Τηλεργασία: ευκαιρία ή απειλή
Ισίδωρος Παπαμιχάλης
Διευθυντής Ανθρώπινων Πόρων, Star Channel · Αντιπρόεδρος Ινστιτούτου Ανθρώπινου Δυναμικού (ΕΙΜΑΔ), ΕΕΔΕ
Όπως όλοι γνωρίζουμε εν μέσω της έξαρσης της επιδημίας του Covid-19, οι ελληνικές επιχειρήσεις έπρεπε να λάβουν γρήγορα προληπτικά μέτρα περιορισμού της εξάπλωσης του ιού στους χώρους εργασίας.
Η τηλεργασία, αν και έκανε την εμφάνισή το 2006 στα πλαίσια της ΕΓΓΣΕ και ενσωματώθηκε στη συνέχεια στο ελληνικό δίκαιο με το Ν 3846/2010, καταγράφει χαμηλή εφαρμογή στην Ελλάδα συγκριτικά με άλλες χώρες (1).
Ωστόσο, η έξαρση της πανδημίας στη χώρα μας παρουσίασε εμφατικά την ανάγκη οι επιχειρήσεις να λάβουν προληπτικά μέτρα προστασίας των εργαζομένων τους και ταυτόχρονα να διασφαλίσουν την αδιάκοπη λειτουργία τους. Η εργασία του προσωπικού με τηλεργασία σαφώς έρχεται να καλύψει και τις δύο ανάγκες.
Όμως, πώς μπορεί να γίνει η μετάβαση στην τηλεργασία δίχως να «απειλήσει» την ομαλότητα στη λειτουργία των επιχειρήσεων και τη ζωή των εργαζομένων;
Η εμπειρία από το εξωτερικό που η τηλεργασία είναι πολύ πιο διαδεδομένη δείχνει ότι, είναι επωφελής τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους εργαζόμενους.
Έρευνες που έχουν γίνει σε Ευρώπη και Αμερική (2) καταδεικνύουν ότι με την τηλεργασία αυξάνεται η παραγωγικότητα των εργαζομένων περίπου κατά 20% (μέχρι και 50%). Αυτό οφείλεται κυρίως στον πιο εστιασμένο τρόπο εργασίας, την εξοικονόμηση χρόνου από την έλλειψη των μετακινήσεων και τις λιγότερες ημέρες έκτακτων απουσιών.
Ομοίως, έρευνες δείχνουν ότι οι εργαζόμενοι που εργάζονται με τηλεργασία είναι πιο ικανοποιημένοι διότι εξοικονομούν χρήματα από την αποφυγή των μετακινήσεων, αποκτούν επιπλέον διαθέσιμο χρόνο (μ.ο. 155 ώρες/ετησίως), ενώ παράλληλα τους δίνεται η δυνατότητα να καλύψουν τις τυχόν αυξημένες οικογενειακές ανάγκες όπως ένα μέλος της οικογένειας που χρειάζεται φροντίδα ή μια καλή ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
Στο λίγο χρόνο που οι επιχειρήσεις έχουν εφαρμόσει την τηλεργασία στην Ελλάδα, τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι επιβεβαιώνονται τα παραπάνω οφέλη.
Ωστόσο, για να εφαρμοστεί η τηλεργασία με επιτυχία πρέπει να πληρούνται κάποιες κρίσιμες προϋποθέσεις από επιχειρήσεις και εργαζόμενους.
Πρωτίστως είναι η διάθεση από τις επιχειρήσεις της απαραίτητης τεχνολογίας όπως ηλεκτρονικοί υπολογιστές, πρόσβαση στο εταιρικό δίκτυο, τις απαραίτητες εφαρμογές για την εκτέλεση της εργασίας και, απαραιτήτως τα εργαλεία ασφάλειας όλων των παραπάνω.
Επίσης, απαιτείται σωστή διαχείριση της εργασίας από τους επικεφαλής των ομάδων εργασίας. Με δεδομένη τη φυσική απόσταση μεταξύ τους, θα πρέπει να διατηρούν συχνή επαφή για να δίνουν την κατάλληλη καθοδήγηση και υποστήριξη σε όλα τα μέλη της ομάδας τους. Πλάνα εργασίας, συχνή καθημερινή επικοινωνία, παρακολούθηση στόχων και coaching είναι μερικές από τα χρήσιμες δράσεις προς αυτή την κατεύθυνση.
Παράλληλα, οι εργαζόμενοι οφείλουν να κάνουν την απαραίτητη οριοθέτηση στο σπίτι και να δείχνουν αυτοπειθαρχία στην τήρηση του χρόνου που εργάζονται ώστε να λειτουργούν ανεπηρέαστοι από τις τυχόν διασπάσεις αλλά και να τηρούν σαφή όρια επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
Εν κατακλείδι, σήμερα γνωρίζουμε ότι η τηλεργασία σε παγκόσμιο επίπεδο έχει σημαντικά οφέλη για επιχειρήσεις και εργοδότες. Στο σύντομο διάστημα εφαρμογής της στην Ελλάδα τα πρώτα δείγματα είναι θετικά. Υπό την προϋπόθεση της τήρησης των βασικών προϋποθέσεων που χρειάζονται για την επιτυχή εφαρμογή της, οι πιθανότητες είναι μεγάλες ώστε η τηλεργασία να παραμείνει στις επιλογές που έχουμε για τον τρόπο που επιχειρήσεις και εργαζόμενοι θα συνεργάζονται και στο μέλλον όταν θα έχουμε ξεπεράσει την υγειονομική κρίση του Covid-19.
(2). Does Working from Home Work? Evidence from a Chinese Experiment
Nicholas Bloom, James Liang, John Roberts, Zhichun Jenny Ying,The Quarterly Journal of Economics, Volume 130, Issue 1, February 2015, Pages 165–218, https://doi.org/10.1093/qje/qju032
Assessing the growth of remote working and its consequences for effort, well‐being and work‐life balance. Felstead, A. and Henseke, G. (2017), New Technology, Work and Employment, 32: 195-212. doi:10.1111/ntwe.12097
Why Remote Workers Are More (Yes, More) Engaged by Scott Edinger, Harvard Business Review, August 24, 2012