Υγεία 4.0: Ψηφιακές λύσεις για τη δημόσια υγεία – Άρθρο κ. Αλέξιου Νικολαΐδη, Associate Advisor Τομέα Βιομηχανίας, Ανάπτυξης, Δικτύων & Περιφερειακής Πολιτικής ΣΕΒ, στο CRETA24.Gr, 12/3/2020

Εδώ και λίγους μήνες, ο ΣΕΒ έχει ανοίξει το δημόσιο διάλογο για την 4^η Βιομηχανική Επανάσταση, εστιάζοντας σε προκλήσεις, προοπτικές, αλλά και τον τρόπο που πρέπει να δράσουν πολιτεία και επιχειρήσεις για να εκμεταλλευθούν τα οφέλη των ψηφιακών τεχνολογιών.  Ο διάλογος όμως δεν πρέπει να περιοριστεί στον κλάδο της βιομηχανίας.  Η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών υγείας μπορεί να μας βοηθήσει να διαμορφώσουμε ένα σύγχρονο εθνικό σύστημα υγείας με επίκεντρο τον ασθενή, οι ανάγκες του οποίου θα εξυπηρετούνται διαφορετικά. Εξατομικευμένη εμπειρία πρόληψης και περίθαλψης, διεύρυνση του χώρου φροντίδας και εκτός νοσοκομείου, αποσυμφόρηση των δομών δευτεροβάθμιας υγείας, είναι μερικές μόνο από τις αλλαγές που θα επιφέρουν οι ψηφιακές τεχνολογίες στο χώρο της υγείας, βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητα του συστήματος και μειώνοντας το κόστος λειτουργίας του.

Τα οφέλη που προσφέρουν οι ψηφιακές υπηρεσίες υγείας

Η μετάβαση της χώρας στην Υγεία 4.0 είναι απαραίτητη, καθώς έτσι θα διασφαλίσουμε την παροχή ανώτερης ποιότητας υπηρεσιών σε όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες, ενώ συγχρόνως θα αντιμετωπίσουμε χρόνια προβλήματα και παθογένειες του ΕΣΥ που ταλαιπωρούν τους ασθενείς.  Χώρες της ΕΕ που έχουν, ήδη, προχωρήσει σε ψηφιοποίηση των υπηρεσιών υγείας καταγράφουν σημαντικά οφέλη, όπως:

• αύξηση της ικανοποίησης των ασθενών (95%) από το μετασχηματισμό μιας νοσηλευτικής μονάδας σε «έξυπνο» νοσοκομείο,
• μείωση κόστους (70%) των υπηρεσιών υγείας που παρέχονται εξ αποστάσεως, σε σύγκριση με το μέσο κόστος μίας τυπικής ιατρικής συνεδρίας, γεγονός που μεταφράζεται σε σημαντική εξοικονόμηση πόρων,
• αύξηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας (23%) στα επείγοντα περιστατικά με εφαρμογή τηλε-ιατρικής,
• μείωση της διάρκειας νοσηλείας και θεραπείας,
• εξατομίκευση των υπηρεσιών ανάλογα με το προφίλ υγείας του ασθενούς,
• έγκαιρη και πιο ακριβής διάγνωση,
• μείωση των εισαγωγών σε δημόσια νοσοκομεία και ομαλοποίηση της ροής των ασθενών.

Η αλλαγή της φυσιογνωμίας των υπηρεσιών

Ουσιαστικά, η Υγεία 4.0 θα διαμορφώσει ένα σύστημα που θα εστιάζει στον ασθενή και στην ικανοποίηση των αναγκών του, μέσα από μια καλύτερη εμπειρία που δεν θα περιορίζεται στο χώρο του νοσοκομείου.  Η τεχνολογία καταργεί τα φυσικά όρια της μονάδας δευτεροβάθμιας υγείας, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, μετατρέποντάς της σε «έξυπνο» νοσοκομείο, που επιτρέπει τη σύνδεση σε πραγματικό χρόνο γιατρών, ασθενών και επαγγελματιών υγείας.  Πλατφόρμες τηλε-υγείας επιτρέπουν την εξ αποστάσεως διαρκή παρακολούθηση και περίθαλψη ασθενών, ακόμα και στην οικία τους, ενώ απομακρυσμένα κέντρα υγείας συνδέονται με νοσοκομεία σε αστικά κέντρα, μεταδίδοντας ιατρικά δεδομένα στους γιατρούς.  Ο ασθενής διαθέτει ηλεκτρονικό φάκελο, ο οποίος περιέχει συνεχώς διαθέσιμα και επικαιροποιημένα ιατρικά δεδομένα, τόσο από αποτελέσματα ιατρικών εξετάσεων όσο και από wearables, και μπορεί να συνδέεται άμεσα με συστήματα ΤΠΕ νοσοκομείων, ΕΟΠΥΥ, ΠΦΥ, κ.λπ.

Επιδημίες και ψηφιακές λύσεις

Οι προκλήσεις στις οποίες πρέπει να ανταποκριθούν τα συστήματα υγείας είναι γνωστές.  Γήρανση του πληθυσμού, αυξανόμενο κόστος φαρμάκων, μειωμένοι δημόσιοι πόροι, αύξηση χρόνιων παθήσεων και αυξανόμενες απαιτήσεις εξυπηρέτησης των ασθενών δημιουργούν πιέσεις που δοκιμάζουν τις αντοχές των συστημάτων. Όμως, ενίοτε προκύπτουν έκτακτα επιδημιολογικά φαινόμενα, η αντιμετώπιση των οποίων υπό τις τρέχουσες συνθήκες είναι αρκετά δύσκολη.  Η τρέχουσα κρίση της εξάπλωσης του κορονοϊού αποτελεί χειροπιαστή απόδειξη της επίπτωσης που μπορεί να έχει μια «αχαρτογράφητη» παράμετρος στα συστήματα υγείας. Οι ψηφιακές τεχνολογίες, με την ταχύτατη ανταλλαγή ιατρικών δεδομένων, τις εξ αποστάσεως υπηρεσίες παρακολούθησης, κ.λπ., μπορούν να βοηθήσουν στην αμεσότερη αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών, ιδίως σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά της οποίας δυσχεραίνουν a priori την παροχή υπηρεσιών υγείας.

Οι παρεμβάσεις που προτείνει ο ΣΕΒ  

Λαμβάνοντας υπόψη τα διαρθρωτικά προβλήματα του ΕΣΥ, το Παρατηρητήριο Ψηφιακού Μετασχηματισμού του ΣΕΒ με την υποστήριξη της Deloitte προτείνει 6 παρεμβάσεις για την Υγεία 4.0:

1. Διαλειτουργικότητα στην ανταλλαγή πληροφοριών υγείας μεταξύ των συστημάτων ΤΠΕ όλων των φορέων υγείας (δημόσιων και ιδιωτικών).
2. Δημιουργία προ-τυποποιημένων ηλεκτρονικών φακέλων ασθενούς καθώς και μιας ενιαίας βάσης, όπου θα αξιοποιούνται εργαλεία big data analytics για πρόγνωση αναγκών και ορθολογική κατάρτιση προϋπολογισμών.
3. Εισαγωγή σύγχρονων συστημάτων διαχείρισης ασθενών (CRM) στα δημόσια νοσοκομεία και σύνδεσή τους με εφαρμογές ιατρικών πληροφοριών.
4. Παροχή απομακρυσμένων υπηρεσιών διάγνωσης για επείγοντα περιστατικά (τηλε-ιατρική). Προτείνεται σταδιακή επέκταση υφιστάμενων δικτύων τηλε-ιατρικής 24ωρης λειτουργίας στις ΥΠΕ ως εξής: α) 1η και 7η ΥΠΕ (Αττικής και Κρήτης), β) 3η και 6η ΥΠΕ (Μακεδονίας και Πελοποννήσου, Ιονίων Νήσων, Ηπείρου και Δυτικής Ελλάδας) και γ) 5η και 6η ΥΠΕ (Μακεδονίας και Θράκης, Θεσσαλίας & Στερεάς Ελλάδας).
5. Καθολική επέκταση ηλεκτρονικής συνταγογράφησης..
6. Ανάπτυξη συστήματος ηλεκτρονικών προμηθειών νοσοκομείων.