Δελτίο Τύπου: ”Ομιλία του Προέδρου ΣΕΒ, κ. Δημήτρη Δασκαλόπουλου στην εκδήλωση για την παρουσίαση της Ετήσιας Έκθεσης του Ελληνικού Εμπορίου 2009”, 23/11/2009

Κυρίες και κύριοι,
Αγαπητοί φίλοι,

Σας ευχαριστώ για την πρόσκλησή σας να απευθύνω για μία ακόμη φορά μήνυμα στην παρουσίαση της ετήσιας έκθεσης για το ελληνικό εμπόριο.  Ο τομέας έχει, όλοι έχουμε, δύσκολο δρόμο μπροστά μας.  Δεν είναι μόνο η παγκόσμια κρίση.  Δεν είναι μόνο η ελληνική κατάρρευση.  Είναι και οι  σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει ειδικά το εμπόριο.

Κορυφαία πρόκληση είναι ο βαθύς, ο ουσιαστικός, εκσυγχρονισμός του τομέα.

Μέσα σε μια Ευρώπη που ενοποιείται και επεκτείνεται, η αναπόφευκτη τάση είναι για ανοιχτά σύνορα, περισσότερο ανταγωνισμό σε όλα τα επίπεδα και ενοποίηση των τιμών. Μέσα στο πλαίσιο αυτό, το εμπόριο έχει να δώσει μάχη τόσο για να προσελκύσει τους ολοένα και καλύτερα πληροφορημένους και απαιτητικούς καταναλωτές, όσο και για τα περιθώρια κέρδους που θα συμπιέζονται διαρκώς.

Μέσα σε μια Ελλάδα που αφενός μεν οφείλει να προσαρμόζεται στις ευρωπαϊκές εξελίξεις και αφετέρου αντιμετωπίζει τις συνέπειες της δικής της μακρόχρονης και εντεινόμενης –λόγω της ολιγωρίας της– κρίσης, η αναπόφευκτη τάση είναι για απελευθέρωση αγορών και επαγγελμάτων, για μείωση της παραδοσιακής παρεμβατικότητας του κράτους –οπότε και του ρυθμιστικού του ρόλου – αλλά, ταυτόχρονα, και για περισσότερα φορολογικά έσοδα και διαφάνεια στη λειτουργία της αγοράς και όλων των επιχειρήσεων.

Μέσα στο πλαίσιο αυτό, το ελληνικό εμπόριο κατάφερε να προσαρμόζεται και να αναπτύσσεται.  Δεν θα αναφερθώ σε νούμερα, που με σαφήνεια εξ άλλου παρουσιάζονται στην πλήρη και επίκαιρη ετήσια έκθεσή σας.  Γιατί είναι γεγονός πως μέσα σ’ ένα δυσμενές περιβάλλον, το λιανικό εμπόριο έχει συνεισφέρει προστιθέμενη αξία, έχει δημιουργήσει θέσεις εργασίας, έχει συμβάλει στην ανάπτυξη. Απέδειξε, έτσι, ότι είναι κάθε άλλο παρά… παρασιτικό –όπως θέλουν να του προσάπτουν οι εκούσιοι και ακούσιοι κριτές του, όσοι δεν κατανοούν τον σημαντικό του ρόλο στην οικονομία.

Με την πορεία του το ελληνικό εμπόριο δείχνει ότι προσαρμόζεται στις παγκόσμιες εξελίξεις και μπορεί έτσι να κερδίσει το στοίχημα του εκσυγχρονισμού του. Αλλά, οι εξελίξεις δεν σταματούν.  Αλλαγές θα έρθουν και θα είναι αναπόφευκτες. Το ωράριο των καταστημάτων, οι εκπτώσεις και η ποιότητα και η αποτελεσματικότητα στην εξυπηρέτηση του καταναλωτή είναι οι προκλήσεις που το εμπόριο πρέπει να τα αντιμετωπίσει με οραματισμό, τόλμη και καινοτομία.

Πρόκληση, εξάλλου, θα είναι και η προσαρμογή του εμπορίου –όπως και του συνόλου του τομέα της πραγματικής οικονομίας– στον σταδιακό περιορισμό των μέτρων που πάρθηκαν λόγω της κρίσης για την ενίσχυση της ρευστότητας και του εισοδήματος.  Θα απαιτηθεί, δηλαδή, μία μάλλον επώδυνη προσαρμογή σε επίπεδο συναλλαγών μόνιμα χαμηλότερο από αυτό του πρόσφατου παρελθόντος, χωρίς πλέον δυνατότητα κρατικών ενισχύσεων και εγγυήσεων σαν αυτές που δόθηκαν προς τις ΜΜΕ κατά το 2009.  Η ύφεση μπορεί να τελειώσει, αλλά η μεγάλη πιθανότητα είναι πως θα περάσουμε για αρκετό καιρό –στην Ελλάδα και αλλού– σε φάση σχετικής στασιμότητας. Και είναι μάλλον σίγουρο πως πολύ δύσκολα θα ξαναδούμε τους ρυθμούς ανάπτυξης και την πιστωτική άνεση που είχαμε στην πρώτη δεκαετία του αιώνα μας.

Το εμπόριο, όπως και οι άλλες δυνάμεις της εργασίας και της παραγωγής, αντιμετωπίζει μία μεγάλη επιπρόσθετη πρόκληση. Η οικονομία μας και η κοινωνία μας διέρχονται τη μεγαλύτερη κρίση τους από τη δεκαετία του 1950.  Είναι αυτονόητο ότι όλοι οι κοινωνικοί εταίροι, έχουν χρέος να συνεισφέρει στην έξοδο από την κρίση. Είναι αυτονόητο, επίσης, ότι η υποχρέωση αυτή συνεπάγεται, μία θετική συμμετοχή και μια έμπρακτη συνεισφορά στις διαβουλεύσεις που γίνονται –και με ένταση θα συνεχιστούν– στο άμεσο μέλλον και που αφορούν στην ανασυγκρότηση της οικονομίας μας και της κοινωνίας μας:  την αλλαγή των θεσμών και δομών, τη μετάβαση σε ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης, τον περιορισμό της έκτασης του κράτους στην οικονομία.

Είναι πράγματι δύσκολοι καιροί και είμαστε δύσκολος λαός. Πληρώνουμε σήμερα τις μισές αλήθειες και τις άτολμες πολιτικές δεκαετιών, που διαμόρφωσαν ένα οικονομικό μοντέλο βασισμένο σε γυάλινα πόδια. Αλλ’ αυτό είναι ένας λόγος παραπάνω για ν’ αντιμετωπίσουμε κατάματα την πραγματικότητα.  Όλοι μας αναγνωρίζουμε ότι η σημερινή κρίση δεν αντιμετωπίζεται πλέον με υπεκφυγές.  Και όλοι μας καταλαβαίνουμε τώρα ότι για να αντιμετωπίσουμε την κρίση, πρέπει να πάψουμε να αποστρέφουμε το πρόσωπό μας από τις βαρύτατες ευθύνες που συλλογικά φέρουμε, αλλά και από τις νέες που καλούμαστε να επωμισθούμε –αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε επί ίσοις όροις το μέλλον.  Το κοινό συμφέρον υπαγορεύει σήμερα τη σύναψη ενός πραγματικού κοινωνικού συμβολαίου, που θα θωρακίζει την εργασία και θα διασφαλίζει την ανάπτυξη.

Ο κατακερματισμός των απόψεων, η στενή συντεχνιακή δράση, η πρόταξη στενά κλαδικών διεκδικήσεων, δεν εξυπηρετούν ούτε το εθνικό συμφέρον, ούτε τις ίδιες τις παραγωγικές δυνάμεις.  Η πρόκληση ευθύνης για όλους μας, τούτη την ώρα, σε τούτον τον τόπο, είναι να ξεφύγουμε από το τέλμα ενός συστήματος που μονίμως βολεύεται και αναβάλλει. Να συνεισφέρουμε αποφασιστικά στην έξοδο από τα πολιτικά και οικονομικά αδιέξοδα αντιπαρατάσσοντας την τόλμη στην ατολμία, την πρωτοβουλία στον εφησυχασμό.  Να μην ησυχάσουμε αν δεν δούμε ορατή, συνεχή και συνεπή πρόοδο.  Και να συμμετάσχουμε με μία φωνή στην οικοδόμηση από την αρχή ενός συστήματος πραγματικών αξιών –σε όλα τα επίπεδα: της οικονομίας, της πολιτείας, της κοινωνίας.