Τα αναχρονιστικά ανώτατα όρια υπερωριακής απασχόλησης των εργαζομένων στη βιομηχανία πρέπει να αναθεωρηθούν

Ο δηλωμένος κυβερνητικός στόχος περί αναγέννησης, ενίσχυσης, εκσυγχρονισμού και επέκτασης της ελληνικής βιομηχανίας οφείλει να συνοδευτεί και από την άρση αναχρονιστικών ρυθμίσεων που αφορούν την απασχόληση στη βιομηχανία. Μία από τις οποίες αποτελεί και το ζήτημα των υπερωριών.

Τα ανώτατα όρια υπερωριακής απασχόλησης που αφορούν στη βιομηχανία παρέμεναν επί σειρά ετών στις 30 ώρες / εξάμηνο. Στο τέλος του 2019 πετύχαμε μικρή βελτίωση και αύξησή τους σε 48 ώρες / 6μηνο. Όταν στις λοιπές επιχειρήσεις το όριο των υπερωριών ήταν 120 ώρες ετησίως. 

Ο διαχωρισμός των επιχειρήσεων σε βιομηχανικές και μη είναι εξόχως αναχρονιστικός, με την έννοια ότι ήδη πολλές παραδοσιακές βιομηχανίες έχουν σημαντικές μη βιομηχανικές λειτουργίες και το αντίστροφο.

Το σημερινό περιβάλλον που δραστηριοποιείται η βιομηχανία χαρακτηρίζεται από μεγάλη μεταβλητότητα, απαιτώντας ευελιξία από την πλευρά των επιχειρήσεων στον παραγωγικό προγραμματισμό, προκειμένου να ανταποκριθούν στις ανάγκες τόσο της λειτουργίας τους όσο και των πελατών τους. Η δυνατότητα υπερωριακής απασχόλησης παρέχει στις επιχειρήσεις σε ένα βαθμό την απαιτούμενη ευελιξία να καλύψουν τις διακυμάνσεις της ζήτησης.

Είναι γεγονός ότι δεν μπορεί όλοι οι εργαζόμενοι σε μια μονάδα να κάνουν τον ίδιο αριθμό υπερωριών, ανεξαρτήτως ειδικότητας και εμπειρίας, για να αντιμετωπιστούν οι έκτακτες ανάγκες και να κρατηθεί χαμηλά το όριο των υπερωριών, δεδομένου ότι υπάρχουν περιπτώσεις που παρουσιάζονται βλάβες ή ζημίες, η κινητοποίηση του τεχνικού προσωπικού παραγωγής και συντήρησης για την επέμβαση είναι συνολική και συνεχής, μέχρι την πλήρη αποκατάσταση της βλάβης ή της ζημίας και έτσι, σε κάθε περίπτωση, δημιουργείται η  ανάγκη υπερωριακής απασχόλησης. Αυτός είναι ο λόγος που συγκεκριμένοι εργαζόμενοι, με συγκεκριμένη ειδικότητα και εμπειρία, απαιτείται να κάνουν υπερωρίες σε μεγαλύτερο βαθμό από άλλους, που έχουν μικρότερη εξειδίκευση. 

Η άποψη ότι, αντί να απασχολήσουν υπερωριακά τους ανωτέρω, οι βιομηχανικές επιχειρήσεις έχουν την υποχρέωση να προσλάβουν νέους εργαζόμενους, θεωρεί ως δεδομένο ότι η υπερωριακή απασχόληση εξυπηρετεί πάντοτε μόνιμες και διαρκείς ανάγκες (στην αντίθετη περίπτωση δεν θα εμφανιζόταν η πρόσληψη νέου εργαζόμενου ως ισοδύναμό της). Κάτι τέτοιο όμως είναι εσφαλμένο. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, η υπερωριακή απασχόληση εξυπηρετεί έκτακτες ανάγκες. Για τον λόγο αυτόν, δεν θα ήταν ποτέ δυνατόν οι συγκεκριμένες ανάγκες να εξυπηρετηθούν μέσω νέων προσλήψεων ούτε  το χρονικό ισοδύναμό τους, εάν αυτό ήταν τεχνικά εφικτό να ενταχθεί στην οργάνωση της παραγωγής και της εργασίας, ισούται με πλήρη θέση εργασίας. 

Επίσης, στις επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας η υπερεργασία και οι υπερωρίες είναι πραγματικά απρόβλεπτες και ανελαστικές. Λογικό λοιπόν είναι οι υπερωρίες της βάρδιας, που οφείλονται πάντοτε στην αναπλήρωση έκτακτης απουσίας, να μην αφαιρούνται από το ισχύον κάθε φορά εξαμηνιαίο όριο.

Επιπλέον, η κάλυψη αδειών, εκτάκτων ασθενειών και πόσο μάλλον οι συνθήκες στην εργασία που προέκυψαν από την πανδημία του Covid 19, κάνουν συχνά επιτακτική την υπερωριακή απασχόληση τόσο του προσωπικού μειωμένων τυπικών προσόντων όσο και του εργατοτεχνικού προσωπικού υψηλής ειδίκευσης και μακροχρόνιας εκπαίδευσης  αλλά και των στελεχών υψηλού μορφωτικού επιπέδου και αυξημένων τυπικών προσόντων, που και αυτοί υπάγονται στο αναχρονιστικό πλαίσιο ρύθμισης της υπερωριακής απασχόλησης.