Υγεία & ασφάλεια στην εργασία εφαρμόζοντας αναγνωρισμένα πρότυπα: τα οφέλη της πιστοποίησης, οι αλλαγές που προκύπτουν και η εμπειρία της Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε.

Ιφιγένεια Φράγκου
Επικεφαλής Τμήματος Διαχείρισης Υγιεινής & Ασφάλειας Ομίλου, ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε.

Τα τελευταία χρόνια, οι προσπάθειες για βελτίωση των επιδόσεων Υγείας και Ασφάλειας σύνθετων οργανισμών, οδηγούν στη χρήση διεθνώς αναγνωρισμένων προτύπων πιστοποίησης και συγκεκριμένα στο ISO 45001. Και ενώ για μεγάλες επιχειρήσεις το νέο ISO 45001 είναι πλέον μονόδρομος, για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις η υιοθέτηση ενός προτύπου είναι υπό αξιολόγηση, σε σχέση πάντα με το οικονομικό κόστος που επιφέρει η πιστοποίηση και η διατήρησή της. Σίγουρα, η πιστοποίηση σε θέματα Υγείας και Ασφάλειας έχει μόνο οφέλη ακόμα και οικονομικά.

Κύριο όφελος, η βελτίωση των επιδόσεων Υγείας και Ασφάλειας που απορρέει από:

• Τη συστηματική αναγνώριση των κινδύνων μέσω δομημένων μηχανισμών,
• Τη συμμόρφωση με τη Νομοθεσία και τη συνέπεια με τις ‘καλές πρακτικές΄,
• Τη δομημένη εφαρμογή μέτρων πρόληψης ατυχημάτων ή περιορισμού συνεπειών τους,
• Την αυξημένη επαγρύπνηση σε θέματα Υ&Α μέσω εκπαίδευσης, διαβούλευσης/συμμετοχής όλων των εργαζομένων και επικοινωνίας.

Συνεπώς, η βελτίωση των επιδόσεων οδηγεί στη διατήρηση / αύξηση της παραγωγής, αφού:

• Αυξάνεται η αποδοτικότητα (μέσω διαδικασιών ή οδηγιών λειτουργίας, συντήρησης) και μειώνονται οι περίοδοι σταματήματος,
• Ένα άρτια σχεδιασμένο και εφαρμοσμένο σύστημα διαχείρισης Υ&Α, οδηγεί στη μείωση των ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών.

Nα τονίσουμε, ότι το κόστος ενός ατυχήματος δεν είναι μόνο οι ανθρώπινες συνέπειες –που είναι και οι σημαντικότερες- αλλά υπάρχουν και περιβαλλοντικές συνέπειες, ζημίες, καθώς και επιπτώσεις στη φήμη της εταιρείας.

Η πιστοποίηση σε θέματα Υγείας και Ασφάλειας είναι πλέον απαίτηση της αγοράς και αυξάνει την ανταγωνιστικότητα.

• Μια εταιρεία με ISO 45001 έχει βελτιωμένη εξωτερική εικόνα -αφού δείχνει αξιοπιστία, συνέπεια, ότι λειτουργεί προδραστικά σε θέματα Υ&Α και ενισχύει τη συνεχή βελτίωση-,
• Έχει «προβάδισμα» συμμετοχής ή πρόκρισης σε διαγωνισμούς (αφού ικανοποιεί τις απαιτήσεις των πελατών).

Τέλος, σημαντικότερο όλων, είναι ότι μια πιστοποιημένη εταιρεία σε θέματα Υ&Α κερδίζει την εμπιστοσύνη των εργαζομένων της, αφού:

• Οι εργαζόμενοι αναγνωρίζουν τη δέσμευση και ηγεσία της Διοίκησης καθώς επίσης ότι καλλιεργείται μια Κουλτούρα «φροντίδας και πρόληψης»,
• Οι εργαζόμενοι και οι εκπρόσωποι της Διοίκησης συμμετέχουν σε κοινές Εσωτερικές Επιθεωρήσεις για πρόληψη αλλά και επίλυση θεμάτων Υ&Α,
• Ενισχύεται η συμμετοχή των εργαζομένων στην επίλυση προβλημάτων που σχετίζονται με την Υ&Α, η διαβούλευση και η αμφίδρομη επικοινωνία μέσω των επιτροπών Υ&Α.

Οι σημαντικότερες αλλαγές που προκύπτουν από την εφαρμογή του ISO 45001 σε έναν οργανισμό είναι: η ανάγκη να ληφθούν υπόψη όλα τα άτομα που εργάζονται στο πλαίσιο της ευθύνης μιας οργάνωσης (μόνιμοι εργαζόμενοι, υπηρεσίες προμηθευτών, εργολάβοι), η ενεργή ενσωμάτωση των εργαζομένων (μέσω της συμμετοχής και της διαβούλευσης) στο σύστημα διαχείρισης Y&A, η εξέταση του πλαισίου της οργάνωσης, η μεγαλύτερη ευθύνη της ανώτατης διοίκησης, η εξέταση των ευκαιριών και απειλών και η συστηματική ανάλυση των βασικών αιτίων που γεννούν τα ατυχήματα.

Τέλος, η Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε., επιπλέον του ΙSO 45001, εφαρμόζει ΣΔΥ&Α εξειδικευμένο στον κλάδο Διύλισης, άρρηκτα συνδεδεμένο με τη Λειτουργία. To Σύστημα ‘Ολιστικής Διαχείρισης της Ασφάλειας’ (ξεκίνησε το 2015) έχει ως πυρήνα ότι η «ασφάλεια είναι υπόθεση όλων», γι’ αυτό και εμπλέκει εργαζόμενους από διαφορετικά «στρώματα» της Λειτουργίας. Διαδικασίες, οδηγίες, εγχειρίδια και λίστες ελέγχου, τροφοδοτούν το σύστημα διαχείρισης και περιοδικώς αξιολογούνται οι επιδόσεις έναντι των αρχικώς ορισμένων στόχων. Το 2018, ο Όμιλος παρουσίασε σημαντική μείωση των ατυχημάτων και των συμβάντων, αύξηση των αναφορών των παρ ‘ολίγον ατυχημάτων και ανασφαλών καταστάσεων και αποτελεσματικότερη διαχείριση των διορθωτικών ενεργειών.

Συνοψίζοντας, καταλήγουμε ότι τα οφέλη του ISO 45001 αγγίζουν πολλούς τομείς και αξίζει να τονιστεί ότι η πιστοποίηση αφορά και τις μικρές και τις μεσαίες επιχειρήσεις, αρκεί να είναι συνδεδεμένη με τον επιχειρηματικό σχεδιασμό της εταιρείας, να μην είναι αποτελεί μια γραφειοκρατική επιβάρυνση και ένα αποκομμένο «σετ εγγράφων», αλλά ένα ζωντανό σύστημα που αποσκοπεί στη συνεχή βελτίωση.