργαζόμενους των 400 Ευρώ για κανονική 8ωρη εργασία; Δεν υπάρχουν. Κι επιμένω: Τα προβλήματα που πρέπει να μας απασχολούν σήμερα είναι και άλλου τύπου και άλλης διάστασης. Και πρέπει να ασχοληθούμε και με αυτά. Να διευρύνουμε το μυαλό μας και την οπτική μας, να ασχοληθούμε και με σημαντικά θέματα, όπως: Ποιες πρέπει να είναι οι δεξιότητες των εργαζομένων στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης; Τι φέρνει για τις επιχειρήσεις, ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η 4η βιομηχανική επανάσταση; Τι σημαίνει για την καθημερινότητά μας η κλιματική αλλαγή, ποιες είναι μεγάλες παγκόσμιες πολιτικές και οικονομικές αλλαγές που συντελούνται ενώ εμείς συνεχίζουμε να είμαστε εγκλωβισμένοι στον μικρόκοσμό μας;
Όλα αυτά που αναφέρετε οδηγούν σε μία μόνο λέξη: Εκπαίδευση.
Προφανώς! Εμείς στον ΣΕΒ διεκδικούμε λόγο και συμμετοχή στη διαμόρφωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Όλοι μιλούν για την Ανάπτυξη και αγνοούν ότι κατ’ αρχή η ανάπτυξη, συνδέεται άμεσα με τις κατευθύνσεις και τους πόρους που δίνονται στο εκπαιδευτικό σύστημα. Σε όλες τις ώριμες δημοκρατίες οι κοινωνικοί εταίροι συμμετέχουν ουσιαστικά στον σχεδιασμό του. Στη γειτονική μας Ιταλία για παράδειγμα, με τα τόσα πολιτικά προβλήματα, κατάφεραν να συνεργαστούν η Πολιτεία με την Ακαδημαϊκή και την Επιχειρηματική κοινότητα και έθεσαν νέους στόχους για 4η βιομηχανική επανάσταση: Αποφάσισαν αύξηση κατά 100% της τεχνικής εκπαίδευσης, καθώς και την εκπαίδευση 1.400 διδακτόρων, 3.000 διευθυντικών στελεχών, 200.000 φοιτητών, σε συνθήκες της οικονομίας του μέλλοντος.
Προφανώς! Εμείς στον ΣΕΒ διεκδικούμε λόγο και συμμετοχή στη διαμόρφωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Όλοι μιλούν για την Ανάπτυξη και αγνοούν ότι κατ’ αρχή η ανάπτυξη, συνδέεται άμεσα με τις κατευθύνσεις και τους πόρους που δίνονται στο εκπαιδευτικό σύστημα. Σε όλες τις ώριμες δημοκρατίες οι κοινωνικοί εταίροι συμμετέχουν ουσιαστικά στον σχεδιασμό του. Στη γειτονική μας Ιταλία για παράδειγμα, με τα τόσα πολιτικά προβλήματα, κατάφεραν να συνεργαστούν η Πολιτεία με την Ακαδημαϊκή και την Επιχειρηματική κοινότητα και έθεσαν νέους στόχους για 4η βιομηχανική επανάσταση: Αποφάσισαν αύξηση κατά 100% της τεχνικής εκπαίδευσης, καθώς και την εκπαίδευση 1.400 διδακτόρων, 3.000 διευθυντικών στελεχών, 200.000 φοιτητών, σε συνθήκες της οικονομίας του μέλλοντος.
Πως θα μπορούσε ο ΣΕΒ να συμβάλει στην αλλαγή του Εκπαιδευτικού μας συστήματος;
Χρειαζόμαστε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που θα ενθαρρύνει τους νέους να σκέφτονται, να καινοτομούν, να επιχειρούν, να τολμούν. Έχουμε ουσιαστικές προτάσεις για τη διασύνδεση της δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας και τις επιχειρήσεις. Ως Έλληνες εργοδότες, διεκδικούμε μερίδιο ευθύνης και συναπόφασης στον εκπαιδευτικό σχεδιασμό. Θέλουμε να συνεργασθούμε με την Πολιτεία και να συμβάλλουμε στην εθνική αυτή επένδυση.
Ποιο κατά την άποψή σας θα ήταν το πρώτο βήμα;
Ήρθε η ώρα να απελευθερώσουμε επιτέλους την τριτοβάθμια εκπαίδευση από τον κρατισμό. Να επιτρέψουμε τη λειτουργία και ιδιωτικών Πανεπιστημίων. Εμείς στον ΣΕΒ είμαστε βέβαιοι ότι έτσι θα γίνει κοσμογονία στη χώρα μας. Με επενδύσεις από την αφρόκρεμα των ξένων πανεπιστημίων, προσέλκυση των πλέον ταλαντούχων φοιτητών και επιστημόνων και αναβάθμιση όλου του εκπαιδευτικού μας συστήματος, με άνοιγμα στον ανταγωνισμό και – υπογραμμίζω – στη συνεχή αξιολόγηση.
