Το Δίκαιο του Ανταγωνισμού

Μιχάλης Μητσόπουλος
Διευθυντής, Τομέας Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος και Ρυθμιστικών Πολιτικών, ΣΕΒ

Άρθρο στο Μηνιαίο Ενημερωτικό Δελτίο ΣΕΒ – Ρυθμιστικό Περιβάλλον και Επιχειρήσεις – 31 Ιανουαρίου 2022

Ψηφίστηκε από την Ολομέλεια της Βουλής την Πέμπτη 20 Ιανουαρίου 2022 το σχέδιο νόμου του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων για τον Εκσυγχρονισμό του δικαίου ανταγωνισμού με σκοπό την
ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1 καθώς και για την αντιμετώπιση κενών του υπάρχοντος 3959/2011.

Ορισμένες από τις σημαντικότερες ρυθμίσεις που ψηφίστηκαν είναι:

1. Άρθρο 4 Ν/Σ. Πρόσκληση σε απαγορευμένη σύμπραξη και ανακοίνωση μελλοντικών προθέσεων τιμολόγησης προϊόντων και υπηρεσιών μεταξύ ανταγωνιστών. Προσθήκη άρθρου 1Α στον ν.3959/2011.
Με το άρθρο αυτό απαγορεύεται σε μία επιχείρηση να προτείνει, να εξαναγκάζει, να παρέχει κίνητρα ή να προσκαλεί με οποιονδήποτε τρόπο άλλη επιχείρηση να συμμετέχει σε συμφωνία μεταξύ επιχειρήσεων ή σε αποφάσεις ενώσεων επιχειρήσεων ή σε εναρμονισμένες πρακτικές, οι οποίες έχουν ως αντικείμενο την παρεμπόδιση, τον περιορισμό ή τη νόθευση του ανταγωνισμού στην Ελληνική Επικράτεια.

Επίσης, μία επιχείρηση απαγορεύεται να γνωστοποιεί πληροφορίες για τιμή, έκπτωση, παροχή ή πίστωση σχετικά με προϊόντα ή υπηρεσίες που προμηθεύει ή προμηθεύεται, εάν α) η γνωστοποίηση περιορίζει τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό στην Ελληνική Επικράτεια, και β) δεν αποτελεί συνήθη εμπορική πρακτική.

Στο άρθρο παρατίθενται και σημεία εξειδίκευσης για τις απαγορευμένες πρακτικές και σημεία που λαμβάνονται υπόψη κατά την αξιολόγηση, ενώ το άρθρο δεν εφαρμόζει σε εταιρείες με κύκλο εργασιών κάτω των 50 εκατ. ευρώ με λιγότερους από 250 υπαλλήλους.

Με το προτεινόμενο άρθρο εισάγονται στην ελληνική έννομη τάξη δύο πρόσθετες απαγορεύσεις, επιπλέον των απαγορεύσεων που ήδη προβλέπονται στα άρθρα 1 και 2 του ν. 3955/2011 περί προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού, που αντιστοιχούν στα άρθρα 101 και 102 ΣΛΕΕ.

Βάσει του νέου άρθρου 1α, από τα στοιχεία που συγκροτούν τη σύμπραξη κατά το εθνικό και το ενωσιακό δίκαιο, ανάγονται σε παράβαση ενέργειες οι οποίες από μόνες τους δεν αποτελούν έως σήμερα αδίκημα, δε συγκροτούν σύμπραξη και δεν τιμωρούνται από το άρ. 101 ΣΛΕΕ, παρά μόνο όταν υπάρχει σύμπραξη, καθώς νοούνται ως προπαρασκευαστικές ενέργειες αυτής. Σημειώνεται ότι στο πεδίο εφαρμογής του νέου άρθρου εντάσσονται και ανακοινώσεις τιμών και παραμέτρων της τιμολογιακής πολιτικής, εφόσον «η γνωστοποίηση περιορίζει τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό στην ελληνική επικράτεια», «δεν αποτελούν συνήθη εμπορική πρακτική» ή, κατά την αιτιολογική έκθεση, «δεν έχουν άλλο θεμιτό σκοπό».

2. Άρθρο 9 Ν/Σ. Σύσταση και λειτουργία Επιτροπής Ανταγωνισμού. Τροποποίηση άρθρου 12 του ν. 3959/2011.
Μεταξύ άλλων, υπάγεται η Επιτροπής Ανταγωνισμού σε κοινοβουλευτικό έλεγχο και εισάγεται η πρόβλεψη περί «διοικητικής και οικονομικής παρακολούθησης» της Επιτροπής Ανταγωνισμού από τον Υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων.

3. Άρθρο 20 Ν/Σ. Υπολογισμός του ύψους των προστίμων. Προσθήκη άρθρου 25Β στον ν. 3959/2011.
Εισάγεται ότι το το πρόστιμο των περ. δ’, ε’, στ’ και ζ’ της παρ. 1 του άρθρου 25 μπορεί να φθάνει μέχρι ποσοστού δέκα τοις εκατό (10%) του συνολικού παγκόσμιου κύκλου εργασιών της επιχείρησης κατά την προηγούμενη της έκδοσης της απόφασης χρήση. Σε περίπτωση ομίλου εταιρειών, για τον υπολογισμό του προστίμου, λαμβάνεται υπόψη ο συνολικός παγκόσμιος κύκλος εργασιών του ομίλου, χωρίς να προκύπτει ότι αποτελεί προϋπόθεση να εφαρμόζονται οι όροι περί ενιαίας οικονομικής οντότητας.

4. Άρθρο 22 Ν/Σ. Ασφαλιστικά μέτρα. Προσθήκη άρθρου 25Δ στον ν. 3959/2011.
Θεσπίζεται η αυτεπάγγελτη λήψη ασφαλιστικών μέτρων, από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, σε βάρος του φυσικού ή νομικού προσώπου που διέπραξε την παράβαση λόγω της οποίας συντρέχει κίνδυνος σοβαρής και ανεπανόρθωτης βλάβης του ανταγωνισμού.

5. Άρθρο 29 Ν/Σ. Διαδικασία διευθέτησης διαφορών. Προσθήκη άρθρου 29Α στον ν. 3959/2011.
Προβλέπεται η επέκταση εφαρμογής της διαδικασίας διευθέτησης διαφορών, πέραν των καρτελικών συμπράξεων, στους κάθετους περιορισμούς και στις καταχρηστικές πρακτικές δεσπόζουσας θέσης.

6. Άρθρο 39 Ν/Σ. Επιστολή μη ανάληψης δράσης. Προσθήκη άρθρου 37Α στον ν. 3959/2011.
Σύμφωνα με την εν λόγω διάταξη, μία ή περισσότερες επιχειρήσεις μπορούν να υποβάλλουν αίτηση στην Επιτροπή Ανταγωνισμού για τη χορήγηση επιστολής ότι μια οριζόντια ή κάθετη σύμπραξη δεν παραβιάζει το άρθρο 1 του παρόντος νόμου ή και το 101 ΣΛΕΕ, καθώς και το άρθρο 2 του παρόντος νόμου και άρθρου 102 ΣΛΕΕ όταν ανακύπτει θέμα κατεπείγοντος δημοσίου συμφέροντος, ιδιαίτερα σε θέματα επίτευξης των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης.

7. Άρθρο 42 Ν/Σ. Διεξαγωγή ερευνών. Τροποποίηση άρθρου 39 του ν.3959/2011.
Προβλέπεται η άρση του απορρήτου των επικοινωνιών, διάταξη η οποία που εισάγεται στο πλαίσιο των εξουσιών έρευνας της Επιτροπής Ανταγωνισμού, με τήρηση της αρχής της αναλογικότητας σε συνέχεια των παρατηρήσεων της Έκθεσης της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής.