Ποια κανονικότητα θέλουμε τελικά;
Πολύς λόγος γίνεται για την περιβόητη επιστροφή στην κανονικότητα μετά την τυπική λήξη του 3ου προγράμματος τον περασμένο Αύγουστο. Ας δούμε όμως λίγο πιο αναλυτικά ποια είναι τελικά αυτή η «κανονικότητα» και αν είναι αυτό που πραγματικά επιθυμούμε και έχουμε ανάγκη ως οικονομία.
Σήμερα πραγματοποιούνται 22 δις ευρώ δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, περίπου 11% του ΑΕΠ, όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη το ποσοστό αυτό ξεπερνάει το 20%. Με τους σημερινούς ρυθμούς, το επενδυτικό κενό που δημιουργήθηκε στα χρόνια της κρίσης εκτιμάται ότι θα κλείσει τουλάχιστον μετά από 20 χρόνια.
Επιστροφή συνεπώς στην κανονικότητα με αυτούς τους ρυθμούς ανάπτυξης και επενδύσεων δεν νοείται. Για να επιστρέψει η Ελλάδα στην ευρωπαϊκή κανονικότητα θα έπρεπε να πραγματοποιούνται οι διπλάσιες επενδύσεις ετησίως, από 40-45 δις ευρώ και η οικονομία να τρέχει με 4% ρυθμούς μεγέθυνσης του ΑΕΠ. Ας εξετάσουμε όμως και τις προϋποθέσεις που υφίστανται στο σημερινό πλαίσιο φορολογικής πολιτικής για να πετύχουμε πιο φιλόδοξους στόχους επενδύσεων και ανάπτυξης.
Η Ελλάδα σήμερα είναι πρωταθλητής στη φορολόγηση της μισθωτής εργασίας, σε επίπεδο φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, και των επιχειρήσεων. Με την πολιτική αυτή δυστυχώς δεν καταφέρνουμε να διευρύνουμε τη φορολογική βάση. Για την ακρίβεια πετυχαίνουμε το ακριβώς αντίθετο, σύμφωνα με τα δημοσιοποιημένα στοιχεία της ΑΑΔΕ για τις δηλώσεις εισοδήματος μισθωτών και επιχειρηματιών.
Σήμερα μόλις το 1/3 των Ελλήνων, περίπου 2,8 εκατομμύρια, καταβάλλει το 94% των εσόδων από φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων! Οι υπόλοιποι 6 εκ. Έλληνες καταβάλλουν μόλις το 6%. Αν αναλύσουμε μάλιστα διαχρονικά τον αριθμό αυτών των φορολογουμένων που πληρώνουν τη μερίδα του λέοντος στη φορολογία εισοδήματος, θα διαπιστώσουμε ότι κάθε χρόνο γίνονται όλο και λιγότεροι. Συνολικά τα τελευταία 8-9 χρόνια έχουν «χαθεί» περίπου 700 χιλιάδες φορολογούμενοι από αυτά τα εισοδηματικά κλιμάκια και ταυτόχρονα έχει διευρυνθεί η φέτα των εισοδημάτων από 0 έως 10 χιλιάδες ευρώ. Αυτή η τάση συνεχίζεται και τα τελευταία δύο χρόνια που η οικονομία μεγεθύνεται επιβεβαιώνοντας ότι όλο και μεγαλύτερο κομμάτι της οικονομικής δραστηριότητας στρέφεται προς την παραοικονομία που αγγίζει το 21% σύμφωνα με μετριοπαθείς εκτιμήσεις του Υπουργείου Οικονομικών.
Τι συμβαίνει όμως όταν ένα όλο και μεγαλύτερο κομμάτι της οικονομικής δραστηριότητας επιλέγει να κινείται κάτω από τα ραντάρ, στη ζώνη της παραοικονομίας; Προφανώς η οικονομία δεν μπορεί να αναπτυχθεί σε υγιείς βάσεις, , οι άνθρωποι εργάζονται σε επισφαλείς δουλειές με χαμηλούς μισθούς και χωρίς ασφαλιστική κάλυψη ή προοπτική επαγγελματικής ανάπτυξης και εξέλιξης, οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να μεγαλώσουν ούτε και να κάνουν πιο σύνθετες επενδύσεις, όπως είναι οι βιομηχανικές επενδύσεις ή οι επενδύσεις σε υψηλή τεχνολογία.
Το βαθύτερο πρόβλημα συνεπώς με την φορολογική παγίδα της ασκούμενης πολιτικής είναι ότι μας εγκλωβίζει σε μια αχρείαστη και βλαβερή «κανονικότητα», διότι στην πραγματικότητα διατηρεί και διαιωνίζει την ατυπία της Ελληνικής οικονομίας. Δεν συμβάλλει, με άλλα λόγια, στον αναγκαίο μετασχηματισμό της όταν όλοι γνωρίζουμε ότι το βαθύτερο πρόβλημα και η πραγματική αιτία της πτώχευσης της χώρας μας ήταν η καχεξία της αγοράς, η χαμηλή παραγωγικότητα των επιχειρήσεων, η περιορισμένη εξωστρέφεια της οικονομίας και η χαμηλή ροπή προς την καινοτομία. Αυτή την κανονικότητα θέλουμε;