Τα σημαντικά ερωτηματολόγια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για φορολογικά ζητήματα – Άρθρο κ. Μιχάλη Μητσόπουλου, 31/3/2021

Μιχάλης Μητσόπουλος

Διευθυντής Τομέα Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος και Ρυθμιστικών Πολιτικών, ΣΕΒ

Άρθρο στο Μηνιαίο Ενημερωτικό Δελτίο ΣΕΒ – Ρυθμιστικό Περιβάλλον και Επιχειρήσεις – 31 Μαρτίου 2021

Την περίοδο αυτή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αποστείλει σε φορείς και εταίρους σε όλη την Ευρώπη έναν αρκετά σημαντικό αριθμό ερωτηματολογίων για φορολογικά ζητήματα. Συνολικά, τα ερωτηματολόγια αυτά αποκαλύπτουν ότι την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την απασχολούν σειρά κρίσιμων επιμέρους πτυχών των φορολογικών ζητημάτων ορισμένα εκ των οποίων είναι επιπλέον επίκαιρα και σημαντικά και για την Ελληνική πραγματικότητα.

Ενδεικτικά, το ερωτηματολόγιο για τον «ΦΠΑ στη ψηφιακή εποχή» επικεντρώνεται, μεταξύ άλλων, στα ζητήματα της ψηφιακής διαβίβασης στοιχείων από τις επιχειρήσεις προς τις φορολογικές αρχές και κατά προέκταση και θέματα όπως η ηλεκτρονική τιμολόγηση και η Ελληνική πρωτοβουλία για την εισαγωγή του θεσμού των ηλεκτρονικών βιβλίων (που θα ξεκινήσει από 1.7.2021). Στο επίκεντρο του ερωτηματολογίου βρίσκονται τα πιθανά οφέλη αλλά και τα αναμενόμενα κόστη από τέτοιες πρωτοβουλίες, γεγονός αξιοσημείωτο καθώς μια καταγραφή και των δυο είναι απαραίτητη ώστε πανευρωπαϊκές πρωτοβουλίες να τονίσουν τα πρώτα και να περιορίσουν τα δεύτερα με τελικούς ωφελούμενους τόσο τις φορολογικές αρχές των κρατών μελών όσο και τις επιχειρήσεις.

Έτερο ερωτηματολόγιο θέτει προς αξιολόγηση έναν ευρωπαϊκό φόρο στην ψηφιακή οικονομία, γεγονός που έδωσε στην BusinessEurope την ευκαιρία να επισημάνει για άλλη μια φορά την ανάγκη να ολοκληρωθούν πρώτα οι συζητήσεις στον ΟΟΣΑ για την αναμόρφωση του πλαισίου φορολογίας με τρόπο που λαμβάνει υπόψη και τα ζητήματα που αφορούν την πραγματικότητα της ψηφιακής οικονομίας. Πάγια θέση της BusinessEurope είναι η ανάγκη να μην υπάρξουν μονομερείς ενέργειες για ένα θέμα που πρέπει να αντιμετωπιστεί ενιαία από Ευρώπη, Ασία, ΗΠΑ και τις λοιπές μεγάλες οικονομίες και για το οποίο ο κίνδυνος ανταπόδοσης μονομερών μέτρων από σημαντικές οικονομίες είναι υπαρκτός.

Ένα τρίτο ερωτηματολόγιο διερευνά θέματα που κατά την Επιτροπή αποτελούν «δικαιώματα του φορολογούμενου» και, μεταξύ άλλων, διερευνά ζητήματα επικοινωνίας και συνεργασίας με τις φορολογικές αρχές. Περιλαμβάνει και ένα κεφάλαιο για την επιστροφή του αχρεωστήτως καταβληθέντος ΦΠΑ στην περίπτωση διαγραφής ή μη είσπραξης εμπορικών απαιτήσεων. Το ζήτημα αυτό που έχει απασχολήσει αρκετά την Ελληνική αγορά από την έναρξη της κρίσης και ύστερα και φαίνεται ότι πλέον αποκτά επίσης ενδιαφέρον σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Το ερωτηματολόγιο για τον ΦΠΑ στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και τις ασφαλιστικές υπηρεσίες εξετάζει μια πιθανή κατάργηση της εξαίρεσης από τον ΦΠΑ που υπάρχει σήμερα για ορισμένες εκ των υπηρεσιών αυτών. Το σκεπτικό είναι ότι η εν λόγω εξαίρεση σήμερα δεν επιτρέπει τον συμψηφισμό του ΦΠΑ σε επόμενα στάδια της αλυσίδας αξίας, κάτι που επιβαρύνει ορισμένες υπηρεσίες και συναλλαγές. Όμως, με την επανεξέταση της εξαίρεσης αυτής συμπαρασύρεται αναγκαστικά και μια επανεξέταση άλλων επιβαρύνσεων στις συναλλαγές που σήμερα έχουν μηδενικό ΦΠΑ ή εξαιρούνται αυτού, γεγονός που έχει ενδιαφέρον και για την Ελλάδα.

Ερωτηματολόγια έχουν διακινηθεί και για το πλαίσιο ποινών, ενώ στα πλαίσια των σχετικών συζητήσεων για τις υποχρεώσεις δημοσιοποίησης στοιχείων ανά χώρα (country by country reporting) η BusinessEurope επιχειρηματολογεί υπέρ της προστασίας του εμπιστευτικού χαρακτήρα κρίσιμων εταιρικών δεδομένων τα οποία θα πρέπει να επικοινωνούνται προς τις φορολογικές αρχές.  

Τέλος, τον Απρίλιο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να δημοσιοποιήσει μια επικοινωνία «τη φορολογία του εταιρικού τομέα στον 21ο αιώνα» με στόχο τη δίκαιη και αποτελεσματική φορολογία καθώς και την ενίσχυση των επενδύσεων και της ανάπτυξης. Η εν λόγω επικοινωνία θα επαναφέρει στη συζήτηση και την Common Consolidated Corporate Tax Base, η οποία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, και ζητήματα όπως η μεταφορά ζημιών και ο συμψηφισμός τους με μελλοντικά κέρδη.